การประเมินผลกระทบของการเกิดโรคระบาดกรณีโรค COVID-19 ต่อการรายงานจำนวนผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกในระบบเฝ้าระวัง 506 ในพื้นที่เขตสุขภาพที่ 12

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นการศึกษาเชิงวิเคราะห์ (Analytic study) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ของการระบาดโรค COVID-19 ต่อสัดส่วนการรายงานผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกจากระบบเฝ้าระวัง 506 ที่บันทึก และส่งต่อโดยผู้ปฏิบัติงานระบาดวิทยาของพื้นที่ เทียบสัดส่วนกับข้อมูลจากระบบ Health Data Center ที่ประมวลผลอัตโนมัติ จากฐานข้อมูลของโรงพยาบาล โดยใช้ t-test ทดสอบค่าเฉลี่ยของกลุ่มตัวอย่าง เปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างก่อน (ปี พ.ศ. 2560 - 2562) และระหว่างมีการระบาดของโรค COVID-19 (ปี พ.ศ. 2563 - 2565) และใช้สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ลำดับของสเปียร์แมน ศึกษาความสัมพันธ์เชิงลบของสัดส่วน การรายงานกับจำนวนผู้ป่วยโรค COVID-19 ผลการศึกษาพบว่า จังหวัดนราธิวาส และภาพรวมเขตสุขภาพที่ 12 ค่าเฉลี่ยของสัดส่วนการรายงานจำนวนผู้ป่วยไข้เลือดออกลดลง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.05) ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ลำดับของสเปียร์แมนของสัดส่วนการรายงานผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกกับจำนวนผู้ป่วยโรค COVID-19 มีความสัมพันธ์เชิงลบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในจังหวัดสตูล ปี พ.ศ. 2565 (r = -0.615, t = -2.469, p-value = 0.016) และระดับภาพรวมเขตสุขภาพที่ 12 ปี พ.ศ. 2564 (r = -0.594, t = -2.337,  p-value = 0.020) สรุปผลได้ว่า การระบาดของโรค COVID-19 ในพื้นที่เขตสุขภาพที่ 12 เริ่มมีผลต่อการรายงานผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกในระบบเฝ้าระวัง 506 ของบางจังหวัด และส่งผลกระทบต่อข้อมูลในภาพรวมเขตสุขภาพที่ 12 ปีที่มีการระบาดหนักของโรค COVID-19 ในบางจังหวัด การเพิ่มขึ้นของจำนวนผู้ป่วยโรค COVID-19 ส่งผลให้สัดส่วนการรายงานผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกลดลง จึงควรมีการประเมินระบบเฝ้าระวังโรคไข้เลือดออกในช่วงที่มีการระบาดของโรค COVID-19 เพื่อเป็นข้อมูลในการทบทวนและปรับปรุงแนวทางการดำเนินงานเฝ้าระวังโรคไข้เลือดออกในพื้นที่