ปัญหาสุขภาพที่เป็นอุปสรรคต่อการเรียนรู้ของนักเรียนในโรงเรียนนำร่องจังหวัดเชียงราย : การวิจัยแบบผสมวิธี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ปัญหาสุขภาพและสาเหตุของปัญหาสุขภาพที่เป็นอุปสรรคต่อการเรียนรู้ของนักเรียนในโรงเรียนนำร่องจังหวัดเชียงราย โดยแบ่งวิธีดำเนินการวิจัยเป็น 2 ระยะ ดังนี้ ระยะที่ 1 การวิเคราะห์ปัญหาสุขภาพที่เป็นอุปสรรคต่อการเรียนรู้ของนักเรียน เก็บข้อมูลเกี่ยวกับปัญหาสุขอนามัยของนักเรียนโดยการสนทนากลุ่มกับผู้บริหารโรงเรียนและครูของโรงเรียนนำร่องจังหวัดเชียงราย นำข้อมูลที่ได้จากการสนทนากลุ่มมาวิเคราะห์เนื้อหาเพื่อพัฒนาแบบสอบถาม และตรวจสอบคุณภาพของแบบสอบถามด้านความตรงเชิงเนื้อหา จากนั้นเก็บข้อมูลกับนักเรียนที่เป็นตัวอย่างโดยเก็บข้อมูลผ่านครูประจำชั้น วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติบรรยาย และการจัดกลุ่มนักเรียนตามลักษณะของปัญหาสุขภาพ ระยะที่ 2 การวิเคราะห์สาเหตุของปัญหาสุขภาพที่เป็นอุปสรรคต่อการเรียนรู้ของนักเรียน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้บริหารโรงเรียนและครูผ่านทางโปรแกรมการประชุมทางไกล (Zoom) โดยใช้แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งมีโครงสร้างและวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้การวิเคราะห์เนื้อหา สามารถสรุปผลการวิจัยได้ดังนี้

1. ผลการวิเคราะห์ปัญหาด้านสุขลักษณะทางกายที่เป็นอุปสรรคต่อการเรียนรู้ของนักเรียนทั้ง 11 โรงเรียน จำแนกเป็น 8 ด้านใหญ่ ได้แก่ 1) การมองเห็น 2) การได้ยิน 3) ช่องปาก 4) ผิวหนัง 5) ทางเดินอาหาร 6) ทุพโภชนาการ 7) การเคลื่อนไหว และ 8) สุขอนามัย ลักษณะปัญหาสุขลักษณะทางกายแบ่งตามกลุ่มระดับชั้นของนักเรียน พบว่า ระดับอนุบาลถึงประถมต้นมีปัญหาสุขอนามัย ได้แก่ ปวดฟัน เหา และ ผดผื่นตามผิวหนัง และระดับประถมศึกษาตอนปลายถึงมัธยมศึกษาตอนต้นมีปัญหาสุขอนามัย ได้แก่ กลิ่นตัว ผดผื่นตามผิวหนัง และปัญหาทุพโภชนาการ
2. ผลการวิเคราะห์สาเหตุของปัญหาด้านสุขลักษณะทางกายที่เป็นอุปสรรคต่อการเรียนรู้ของนักเรียน สามารถแบ่งตามลักษณะของปัญหาดังนี้ 1) สาเหตุของปัญหาสุขอนามัยของนักเรียน พบว่า นักเรียนขาดความรู้ความเข้าใจในการดูแลรักษาความสะอาดร่างกายที่ถูกวิธี และไม่ตระหนักถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นจากปัญหาสุขอนามัย เนื่องจากวัฒนธรรม การดำเนินชีวิตประจำวันจากครอบครัว และฐานะทางบ้านยากจน และ 2) สาเหตุของปัญหาทุพโภชนาการของนักเรียนมัธยมศึกษา เกิดจากวัฒนธรรม การดำเนินชีวิตประจำวันจากครอบครัว และ ฐานะทางบ้านยากจน