ความเชื่อเรื่องพญานาคภูลังกากับการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน

บทคัดย่อ

         การนำเสนอบทความนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ประวัติศาสตร์และความเชื่อเรื่องพญานาคในชุมชน 2) วิเคราะห์ความเชื่อเรื่องพญานาคต่อการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน 3) สำรวจการใช้ความเชื่อเรื่องพญานาคในการส่งเสริมเศรษฐกิจและการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน ผลการศึกษาพบว่า 1) ตำนานความเชื่อเรื่องพญานาคภูลังกาเกิดจากเจ้าหญิงนาครินทรานีซึ่งเป็นพญานาคแปลงร่างเป็นมนุษย์มาอภิเษกสมรสกับเจ้าชายฟ้ารุ่งโอรสของพระเจ้าอือลือ ต่อมาเจ้าหญิงนาครินทรานีได้ล้มป่วยทำให้ร่างกายคืนสภาพกลายเป็นพญานาค ชาวเมืองและพระเจ้าอือลือไม่พอใจจึงได้ขับไล่กลับเมืองบาดาล พญานาคราชกริ้วมากจึงทำลายเมืองรัตพานคร และจับพระเจ้าอือลือแล้วสาปให้เป็นพญานาคเฝ้าภูลังกา 2) ความเชื่อเรื่องพญานาคประกอบกับภูมิประเทศของภูลังกาทำให้นักท่องเที่ยว และผู้คนที่ศรัทธาพญานาคเดินทางไปเยี่ยมชม กราบไหว้ขอพร นอกจากนั้นพื้นที่นี้ยังอุดมสมบูรณ์ไปด้วยพืชไม้นานาพรรณ ทำให้นักธรรมชาตินิยมมีความชื่นชอบเป็นอย่างมาก ประกอบกับมีการนำตำนานของภูลังกาไปสร้างเป็นละครจึงทำให้เป็นที่รู้จัก ผู้คนเดินทางมาท่องเที่ยวเป็นจำนวนมาก จึงมีที่พัก ร้านอาหาร และสถานบริการเกิดขึ้น สร้างอาชีพ สร้างงาน และรายได้ให้คนในชุมชน ทำให้มีการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน และระบบการให้บริการ เพื่อรองรับการขับเคลื่อนเศรษฐกิจชุมชนผ่านการท่องเที่ยว 3) การจะใช้ความเชื่อเรื่องพญานาคในการส่งเสริมเศรษฐกิจและการเดินทางท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนนั้น ต้องใช้พญานาคเป็นจุดขายโดยการประชาสัมพันธ์ผ่านสื่อออนไลน์ นำเสนอประวัติความเชื่อ กิจกรรม ประเพณี และภูมิปัญญาท้องถิ่นอย่างต่อเนื่อง พัฒนาทักษะของบุคลากร สร้างความประทับใจให้นักท่องเที่ยว พัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน ดูแลสิ่งอำนวยความสะดวก รักษาความสะอาด จัดระบบการเข้าชมให้มีประสิทธิภาพเพื่อรักษาธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม นำเสนอสินค้าของที่ระลึกที่ส่งเสริมศิลปหัตถกรรมท้องถิ่น สร้างสำนึกรักธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมแก่นักท่องเที่ยวและชุมชน