ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อมาตรฐานความปลอดภัยด้านยาของโรงพยาบาล สังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข จังหวัดนครศรีธรรมราช

ผู้แต่ง

  • นิรมล ตันติธรรม กลุ่มงานคุ้มครองผู้บริโภคและเภสัชสาธารณสุข สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครศรีธรรมราช อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช 80000

คำสำคัญ:

ระบบยา, มาตรฐานความปลอดภัยด้านยา, อัตรากำลังเภสัชกร, การพัฒนาคุณภาพ

บทคัดย่อ

ความปลอดภัยด้านยาเป็นประเด็นสำคัญด้านคุณภาพการรักษาในโรงพยาบาล รูปแบบการศึกษาเป็นการวิเคราะห์ความสัมพันธ์มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบระดับการดำเนินงานตามมาตรฐานความปลอดภัยด้านยา 15 ด้านระหว่างโรงพยาบาลขนาดใหญ่และขนาดเล็ก และวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างจำนวนบุคลากรเภสัชกรรมกับคะแนนมาตรฐานความปลอดภัยด้านยาของโรงพยาบาลสังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข จังหวัดนครศรีธรรมราช ทั้งหมด 23 แห่ง ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 โดยการสำรวจแบบสำมะโน ผู้ให้ข้อมูลคือหัวหน้ากลุ่มงานเภสัชกรรมหรือเภสัชกรที่รับผิดชอบ เครื่องมือคือแบบประเมินมาตรฐานความปลอดภัยด้านยาในโรงพยาบาลของกระทรวงสาธารณสุข 15 ด้าน วิเคราะห์ข้อมูลด้วย Mann-Whitney U test และ Spearman's rank correlation โรงพยาบาลขนาดใหญ่มีผู้รับบริการเฉลี่ย 335,189 ครั้งต่อปี เปรียบเทียบกับขนาดเล็ก 83,800 ครั้งต่อปี (p-value < 0.05)  มีเภสัชกรเฉลี่ย 23 และ 6 คน ตามลำดับ โรงพยาบาลขนาดใหญ่มีคะแนนสูงกว่าอย่างมีนัยสำคัญ (p-value < 0.05)  ใน 4 ด้านได้แก่ งานบริบาลทางเภสัชกรรมผู้ป่วยในการติดตามอาการไม่พึงประสงค์ การผลิตและเตรียมยา และการบริหารคลังเวชภัณฑ์  จำนวนเภสัชกรมีความสัมพันธ์เชิงบวกกับมาตรฐานความปลอดภัยด้านยา 5 ด้านอย่างมีนัยสำคัญ (rs > 0.3 และ p-value < 0.05) ได้แก่ งานบริบาลทางเภสัชกรรมผู้ป่วยใน การติดตามอาการไม่พึงประสงค์ การคัดเลือกยา การจัดซื้อจัดหา และการบริหารคลังเวชภัณฑ์ ขนาดโรงพยาบาลและจำนวนบุคลากรเภสัชกรรมมีความสัมพันธ์ต่อมาตรฐานความปลอดภัยด้านยา โดยเฉพาะการติดตามอาการไม่พึงประสงค์ การผลิตและเตรียมยา การบริหารคลังเวชภัณฑ์ และงานบริบาลทางเภสัชกรรมผู้ป่วยใน ผลการศึกษาสามารถนำไปใช้ในการพัฒนาศักยภาพและจัดสรรบุคลากรเภสัชกรรมเพื่อพัฒนาระบบความปลอดภัยด้านยาในโรงพยาบาลรัฐ

Downloads

Download data is not yet available.

เอกสารอ้างอิง

องค์การอนามัยโลก. แผนปฏิบัติการความปลอดภัยของผู้ป่วยระดับโลก พ.ศ. 2564-2573: เพื่อขจัดอันตรายที่สามารถป้องกันได้ในการดูแลสุขภาพ. สืบค้นเมื่อ 11 กันยายน 2567 จาก https://www.who.int/teams/integrated-health-services/patient-safety/policy/global-patient-safety-action-plan.

จารุณี วงศ์วัฒนาเสถียร. การวิเคราะห์ความคลาดเคลื่อนทางยาและเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาจากโปรแกรมรายงานความเสี่ยงโรงพยาบาลบุรีรัมย์. เภสัชกรรมคลินิก. 2566; 29(3): 177-88.

ชมชนก โพธิ์เสนา. การศึกษาปัญหาทางยาและความคลาดเคลื่อนทางยาในกระบวนการสั่งใช้ยาของแพทย์ในใบสั่งยาผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลศรีบุญเรือง ปี 2565. วารสารโรงพยาบาลหนองคาย. 2566.

ใจภัส วัดอุดม. การพัฒนาระบบก่อนการจ่ายยาผู้ป่วยในเพื่อลดความคลาดเคลื่อนทางยา. วารสารเภสัชกรรมคลินิก. 2563; 26(2): 24-38.

ธีราพร สุภาพันธุ์, จุฬาทิพ อมรเพชรสถาพร, ณัฐชา จันทรศิริ, ณัฐพล ขำอิง, พิพัฒน์ จันทะพิมพ์, ภาณุพงศ์ ชมพูพื้น, และคนอื่นๆ. การทบทวนวรรณกรรม: การวัดผลลัพธ์ของการบริบาลทางเภสัชกรรมในโรงพยาบาลในประเทศไทย. วารสารเภสัชศาสตร์อีสาน. 2564; 17(4): 1-29.

ณัฐฎา สุรณัฐกุล. รูปแบบการขับเคลื่อนการดำเนินงานตามมาตรฐานความปลอดภัยด้านยาในโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดสงขลา. วารสารวิจัยและนวัตกรรมทางสุขภาพ. 2567; 7(2): e269886.

กองบริหารการสาธารณสุข สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. คู่มือการใช้งานโปรแกรมประเมินมาตรฐานความปลอดภัยด้านยาในโรงพยาบาลและสำนักงานสาธารณสุข. สืบค้นเมื่อ 23 เมษายน 2568 จาก https://dmsic.moph.go.th/editors/userfiles/files/hospital.pdf.

นุชน้อย ประภาโส. การศึกษาการวิเคราะห์ผลการดำเนินงานตามมาตรฐานความปลอดภัยด้านยาของสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. วารสารวิจัยและพัฒนาสุขภาพศรีสะเกษ. 2567; 3(2): 66-79.

สํานักงานสาธารณสุขจังหวัดนครศรีธรรมราช. รายงานประจำปีของกลุ่มงานคุ้มครองผู้บริโภคและเภสัชสาธารณสุข ปีงบประมาณ พ.ศ.2567. นครศรีธรรมราช. 2567.

Carter MK, Allin DM, Scott LA, Grauer DW. Pharmacist-acquired medication histories in a university hospital emergency department. American Journal of Health-System Pharmacy. 2006; 63(24): 2500-3.

American Society of Health-System Pharmacists. ASHP guidelines on preventing medication errors in hospitals. American Journal of Health-System Pharmacy. 2018; 75(19): 1493-517.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

13-08-2025

รูปแบบการอ้างอิง

ตันติธรรม น. (2025). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อมาตรฐานความปลอดภัยด้านยาของโรงพยาบาล สังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารการศึกษาและวิจัยการสาธารณสุข, 3(2), 96–106. สืบค้น จาก https://so12.tci-thaijo.org/index.php/JERPH_Yala/article/view/3087