พุทธวิธีการใช้ภาษาการสื่อสาร

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพุทธวิธีใช้ภาษาการสื่อสารในพระพุทธศาสนา พบว่า ในสมัยก่อนพุทธกาล  อิทธิพลของพราหมณ์มีพลวัตต่อวิถีชีวิตของผู้คนยุคนั้นมากเครื่องมือในการสื่อความหมายและเจตนาจากมนุษย์ไปสู่เทพคือ ภาษาสันสกฤต โดยมีพราหมณ์เป็นเจ้าพิธีกรรม ต่อมาภาษานี้เอง กลายเป็นภาษาของชนชั้นสูงไป  ส่วนภาษาที่สื่อสาวธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงใช้เป็นภาษามคธซึ้งเป็นแก้นภาษาท้องถิ่นอันเป็นภาษาที่ไม่มีอักษร ไม่ตายตัว  เป็นภาษาเฉพาะถิ่นนั้นๆ ตามหลักฐานแล้วยังยืนยันว่าภาษามคธ  หรือภาษามาคธี  เป็นภาษาที่พระพุทธเจ้าทรงใช้สั่งสอนประชาชน  ครั้นต่อมาพระพุทธศาสนาได้มาเจริญแพร่หลายที่ประเทศศรีลังกา ภาษามาคธี หรือภาษามคธได้ถูกนักปราชญ์แก้ไขดัตแปลงรูปแบบไวยากรณ์ให้กะทัดรัดยิ่งขึ้น จึงมีชื่อใหม่ว่า  “ปาลี”  หรือภาษาบาลี  เป็นภาษาจารึกพระไตรปิฏกดังที่เราเห็นกันอยู่ในปัจจุบัน

พุทธวิธีการแก้ปัญหาใช้ภาษาเพื่อการเผยแผ่ธรรมะในยุคปัจจุบัน พบว่า ปัจจัยสำคัญที่ก่อให้เกิดปัญหามาจากอดีตตั้งแต่พุทธกาลมาถึงปัจจุบันนั่นคือ ภาษาที่พระพุทธศาสนาใช้เป็นภาษาบาลีและภาษาสันสกฤต ซึ้งเป็นภาษาที่ถูกใช้ในสมัยก่อนพุทธกาล พอมาถึงปัจจุบันเกิดปัญหาที่จะต้องตีความตามบริบททางสังคมก่อนและปรับความหมายให้สอดคล้องกับความเข้าใจของสังคมในปัจจุบัน เมื่อผู้คนไม่มีความรู้เรื่องภาษาพอจึงมีปัญหา ไม่ว่าจะเป็นปัญหาไม่รู้ความหมายดั้งเดิมและความไม่รู้ความหมายใหม่ในปัจจุบัน