ปัญหาทางกฎหมายในการปล่อยชั่วคราวผู้ต้องหาหรือจำเลย ในคดีอาญาที่มีฐานะยากจน

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาปัญหาทางกฎหมายในการปล่อยชั่วคราวผู้ต้องหาหรือจำเลยในคดีอาญาที่มีฐานนะยากจน 2) ศึกษามาตรการทางกฎหมายของไทยและต่างประเทศ และ 3) ข้อเสนอแนะในการวิจัยในครั้งนี้ เป็นวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ จากการศึกษาเอกสารและตำราทางกฎหมาย ผลการวิจัยพบว่า 1) ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 106 มาตรา 110 และมาตรา 108 วรรคสาม ในการปล่อยชั่วคราวดังกล่าวเจ้าพนักงานหรือศาลมักจะใช้ดุลพินิจอนุญาตปล่อยชั่วคราวโดยต้องมีประกันและมีหลักประกันด้วยเสมอ จึงเกิดผลกระทบแก่ผู้ต้องหาหรือจำเลยที่มีฐานะยากจน ไม่สามารถหาหลักประกันมาประกันตัวเพื่อขอปล่อยชั่วคราวได้ 2) ประเทศญี่ปุ่นจะแตกต่างกับประเทศอื่น ๆ กล่าวคือ ในชั้นสอบสวนผู้ต้องหาจะไม่มีสิทธิขอปล่อยชั่วคราว จะมีได้เฉพาะเมื่อผู้ต้องหาเป็นจำเลยในชั้นพิจารณาพิพากษาคดีแล้ว  ก่อนที่จะอนุญาตให้จำเลยประกันตัว ศาลจะฟังความเห็นจากทั้งทนายจำเลย และพนักงานอัยการ และอาจจะสอบถามบุคคลที่จะให้คำรับรองว่าจำเลยจะไม่หลบหนีและจะมาศาลตามกำหนดนัด ในสหรัฐอเมริกา ศาลจะใช้ดุลพินิจว่าควรอนุญาตให้ปล่อยชั่วคราว โดยกำหนดเงื่อนไขหรือไม่ โดยพิจารณาจาก ลักษณะของข้อหา พยานหลักฐานที่มีต่อผู้ต้องหาและจำเลย ประวัติของผู้ต้องหาและจำเลยรวมถึงลักษณะของบุคคล และ 3) ข้อเสนอแนะในครั้งนี้ ให้นำประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 108 วรรคสี่ มาบังคับใช้โดยอนุโลม โดยไม่ต้องมีประกัน หรือ มีประกัน หรือ มีประกันและหลักประกันในกรณีปล่อยชั่วคราวโดยใช้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์หรืออุปกรณ์อื่น ประกอบการพิจารณาคำร้องขอปล่อยชั่วคราว จึงจะสามารถใช้บังคับให้สอดคล้องตามกฎหมายปัจจุบัน และอนาคตต่อไป