ศึกษาวิเคราะห์หลักการบูชาหลวงปู่ก่ำ ตำบลอุ่มจาน อำเภอประจักษ์ศิลปาคม จังหวัดอุดรธานี

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย คือ 1) เพื่อศึกษาหลักพุทธธรรมที่ปรากฏในพิธีสรงน้ำเปลี่ยนผ้าหลวงปู่ก่ำ ตำบลอุ่มจาน อำเภอประจักษ์ศิลปาคม จังหวัดอุดรธานี 2) เพื่อศึกษาวิเคราะห์หลักการบูชาหลวงปู่ก่ำ ตำบลอุ่มจาน อำเภอประจักษ์ศิลปาคม จังหวัดอุดรธานี เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผลการวิจัย พบว่า หลักพุทธธรรมที่ปรากฏในพิธีสรงน้ำเปลี่ยนผ้าหลวงปู่ก่ำ ตำบลอุ่มจาน อำเภอประจักษ์ศิลปาคม จังหวัดอุดรธานี ได้แก่ 1) หลักศรัทธา ซึ่งเกิดจากการที่ประชาชนในชุมชน ผู้นำชุมชน วัด หน่วยงานภาครัฐ และผู้มีศรัทธา มีความเลื่อมใสสิ่งที่ดีงามของหลวงปู่ก่ำ 2) หลักสามัคคีธรรม คือ ความสามัคคี ความพร้อมเพรียงกันทั้งของผู้จัดงานประเพณีและผู้ที่เข้าร่วมงานประเพณี 3) หลักกตัญญู คือ การแสดงออกถึงความกตัญญูของประชาชนในชุมชน ผู้นำชุมชน วัด หน่วยงานภาครัฐ และผู้มีศรัทธาที่มีต่อหลวงปู่ก่ำ 4) หลักทาน คือ เป็นการให้ทานด้วยทรัพย์สิน เงินทอง อาหาร สิ่งของ และทานด้วยการให้ชีวิต เป็นการงดเว้น จากสิ่งมึนเมา 5) หลักบูชา คือ มีการบูชาด้วยอามิสบูชา และปฏิบัติบูชา วิเคราะห์หลักการบูชาหลวงปู่ก่ำ ตำบลอุ่มจาน อำเภอประจักษ์ศิลปาคม จังหวัดอุดรธานี พบว่า 1) หลักศรัทธา เป็นการแสดงออก ถึงความศรัทธาที่มีต่อหลวงปู่ก่ำ ความศรัทธาที่เกิดขึ้นได้สร้างเป็นอัตลักษณ์เชิงประจักษ์ อันจะเป็นการปฏิบัติตามคติความเชื่อที่จะสืบต่อกันไปในอนาคต 2) หลักสามัคคีธรรม เป็นการแสดงออกถึงความสามัคคี ความพร้อมเพรียงกัน ความมีน้ำหนึ่งใจเดียวกัน เป็นความสมานฉันท์ของ หมู่คณะ ที่ร่วมกันจัดงานประเพณีจนสำเร็จลุล่วงด้วยดีในทุกครั้ง 3) หลักกตัญญู เป็นการแสดงออก ถึงความกตัญญูกตเวทิตาต่อหลวงปู่ก่ำที่ควรกตัญญู ที่ซึ่งควรระลึกถึง และตอบแทน 4) หลักทาน เป็นการให้ทานด้วยทรัพย์สินเงินทองสิ่งของ อาทิ ต้นทาน ต้นเงิน และการแจกจ่ายอาหารหวานคราว 5) หลักบูชา มี 2 รูปแบบ คือ อามิสบูชา เป็นการบูชาด้วยเครื่องสักการะ มีดอกไม้ธูปเทียน หรือสิ่งของและปฏิบัติบูชา เป็นการบูชาด้วยธรรม คือ การประพฤติปฏิบัติตามคำสอน มีการสวดมนต์ ไหว้พระ ปฏิบัติธรรม อุทิศถวายบุญกุศลแด่หลวงปู่ก่ำ