การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบเพื่อลดการตีตราโรคเรื้อนในชุมชน

บทคัดย่อ

การตีตราโรคเรื้อนในชุมชนเป็นปัญหาสำคัญที่นำไปสู่การเลือกปฏิบัติต่อผู้ป่วย การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบโปรแกรมลดการตีตราโรคเรื้อนในชุมชน โดยใช้แนวทางของสถาบันโจแอนนาบริกส์ เกณฑ์คัดเลือกคือ ผลงานวิจัยระหว่างปี พ.ศ. 2557 – 2567 โดยคำสืบค้น ได้แก่ “โปรแกรม” “ลดการตีตรา” “โรคเรื้อน” และ “ชุมชน” จากรายงานวิจัย 36 เรื่อง ทำการคัดเลือกได้ 6 เรื่อง (เชิงทดลอง 3 เรื่อง และกึ่งทดลอง 3 เรื่อง) วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์สรุปเชิงเนื้อหา และสถิติเชิงพรรณนา ผลการศึกษาพบว่า โปรแกรมลดการตีตราโรคเรื้อนมี 5 วิธีหลัก ได้แก่ 1) การให้ความรู้ 2) การรณรงค์ 3) การให้คำปรึกษา 4) การเยี่ยมบ้าน และ 5) การสนับสนุนทางสังคมและเศรษฐกิจโดยการใช้กิจกรรมแบบผสมผสานช่วยลดการตีตราได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.001) ดังนั้นการบูรณาการกิจกรรม โดยการให้ความรู้ควบคู่กับการรณรงค์ การให้คำปรึกษารายบุคคล และการเยี่ยมบ้านที่เหมาะสมกับบริบท รวมถึงสนับสนุนด้านสังคมและเศรษฐกิจแก่ผู้ป่วยและครอบครัว ข้อเสนอแนะในการป้องกับควบคุมโรคเรื้อนหน่วยงานสาธารณสุข ควรสนับสนุนและส่งเสริมการบูรณาการโปรแกรมลดการตีตราโรคเรื้อนเข้ากับระบบบริการสุขภาพปฐมภูมิ โดยเฉพาะในชุมชนที่มีความชุกของโรคเรื้อนสูง รวมถึงมีการอบรมบุคลากรด้านสุขภาพในระดับชุมชนให้สามารถจัดกิจกรรมให้ความรู้ให้คำปรึกษา เยี่ยมบ้าน และหาช่องทางการสนับสนุนทางสังคมและเศรษฐกิจให้แก่ผู้ป่วยและครอบครัวได้อย่างมีประสิทธิภาพ