การประยุกต์ใช้หลักมหาปวารณาในการส่งเสริมความเข้มแข็งสถาบันครอบครัว

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับการส่งเสริมความเข้มแข็งสถาบันครอบครัว 2) ศึกษาหลักมหาปวารณาที่ปรากฏในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาเถรวาท 3) ประยุกต์ใช้หลักมหาปวารณาในการส่งเสริมความเข้มแข็งสถาบันครอบครัว เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยวิธีการวิจัยเชิงเอกสาร ภายใต้กระบวนการศึกษาเชิงวิเคราะห์ วิจักษ์ และวิธาน ทางปรัชญาและพระพุทธศาสนา ผลการวิจัยพบว่า สภาพปัญหาในการส่งเสริมความเข้มแข็งสถาบันครอบครัว เกิดจากปัจจัยหลายประการ สรุปเป็น 4 ประเด็น ได้แก่ 1) ปัญหาความขัดแย้งภายในครอบครัว 2) ปัญหาอุปนิสัยส่วนตัว 3) ปัญหาความรับผิดชอบภายในบ้าน 4) ปัญหาการไม่เอาใจใส่กัน หลักมหาปวารณาที่ปรากฏในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาเถรวาท อันเป็นหลักการเพื่อยอมรับคำแนะนำ สั่งสอน ตักเตือนว่ากล่าวจากผู้อื่น ด้วยเหตุ 3 ประการ คือ ด้วยได้เห็น ด้วยได้ยิน หรือด้วยนึกสงสัย การประยุกต์ใช้หลักมหาปวารณาในการส่งเสริมความเข้มแข็งสถาบันครอบครัว มีการประยุกต์ใช้ในการส่งเสริมความเข้มแข็งสถาบันครอบครัวใน 4 ด้าน ได้แก่ 1) ด้านความขัดแย้งภายในครอบครัว โดยละลายความขัดแย้งทั้งด้านความคิดเห็นที่ไม่ตรงกัน ความไม่เข้าใจกัน การไม่เห็นด้วย ความเชื่อ ค่านิยม และความต้องการที่ไม่เกิดประโยชน์ 2) ด้านอุปนิสัยส่วนตัว โดยสลายความดื้อรั้น ความเกียจคร้าน และความเห็นแก่ตัว 3) ด้านความรับผิดชอบภายในบ้าน โดยปรับปรุงแก้ไขการขาดความรับผิดชอบ การแบ่งหน้าที่การงานที่ไม่ชัดเจน เช่น การเลี้ยงดูลูก การจัดการการเงิน 4) ด้านการไม่เอาใจใส่กัน โดยปรับเปลี่ยนพฤติกรรม ความรู้สึก ความเห็นแก่ตัว และการขาดการสื่อสาร นำมาเป็นเครื่องมือในการแก้ปัญหาความอ่อนแอและความรุนแรงภายในสถาบันครอบครัว เพื่อสร้างความเข้มแข็งให้กับสถาบันครอบครัวได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้สมาชิกครอบครัวทุกคนเรียนรู้ที่จะรับฟัง ยอมรับข้อบกพร่องและปรับปรุงตนเองอย่างต่อเนื่อง นำไปสู่การพัฒนาความสัมพันธ์ที่ดีงามและความอบอุ่นภายในครอบครัวอย่างมีความสุขและยั่งยืน