การเสริมสร้างความสุขของผู้สูงอายุด้วยกระบวนการทางจิตวิทยาเชิงพุทธ
Main Article Content
บทคัดย่อ
ผู้สูงอายุ หมายถึง บุคคลที่อยู่ในวัยสุดท้ายของวงจรชีวิต มีอายุตั้งแต่ 60 ปีบริบูรณ์ขึ้นไป ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย ด้านจิตใจ และด้านสังคม รวมถึงเป็นผู้ที่ลูกหลานและสังคมควรจะให้การยกย่องดูแลเอาใจใส่ การเสริมสร้างความสุขของผู้สูงอายุด้วยกระบวนการทางจิตวิทยาเชิงพุทธ มี 5 ขั้นตอนคือ ขั้นตอนที่ 1 ดูแลด้านร่างกาย ขั้นตอนที่ 2 การดูแลทางด้านจิตใจ ขั้นตอนที่ 3 การดูแลทางด้านสังคม เป็นการดูแลผู้สูงอายุโดยส่งเสริมให้ท่านได้มีสัมพันธภาพที่ดีกับบุคคลรอบข้าง ไม่ว่าจะเป็นญาติพี่น้องหรือเพื่อน การมีทัศนคติที่ดีต่อบุคคลรอบข้าง ขั้นตอนที่ 4 การดูแลทางด้านสภาพแวดล้อม เป็นการดูแลผู้สูงอายุโดยส่งเสริมให้ท่านมีการรับรู้และมีปฏิสัมพันธ์กับสภาพแวดล้อม ที่อยู่อาศัย สภาพแวดล้อมทางจิตที่เหมาะสม ขั้นตอนที่ 5 การดูแลเมื่อผู้สูงอายุมีความเครียดหรือมีปัญหา บางครั้งผู้สูงอายุมีความเครียด ผู้ดูแลต้องแก้ปัญหาดังกล่าวโดยไม่ให้กระทบกับจิตใจผู้สูงอายุ หลักพุทธธรรมสำหรับการพัฒนากายให้ผู้สูงอายุดำเนินชีวิตตามหลักกายภาวนา หลักพุทธธรรมพัฒนาจิตใจหลักพุทธธรรมที่ใช้ในการพัฒนาจิตใจของผู้สูงวัยนั้น มีการพัฒนาในเรื่องความสัมพันธ์ทางด้านกาย วาจา ประพฤติให้ตั้งอยู่ในระเบียบวินัย อยู่ร่วมกับผู้อื่นได้ด้วยดีเกื้อกูลแก่กัน การพัฒนาจิตให้เข้มแข็งมั่นคงเจริญงอกงามด้วยคุณธรรมทั้งหลาย หลักพุทธธรรมสำหรับการอยู่ในสังคมการอยู่ร่วมกันจะต้องมีความรู้ความเข้าใจสังคมในหมู่บ้านและสิ่งทั้งหลายตามเป็นจริง การเสริมสร้างความสุขของผู้สูงอายด้วยกระบวนการทางจิตวิทยาเชิงพุทธ ทั้ง 5 ขั้นตอนต้องเอาทำด้วยความเอาใจใส่นอกจากนี้ควรนำหลักพุทธธรรมเข้ามาควบคู่เพื่อให้เกิดความสมดุล
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรมประชาสงเคราะห์ กระทรวงมหาดไทย. (2525). ให้ความรัก พิทักษ์อนามัย ผู้สูงวัยอายุยืน. คุรุปริทัศน์ ฉบับพิเศษ, 11.
กรมหลวงชินวรณ์สิริวัฒน์ พระเจ้าวรวงศ์เธอ. (2530). พระคัมภีร์อภิธานัปปทีปิกา หรือพจนานุกรมภาษาบาลีแปลเป็นไทย. กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.
กนิษฐา ลิ้มทรัพย์. (2557) “การตระหนักรู้ในตนเอง การมองโลกในแง่ดี ความพึงพอใจในชีวิตและความผาสุกทางจิตวิญญาณของผู้สูงอายุในศูนย์บริการผู้สูงอายุดินแดง
เขตดินแดง กรุงเทพมหานคร”. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
นายแพทย์ อุทัย สุดสุข และคณะ. (2552). โครงการศึกษาสถานการณ์ความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน ความต้องการ และคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ. รายงานการวิจัย. สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ.
บริบูรณ์ พรพิบูลณ์. (2528). โลกยามชรา และแนวการเตรียมตัวเพื่อความสุข. เชียงใหม่: พระสิงห์การพิมพ์.
พระมหาสมปอง ปมุทิโต. (2547) คัมภีร์อภิธานวรรณา. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: บริษัท ประยูรวงศ์พริ้นติ้ง.
พระพรหมคุณาภรณ์. (ป.อ. ปยุตฺโต). (2551) พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. (พิมพ์ครั้งที่ 17). กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พุทธทาสภิกขุ. (2550). ธรรมสำหรับผู้สูงอายุ. กรุงเทพฯ: ธรรมสภา.
มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.). (2559). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2558. กรุงเทพฯ: บริษัท อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด(มหาชน).
ราชบัณฑิตยสถาน. (2546). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ: นานมีบุ๊คส์ พับลิเคชันส์.
_______. (2554). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน.
สุรกุล เจนอบรม. (2541). การเรียนรู้ด้วยตนเอง: นวัตกรรมทางการศึกษาที่ไม่เคยเก่า นวัตกรรมเพื่อการเรียนการสอน. ในเอกสารประกอบการประชุมวิชาการเนื่อง
ในโอกาสวันสถาปนา คณะครุศาสตร์. คณะครุศาสตร์: จุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สุพัตรา สุภาพ. (2536). สังคมและวัฒนธรรมไทย ค่านิยม ครอบครัว ศาสนา ประเพณี. พิมพ์ครั้งที่ 8.กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช.
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส. (2539) สารานุกรมพระพุทธศาสนา.กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.
______. (2529). สารานุกรมพระพุทธศาสนา. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหามกุฎราชวิทยาลัย.สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. โลกของ
ผู้สูงอายุไทย. ออนไลน์. แหล่งที่มา : http://thaihealth.or.th/node/9024 [สืบค้นเมื่อวันที่ 5 มิถุนายน 2558].