การประยุกต์ใช้พุทธจริยศาสตร์ว่าด้วยหลักเบญจศีลในการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมเยาวชนในสังคมดิจิทัล

Main Article Content

พระธนัยนันท์ วิสุทฺธสีโล (สุพรรณพงศ์)
กันยาวีร์ สัทธาพงษ์
สวัสดิ์ อโณทัย

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิดการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของเยาวชนในสังคมดิจิทัล 2) เพื่อศึกษาพุทธจริยศาสตร์ว่าด้วยหลักเบญจศีล 3) เพื่อประยุกต์ใช้พุทธจริยศาสตร์ว่าด้วยหลักเบญจศีลในการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของเยาวชนในสังคมดิจิทัล เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยวิธีการวิจัยเชิงเอกสาร ภายใต้กระบวนการศึกษาเชิงวิเคราะห์ วิจักษ์ และวิธาน เพื่อนำไปสู่การประยุกต์องค์ความรู้ทางปรัชญาและพระพุทธศาสนา ผลการวิจัยพบว่า 1) การพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมของเยาวชนต้องพัฒนาทั้ง 3 ทางควบคู่กันไป คือ ทางจิตใจ ทางสติปัญญา และทางพฤติกรรม เพื่อต้องการให้บุคคลได้เป็นมนุษย์อย่างสมบูรณ์ มีน้ำใจ ไม่ทอดทิ้งกัน ความมีจิตสาธารณะรับผิดชอบต่อส่วนรวม มีความขยันขันแข็ง อดทน อดกลั้น พึ่งตนเองได้ ไม่มัวเมาในอบายมุข มีสัมมาชีพ มีความพอเพียง มีความเคารพศักดิ์ศรีและคุณค่าความเป็นคนของทุกคน 2) หลักเบญจศีลเป็นหลักธรรมพื้นฐานของมนุษยธรรมที่ก่อให้เกิดความสงบสุขในสังคมของมนุษย์ทำให้คนเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ และธรรมที่คู่กัน ก็คือ เบญจธรรม 5 ทั้งเบญจศีลและเบญจธรรมเป็นจริยธรรมขั้นมูลฐานนั้น เพราะเป็นข้อปฏิบัติขั้นต้น เช่นเดียวกับการลงรากเสาเข็มไว้เป็นอย่างดีย่อมสามารถรับน้ำหนักอาคารสูงใหญ่หลายชั้นได้ 3) การพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมเยาวชนในสังคมดิจิทัล มองปัญหาเกิดจากกิเลสตัณหาของมนุษย์ ถ้าสามารถลดละกิเลสตัณหาของมนุษย์ได้  ปัญหาก็จะลดละหรือหมดไป การประยุกต์ให้สอดคล้องกับความเปลี่ยนแปลงของโลกได้อย่างเท่าทัน มีสติสัมปชัญญะไม่หลงงมงายในเรื่องที่ไร้สาระ ก่อให้เกิดประโยชน์ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตให้ดีขึ้นและสามารถอยู่ร่วมในสังคมอย่างมีความสุข

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
วิสุทฺธสีโล (สุพรรณพงศ์) พ. ., สัทธาพงษ์ ก. ., & อโณทัย ส. . (2025). การประยุกต์ใช้พุทธจริยศาสตร์ว่าด้วยหลักเบญจศีลในการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมเยาวชนในสังคมดิจิทัล. วารสารพุทธศาสตร์ มจร.อุบลราชธานี, 7(1), 69–82. สืบค้น จาก https://so12.tci-thaijo.org/index.php/JOBU2025/article/view/3443
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กานต์ เชาวน์นิรัติศัย. (2557). ผลกระทบจากการบริโภคสื่อที่มีต่อเด็กในประเทศไทย.ในการประชุมวิชาการปัญญาภิวัฒน์ ครั้งที่ 4 วันที่ 9 พฤษภาคม. กรุงเทพฯ: สถาบันการจัดการปัญญาภิวัฒน์.

คณิศร กิตติกรปรีดา. (2559) งานวิจัยเรื่อง “แนวทางการเสริมสร้างสังคมสันติสุขตามหลักศีล 5: กรณีศึกษาชุมชน พระบาทห้วยต้ม จังหวัดลำพูน(สันติศึกษา). พุทธศาสตรดุษฎีบัญฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

จรรยา ลินลา. (2562, พฤษภาคม-สิงหาคม). กระบวนการพัฒนาตนตามหลักคุณธรรมจริยธรรม. วารสารบัณฑิตศึกษาปริทรรศน์ วิทยาลัยสงฆ์นครสวรรค์. 7(2): 41-63.

บัญญพนต์ พูนสวัสดิ์. (2566). Digital Natives นักเรียนยุคดิจิทัลกับห้องเรียนบน M-Learning. ออนไลน์. สืบค้นเมื่อ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2566 จาก https://www.digitalagemag.com.

พรทิพย์ อันทิวโรทัย. (2539). การวิเคราะห์รูปแบบความเป็นครูและกระบวนการถ่ายทอดความรู้ของครูมนตรีตราโมทในกลุ่มผู้สืบทอดที่ต่างกัน. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต ภาควิชาสารัตถศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

พระครูใบฎีกาสุบิน โสภโณ. (2560, พฤษภาคม-สิงหาคม). แนววิธีการขับเคลื่อนคุณธรรมจริยธรรมของเด็กและเยาวชนในจังหวัดเชียงราย. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย. 10 (2): 83-102.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตโต). (2543). จริยธรรมสำหรับคนรุ่นใหม่. กรุงเทพฯ: บริษัท สหธรรมิก.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2558). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. พิมพ์ครั้งที่ 32. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์ผลธัมม์.

พระราชสุตาภรณ์ (ประศักดิ์ อคฺคปญฺโญ). (2561). การส่งเสริมการรักษาศีล 5 สำหรับเยาวชนนำมาซึ่งความสมานฉันท์ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนกุศลศึกษา เขตตลิ่งชัน กรุงเทพมหานคร ตามแนวดำริของสมเด็จพระมหารัชมังคลาจารย์ (ช่วง วรปญฺโญ) วัดปากน้ำ เขตภาษีเจริญ กรุงเทพมหานคร. สถาบันวิจัยพุทธศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ภัทริกา วงศ์อนันต์นนท์. (2557, สิงหาคม-ตุลาคม). พฤติกรรมการใช้อินเทอร์เน็ตของเด็กและเยาวชน. วารสารพยาบาล วิทยาลัยพยาบาลทหารบก. 15(2): 173-178.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

วิไลภรณ์ จิรวัฒนเศรษฐ์. (2559). เด็กยุคดิจิทัลภายใต้สังคมแห่งสื่อออนไลน์และการเรียนรู้ทางสังคม. JOURNAL OF EDUCATION FUTUROLOGY. 1(1): 1-10.

สวัสดิ์ อโณทัย. (2558, มกราคม-มิถุนายน). วิธีการสร้างความสุขตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอ เพียง. วารสารวิชาการ วารสารเซนต์จอห์น มหาวิทยาลัยเซนต์จอห์น. 18(22): 161-117