เปรียบเทียบพัฒนาการและความสัมพันธ์จิตวิทยาศาสนา จิตวิทยาพุทธ และการศึกษาจิตวิทยาการทำสมาธิ

Main Article Content

พระมหาญาณภัทร อติพโล
พระปลัดมานะ ฐิติสีโล
พระดำรงพล ถิรสทโธ

บทคัดย่อ

จิตวิทยาศาสนาและจิตวิทยาพุทธมีความเชื่อมโยงทางประวัติศาสตร์อย่างลึกซึ้ง อย่างไรก็ตาม ยังขาดวาทกรรมระหว่างสาขาวิชาเหล่านี้ บทความนี้จึงเน้นความสัมพันธ์ระหว่างจิตวิทยาศาสนากับจิตวิทยาพุทธสาสนาและแนวโน้มการวิจัยในแต่ละสาขา เมื่อเร็วๆ นี้ การศึกษาด้านจิตวิทยาศาสนาและจิตวิทยาพุทธศาสนาได้รับความสนใจ เรื่อง "จิตวิญญาณ" และ "สติ" ยิ่งไปกว่านั้น ยังมีเทคนิคจิตบำบัดจำนวนหนึ่งที่พัฒนาขึ้นโดยมีพื้นฐานจากการทำสมาธิแบบมีสติความสัมพันธ์ระหว่างจิตวิทยาศาสนากับจิตวิทยาพุทธมีความซับซ้อนและมักทำให้เกิดความสับสน ความซับซ้อนเป็นผลจากการที่มองว่าพุทธศาสนาเป็นทางเลือกแทนจิตวิทยาในการวิเคราะห์จิตใจ และยิ่งไปกว่านั้น พุทธศาสนายังมีแง่มุมของจิตบำบัดที่ทำให้จิตใจสงบอีกด้วย

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
อติพโล พ. ., ฐิติสีโล พ., & ถิรสทโธ พ. . (2023). เปรียบเทียบพัฒนาการและความสัมพันธ์จิตวิทยาศาสนา จิตวิทยาพุทธ และการศึกษาจิตวิทยาการทำสมาธิ. วารสารพุทธศาสตร์ มจร.อุบลราชธานี, 5(3), 607–620. สืบค้น จาก https://so12.tci-thaijo.org/index.php/JOBU2025/article/view/4424
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กันยา สุวรรณแสง. (2540). จิตวิทยาทั่วไป.พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : อักษรพิทยา.

กาญจนา คำสุวรรณ และนิตยา เสาร์มณี. (2521). จิตวิทยาเบื้องต้น.พระนคร: โรงพิมพ์การเวก.

กรรณิการ์ ภู่ประเสริฐและคณะ. (2527). จิตวิทยาทั่วไป.เชียงใหม่: โรงพิมพ์ช้างเผือก.

จำเนียรช่วงโชติ. (2515).จิตวิทยาการเรียนรู้.กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์การศาสนา.

จินดา จันทร์แก้ว. (2532).ศาสนาปัจจุบัน. กรุงเทพฯ : มหาจุฬาบรรณาคาร,

ชาติชาย พิทักษ์ธนาคม. (2544). จิตวิทยาการเรียนการสอน.กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ชัยวัฒน์ อัตพัฒน์. (2534).ญาณวิทยาทฤษฎีความรู้.พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.เดือน คำดี. (2532).ศาสนาเบื้องต้น. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย,

ธีระ อาชวเมธี. (2521). ปรัชญาจิตวิทยา. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ชวนพิมพ์.

พระราชวรมนี (ประยูร ปยุตฺโต). (2528).พจนานุกรมพุทธศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่4.กรุงเทพฯ : มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระธรรมปิฏก (ป.อ.ปยุตฺโต ).(2544). แก่นแท้ของพระพุทธศาสนา.พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ: พิมพ์ที่บริษัทธรรมสารจำกัด

พระเทพวิสุทธิกวี (พิจิตร ฐิตวณฺโณ). (2537). จิตวิทยาในพระอภิธรรม. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2538). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน.กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์อักษรเจริญทัศน์ จำกัด

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.(2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

วิรัตน์ กางทอง. (2561). ทฤษฎีความรู้ทางจิตวิทยาศาสนา. วารสารวิจัยธรรมศึกษา ปีที่ 1ฉบับที่ 1 (มกราคม-มิถุนายน 2561) : ศูนย์วิจัยธรรมศึกษา สำนักเรียนวัดอาวุธวิกสิตาราม.

ชมพูนุท ศรีจันทร์นิล. (2552). จิตวิทยาแนวพุทธ แนวทางเพื่อการเยียวยาและพัฒนาจิตใจมนุษย์. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย ปีที่ 29 ฉบับที่ 4 เดือนตุลาคม - ธันวาคม 2552 :

Bruner, J. S. (1959). The art of ambiguity: A conver-sation with Zen master Hisamatsu. Psychologia.

Chihara, T. (1989). Zen meditation and time-experi-ence. Psychologia.

Dudley-Grant, G.R., Bankart, C. P., &Dockett, H. K. (Eds.). (2003). Psychology and Buddhism: From individual to global commu-nity. London: Springer.

Epstein, M. (1995). Thoughts without a thinker: Psychotherapy from a Buddhist perspective.New York: Basic Books.

Fromm E. (1959). Psychoanalysis and Zen Bud-dhism. Psychologia.

Fromm E. (1967). Memories of Dr. D.T. Suzuki.Psychologia.

Hall, S. (1917). Jesus, the Christ, in the light of psy-chology. New York: Doubleday.

Hanh. T. N. (2015). Intent, insight and innovation.Samgha Japan.

Hayes. S. C., Follette, V. M., & Linehan, M. M. (2011). Mindfulness and acceptance: Expandingthe cognitive-behavioral tradition. New York:Guilford Press.

Hirai. T. (1960). An electroencephalographic study of Zen meditation (Zazen): EEG changes during concentrated relaxation. Psychiatria et Neu-rologia Japonica, 62, 76–105. (In Japanese withEnglish abstract.)

Hirai, T. (1975). Zen meditation therapy. Tokyo:Japan Publications.Homans, P. (1987). Psychology and religion movement. In M. Eliade (Ed.), Encyclopedia of religion. New York: Macmillan.

Inoue, V., Kasai, K., & Kato, H. (Eds.). (2012). Key-words for Buddhism and psychology. Tokyo:Shunjusha.

Jung, C. G. (1960). On the conversation with Dr. Hisamatsu: Letter to the translator. Psychologia.

Jung, C. G., & Hisamatsu, S. (1968). On the unconscious, the self and the therapy : A dialogue.Psychologia.

Kabat-Zinn, J. (1990). Full catastrophe living: Using the wisdom of your body and mind to face stress, pain, and illness. New York: Delacorte Press.

Kaneko, S. (2001a). Methods of researching religion in psychology. Studies in the Humanities, OsakaCity University.

Kaneko, S. (Ed.). (2001b). Psychology of religion.Kyoto: Nakanishiya Shuppan.