การศึกษารูปแบบของอุปกรณ์บังแดดและช่องแสงทางด้านข้าง เพื่อช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการใช้แสงสว่างธรรมชาติภายในห้องเรียน : กรณีศึกษาอาคารเรียนคณะวิชาสถาปัตยกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นครราชสีมา

Main Article Content

ฉันทมน โพธิพิทักษ์

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบอุปกรณ์บังแดดและช่องแสงทางด้านข้าง
ที่มีความเหมาะสมกับลักษณะของห้องเรียนของอาคารเรียนคณะวิชาสถาปัตยกรรม มหาวิทยาลัย
เทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นครราชสีมา เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการใช้
แสงสว่างจากธรรมชาติภายในห้องเรียนโดยคำนึงถึงค่าระดับความส่องสว่าง ค่าความสม่ำเสมอของความ
ส่องสว่าง และสภาวะแสงบาดตา (Glare)
ขอบเขตของการวิจัยในครั้งนี้ ทำการวิจัยห้องเรียนคณะวิชาสถาปัตยกรรม อาคารเรียน คณะวิชา
สถาปัตยกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน ซึ่งมีขนาด 9.00 x 9.00 ม. สูง 3.20 ม. มีทางเดิน
ด้านหน้า (Single Corridor) โดยมีวิธีการวิจัย ดังนี้คือ
1. ศึกษารูปแบบอุปกรณ์บังแดด เพื่อเลือกชนิดของรูปแบบที่เหมาะสมต่องานวิจัย
2. ศึกษาโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่สามารถจำลองสภาพแสงธรรมชาติภายในอาคาร ซึ่งในการ
วิจัยครั้งนี้ใช้โปรแกรม Desktop Radiance 2.0 ทำการเปรียบเทียบค่าความส่องสว่างที่ได้จากการคำนวณ
ของ โปรแกรมคอมพิวเตอร์กับผลที่วัดได้จากหุ่นจำลองที่วางไว้ใต้สภาพท้องฟ้าจริง เพื่อศึกษาความถูกต้อง
แม่นยำของโปรแกรม
3. ทำการทดลองโดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์เพื่อจำลองสภาพแสงสว่างธรรมชาติภายใน
ห้องเรียนที่มีรูปแบบของช่องแสงทางด้านข้าง รูปแบบอุปกรณ์บังแดด ทิศทางของห้องเรียน และช่วงเวลา
ที่ทำการทดลองที่แตกต่างกัน
4. วิเคราะห์ผลการทดลองเพื่อหารูปแบบของช่องแสงทางด้านข้าง และอุปกรณ์บังแดดที่
เหมาะสม สำหรับทิศทางการวางห้องเรียน โดยคำนึงถึงปริมาณแสงที่เหมาะสมกับลักษณะการใช้งาน
ค่าความสม่ำเสมอของความส่องสว่าง และสภาวะแสงบาดตา (Glare)
ผลของการศึกษาวิจัยพบว่าห้องเรียนชั้นที่ 3 ของอาคารเรียนที่ทำการวิจัยของคณะวิชา
สถาปัตยกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นครราชสีมา
ที่มีช่องแสงทางด้านข้างอยู่ทางทิศตะวันออกประกอบกับอุปกรณ์บังแดดในแนวตั้ง ให้แสงธรรมชาติที่เข้า
มาภายในห้องเรียน มีความเหมาะสม และมีประสิทธิภาพดีที่สุด

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
โพธิพิทักษ์ ฉ. (2025). การศึกษารูปแบบของอุปกรณ์บังแดดและช่องแสงทางด้านข้าง เพื่อช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการใช้แสงสว่างธรรมชาติภายในห้องเรียน : กรณีศึกษาอาคารเรียนคณะวิชาสถาปัตยกรรม มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลอีสาน วิทยาเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ นครราชสีมา. วารสารพัฒนาการเรียนการสอน มหาวิทยาลัยรังสิต, 1(1), 4–15. สืบค้น จาก https://so12.tci-thaijo.org/index.php/jrtl/article/view/5114
ประเภทบทความ
Articles

เอกสารอ้างอิง

กนกวรรณ อุสันโน. (2539). รูปแบบของอุปกรณ์บังแดดที่เหมาะสมสำหรับห้องเรียนปรับอากาศ. วิทยานิพนธ์

ปริญญาสถาปัตยกรรมศาสตรมหาบัณฑิต ภาควิชาสถาปัตยกรรมศาสตร์ สาขาวิชาเทคโนโลยี

อาคาร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

กรมพัฒนาและส่งเสริมพลังงาน. (2538). คู่มือการอนุรักษ์พลังงานในอาคาร. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

กรมอุตุนิยมวิทยา. กองภูมิอากาศ. (2543). ค่าดัชนีของปริมาณเมฆในท้องฟ้าของประเทศไทย ปี 2543.

กรุงเทพมหานคร.

______. (2546). ค่าดัชนีของปริมาณเมฆในท้องฟ้าของประเทศไทย ปี 2546. กรุงเทพมหานคร.

ฐิติพัฒน์ ประทานทรัพย์, ผ.ศ. (2546). "Rendering Technique." การอบรมระยะสั้นการใช้คอมพิวเตอร์ ในการ

ออกแบบระบบแสงสว่าง คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร 1 (สิงหาคม): 29.

ตรึงใจ บูรณสมภพ, ผ.ศ. (2521). การออกแบบสถาปัตยกรรมเมืองร้อนในประเทศไทย. พิมพ์ครั้งที่ 2 .

กรุงเทพมหานคร. นำอักษรการพิมพ์.

ทองใหญ่ ทองใหญ่, หม่อมราชวงศ์. (2524). แนวทางการปรับปรุงห้องเรียนระดับประถมศึกษาในประเทศไทย.

กรุงเทพมหานคร. อักษรเจริญการพิมพ์.

ทิพวัลย์ ตั้งพูนทรัพย์ศิริ. (2544). แนวทางการปรับปรุงคุณภาพของแสงภายในห้องเรียนเพื่อความสบายตา และ

เป็นการออกแบบห้องเรียนในชนบท. วิทยานิพนธ์ปริญญาสถาปัตยกรรมศาสตรมหาบัณฑิต

ภาควิชาสถาปัตยกรรมศาสตร์ สาขาวิชาเทคโนโลยีอาคาร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

มาลินี ศรีสุวรรณ. (2529). การใช้แสงสว่างธรรมชาติเพื่อประหยัดพลังงานในอาคาร. วารสารหน้าจั่ว

, (พฤษภาคม) :19.

______.ร.ศ. (2543). การศึกษาความสัมพันธ์ของทิศทางกระแสลมกับการเจาะช่องเปิดที่ผนังอาคาร สำหรับ

ภูมิอากาศร้อนชื้นในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร. คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร.

วรพันธ์ุ คล้ามไพบูลย์. (2541). อาคารคอมมอนเวลธ์. วารสารอาษา 18, (มิถุนายน ) : 81-89.

สมหวัง อัตตนนา. (2539). อาคารสาธารณะ. วารสาร Arch & Idea 4, (พฤษภาคม) : 114 .

สุนทร บุญญาธิการ,ร.ศ. (2536). การออกแบบอาคารเพื่อการประหยัดพลังงาน. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์

มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

สุมาลี ประทุมนันท์. (2541). อาคารแห่งสัญลักษณ์และเอกลักษณ์. วารสารอาษา 6, (พฤษภาคม) : 11 - 17.

อวิรุทธ์ อุรุพงศา. (2544). การใช้แสงธรรมชาติผ่านช่องแสงด้านข้างส่วนบนเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพแสงสว่าง

ในห้องเรียนในชนบท. วิทยานิพนธ์ปริญญาสถาปัตยกรรมศาสตรมหาบัณฑิต ภาควิชา

สถาปัตยกรรมศาสตร์ สาขาวิชาเทคโนโลยีอาคาร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

Building Technologies Department. Environmental Energy Technologies Divisions. (2002)

Desktop Radiance 2.0 Beta User Manual. Berkeley: University of Berkeley.

Clarke, J. et al.(1996). Integrated Performance Appraisal of Daylight-Europe Case Study

Buildings. Berlin: University of Strathclyde.

Compagnon, R. (1996). The Index Visual Discomfort Analysis Program. Daylight Europe Project

Report. 2, 9 -16.

Kaufman, John. (1984). IES Lighting Handbook. New York. NY.

Pal, Vineeta. (1999). Integrated Computational Analysis of the Visual Environment in

Buildings. Ph.D. Thesis, Carnegie Mellon University.

Staffy, R. et al.(1992). Architectural Interior Systems. 3rd. ed. New York . Van Nostrand Reinhold.

Stein B., and J. Reynolds.(1998). Mechanical and Electrical Equipment for Building. 11th ed.

New York . John Wiley & Sons Co.

Ward , Gregory. (1990). Visualization. Lighting Design and Application. 20, 99-105.