การเสริมสร้างความสุขของผู้สูงอายุด้วยกระบวนการทางจิตวิทยาเชิงพุทธ

Main Article Content

รุ่งนภา พลายเพ็ชร์

บทคัดย่อ

ผู้สูงอายุ หมายถึง บุคคลที่อยู่ในวัยสุดท้ายของวงจรชีวิต  มีอายุตั้งแต่ 60 ปีบริบูรณ์ขึ้นไป ซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย ด้านจิตใจ และด้านสังคม รวมถึงเป็นผู้ที่ลูกหลานและสังคมควรจะให้การยกย่องดูแลเอาใจใส่ การเสริมสร้างความสุขของผู้สูงอายุด้วยกระบวนการทางจิตวิทยาเชิงพุทธ มี 5 ขั้นตอนคือ ขั้นตอนที่ 1 ดูแลด้านร่างกาย ขั้นตอนที่ 2 การดูแลทางด้านจิตใจ ขั้นตอนที่ 3 การดูแลทางด้านสังคม เป็นการดูแลผู้สูงอายุโดยส่งเสริมให้ท่านได้มีสัมพันธภาพที่ดีกับบุคคลรอบข้าง ไม่ว่าจะเป็นญาติพี่น้องหรือเพื่อน การมีทัศนคติที่ดีต่อบุคคลรอบข้าง ขั้นตอนที่ 4 การดูแลทางด้านสภาพแวดล้อม เป็นการดูแลผู้สูงอายุโดยส่งเสริมให้ท่านมีการรับรู้และมีปฏิสัมพันธ์กับสภาพแวดล้อม ที่อยู่อาศัย สภาพแวดล้อมทางจิตที่เหมาะสม ขั้นตอนที่ 5  การดูแลเมื่อผู้สูงอายุมีความเครียดหรือมีปัญหา บางครั้งผู้สูงอายุมีความเครียด ผู้ดูแลต้องแก้ปัญหาดังกล่าวโดยไม่ให้กระทบกับจิตใจผู้สูงอายุ หลักพุทธธรรมสำหรับการพัฒนากายให้ผู้สูงอายุดำเนินชีวิตตามหลักกายภาวนา หลักพุทธธรรมพัฒนาจิตใจหลักพุทธธรรมที่ใช้ในการพัฒนาจิตใจของผู้สูงวัยนั้น มีการพัฒนาในเรื่องความสัมพันธ์ทางด้านกาย วาจา ประพฤติให้ตั้งอยู่ในระเบียบวินัย อยู่ร่วมกับผู้อื่นได้ด้วยดีเกื้อกูลแก่กัน การพัฒนาจิตให้เข้มแข็งมั่นคงเจริญงอกงามด้วยคุณธรรมทั้งหลาย หลักพุทธธรรมสำหรับการอยู่ในสังคมการอยู่ร่วมกันจะต้องมีความรู้ความเข้าใจสังคมในหมู่บ้านและสิ่งทั้งหลายตามเป็นจริง การเสริมสร้างความสุขของผู้สูงอายด้วยกระบวนการทางจิตวิทยาเชิงพุทธ ทั้ง 5 ขั้นตอนต้องเอาทำด้วยความเอาใจใส่นอกจากนี้ควรนำหลักพุทธธรรมเข้ามาควบคู่เพื่อให้เกิดความสมดุล

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
พลายเพ็ชร์ . ร. . . (2023). การเสริมสร้างความสุขของผู้สูงอายุด้วยกระบวนการทางจิตวิทยาเชิงพุทธ. วารสารพุทธศาสตร์ มจร.อุบลราชธานี, 5(2), 601–612. สืบค้น จาก https://so12.tci-thaijo.org/index.php/JOBU2025/article/view/4791
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กรมประชาสงเคราะห์ กระทรวงมหาดไทย. (2525). ให้ความรัก พิทักษ์อนามัย ผู้สูงวัยอายุยืน. คุรุปริทัศน์ ฉบับพิเศษ, 11.

กรมหลวงชินวรณ์สิริวัฒน์ พระเจ้าวรวงศ์เธอ. (2530). พระคัมภีร์อภิธานัปปทีปิกา หรือพจนานุกรมภาษาบาลีแปลเป็นไทย. กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.

กนิษฐา ลิ้มทรัพย์. (2557) “การตระหนักรู้ในตนเอง การมองโลกในแง่ดี ความพึงพอใจในชีวิตและความผาสุกทางจิตวิญญาณของผู้สูงอายุในศูนย์บริการผู้สูงอายุดินแดง

เขตดินแดง กรุงเทพมหานคร”. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.

นายแพทย์ อุทัย สุดสุข และคณะ. (2552). โครงการศึกษาสถานการณ์ความสามารถในการปฏิบัติกิจวัตรประจำวัน ความต้องการ และคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ. รายงานการวิจัย. สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ.

บริบูรณ์ พรพิบูลณ์. (2528). โลกยามชรา และแนวการเตรียมตัวเพื่อความสุข. เชียงใหม่: พระสิงห์การพิมพ์.

พระมหาสมปอง ปมุทิโต. (2547) คัมภีร์อภิธานวรรณา. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: บริษัท ประยูรวงศ์พริ้นติ้ง.

พระพรหมคุณาภรณ์. (ป.อ. ปยุตฺโต). (2551) พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. (พิมพ์ครั้งที่ 17). กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พุทธทาสภิกขุ. (2550). ธรรมสำหรับผู้สูงอายุ. กรุงเทพฯ: ธรรมสภา.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

มูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย (มส.ผส.). (2559). สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2558. กรุงเทพฯ: บริษัท อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด(มหาชน).

ราชบัณฑิตยสถาน. (2546). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ: นานมีบุ๊คส์ พับลิเคชันส์.

_______. (2554). พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน.

สุรกุล เจนอบรม. (2541). การเรียนรู้ด้วยตนเอง: นวัตกรรมทางการศึกษาที่ไม่เคยเก่า นวัตกรรมเพื่อการเรียนการสอน. ในเอกสารประกอบการประชุมวิชาการเนื่อง

ในโอกาสวันสถาปนา คณะครุศาสตร์. คณะครุศาสตร์: จุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สุพัตรา สุภาพ. (2536). สังคมและวัฒนธรรมไทย ค่านิยม ครอบครัว ศาสนา ประเพณี. พิมพ์ครั้งที่ 8.กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช.

สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส. (2539) สารานุกรมพระพุทธศาสนา.กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.

______. (2529). สารานุกรมพระพุทธศาสนา. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหามกุฎราชวิทยาลัย.สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ. โลกของ

ผู้สูงอายุไทย. ออนไลน์. แหล่งที่มา : http://thaihealth.or.th/node/9024 [สืบค้นเมื่อวันที่ 5 มิถุนายน 2558].