ปรัชญาการศึกษาอัตถิภาวนิยม: เสรีภาพทางปัญญาและ การสร้างความหมายในการเรียนรู้ตลอดชีวิต
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์และเสนอแนวทางจัดการศึกษาตามปรัชญาการศึกษาอัตถิภาวนิยมร่วมกับแนวคิดการเรียนรู้ตลอดชีวิตที่เสริมสร้าง “เสรีภาพทางปัญญา” (หัวใจสำคัญของการเรียนรู้ผ่านประสบการณ์ตรงของผู้เรียน) และ “การสร้างความหมาย” (การที่ผู้เรียนเชื่อมโยงความรู้และประสบการณ์เข้ากับชีวิตของตนเอง) ปรัชญาการศึกษาอัตถิภาวนิยมนั้นเน้นว่าการเรียนรู้ที่แท้จริงควรเกิดจากประสบการณ์เฉพาะบุคคล ไม่ใช่การถูกกำหนดโดยอำนาจภายนอกหรือแรงจูงใจอื่น ๆ และแนวคิดการเรียนรู้ตลอดชีวิตได้สะท้อนหลักการดังกล่าวโดยเน้นให้บุคคลเรียนรู้ผ่านกระบวนการที่ต่อเนื่อง ไม่จำกัดเฉพาะในระบบการศึกษาแบบดั้งเดิม แต่รวมถึงการศึกษาอิสระ การทำงาน และกิจกรรมทางสังคม แสดงให้เห็นว่าทั้งสองแนวคิดได้สนับสนุนการเรียนรู้ระยะยาวและเป็นอิสระในการเรียนรู้ของผู้เรียนผู้เรียนสามารถเลือกและกำหนดวิธีการเรียนรู้ที่เหมาะสมกับตนเองได้ ครูผู้สอนและสถานศึกษาเป็นเพียงผู้ช่วยเหลือและสนับสนุนเท่านั้น การศึกษานี้ได้เสนอแนวทางจัดการศึกษาที่มุ่งเน้นไปที่การสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อเสรีภาพทางปัญญาและการสร้างความหมาย ผ่านการออกแบบหลักสูตรที่เปิดกว้าง การเรียนรู้แบบเน้นประสบการณ์ การส่งเสริมกระบวนการคิดขั้นสูง และการสนับสนุนการเรียนรู้ที่ยืดหยุ่น เพื่อผู้เรียนสามารถเลือกเนื้อหา วิธีการสอน และจังหวะการเรียนรู้ที่เหมาะสมกับตนเองได้ รวมถึงทักษะที่จำเป็นภายใต้ปรัชญาการศึกษาอัตถิภาวนิยม อันนำไปสู่การพัฒนาความรู้ ทักษะ และทัศนคติที่สอดคล้องกับบริบทของตนเองและสังคม
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กมล โพธิเย็น. (2564). Active Learning : การจัดการเรียนรู้ที่ตอบโจทย์การจัดการศึกษาในศตวรรษที่ 21. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 19(1), 11-28.
กัณฑิมา เผือกใต้, วิเชียร ธำรงโสตถิสกุล, มนสิช สิทธิสมบูรณ์. (2567). การเรียนรู้แบบอิสระในการพึ่งพาตนเองกับความเข้าใจที่แท้จริง. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 8(2), 1-10.
จีราภรณ์ จันทร์โฉม, และสุวิน ทองปั้น. (2562). ปรัชญาการศึกษาอัตถิภาวนิยมกับแนวคิดการศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัย. วารสารวิชาการธรรมทรรศน์, 20(2), 185–196.
ณพัฐธิกา ปิติเลิศศิริกุล, และจร ประสงค์สุข. (2566). ปรัชญาและแนวคิดทางการศึกษา, วารสารรัชตภาคย์, 17(52), 511-523.
ปิยะ ศักดิ์เจริญ. (2558). องค์ประกอบสำคัญที่ช่วยส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต. วารสารครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 43(2), 141–156.
พัชรา พลเยี่ยม, และปาริชาติ ประเสริฐสังข์. (2567). แนวทางการจัดการเรียนรู้แบบสืบเสาะหาความรู้ 5 ขั้น (5E) ร่วมกับเทคนิคการใช้คำถามระดับสูง. วารสารมนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์ และนวัตกรรม มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์. 3(1), 68-85.
ภริมา วินิธาสถิตย์กุล, และชนินันท์ แย้มขวัญยืน. (2565). การเรียนรู้เชิงรุก: แนวทางการเรียนการสอนที่เป็นเลิศในศตวรรษที่ 21. วารสารนวัตกรรมการศึกษาและการวิจัย, 6(3), 921–933.
ลิขสิทธิ์ พุฒเขียว. (2564). นิทัศน์แนวคิดและแนวทางการส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิตในประเทศไทย (ปริทัศน์หนังสือ). วารสารศึกษาศาสตร์ มสธ., 14(2), 213–216.
วัชราภรณ์ ประภาสะโนบล, และมาเรียม นิลพันธ์. (2564). การจัดการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานตามแนวทฤษฎีการสร้างความรู้ด้วยตนเองโดยการสร้างสรรค์ชิ้นงาน. วารสารวิจัยและพัฒนาหลักสูตร, 11(2), 8-23.
สุดารัตน์ ตันติวิวัทน์, และกฤตติพัฒน์ ชื่นพิทยาวุฒิ. (2566). แนวคิดและการประยุกต์การออกแบบประสบการณ์การเรียนรู้. วารสารพฤติกรรมศาสตร์, 30(1), 109-126.
สุภารัตน์ พัฒนแหวว. (2564). การเสริมสร้างการเรียนรู้ทางอารมณ์และสังคมของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้น
โดยการให้คำปรึกษากลุ่ม. วารสาร “ศึึกษาศาสตร์์ มมร.”, 9(2), 42-53.
อติพร เกิดเรือง. (2565). การจัดการการเรียนรู้ตลอดชีวิตเพื่อพัฒนาคุณลักษณะผู้เรียนไทยยุค 4.0. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 7(2), 164-185.
Anderson, T. (2008). The Theory and Practice of Online Learning. Athabasca, AB: Athabasca University Press.
Brookfield, S. D. (1985). Self-Directed Learning: From Theory to Practice. San Francisco: Jossey-Bass.
Garrison, D. R. (2003). Self-directed learning: Toward a comprehensive model. Adult Education Quarterly, 48(1), 18-33.
Illeris, K. (2004). The Three Dimensions of Learning: Contemporary Learning Theory in the Tension Field Between the Cognitive, the Emotional and the Social. Roskild: Roskilde University Press.
Kapur, R. (2021). Developments in the System of Education in the Modern Period. Retrieved 2025, 28 March. from https://www.researchgate.net/publication/349052651_Developments_in_the_System_of_Education_in_the_Modern_Period
Knowles, M. S. (1975). Self-Directed Learning: A Guide for Learners and Teachers. New York: Association Press.
Koirala, M. (2011). Existentialism in Education. Academic Voices: A Multidisciplinary Journal, 1(1), 39–44.
More, V. (2016). Existentialism: A philosophic stand point to existence over essence. The South Asian Academic Research Chronicle, 3(1), 13-20.
Mystakidis, S. (2021). Deep Meaningful Learning. Encyclopedia, 1(3), 988-997.
Office of the Education Council Secretariat. (2021). National Education Strategy for 20 Years. Bangkok: Ministry of Education.
Pathak, A. (2024). Freedom, Authenticity, and the Absurd: Exploring Existentialism in the Modern Era. International Journal of Novel Research and Development, 9(5), 131-137.
Salmon, A. K. & Barrera, M. X. (2021). Intentional questioning to promote thinking and learning. Thinking Skills and Creativity, 40, 100822.
UNESCO. (2015). Rethinking Education: Towards a global common good?. Paris: UNESCO.
