แนวปฏิบัติด้านจริยธรรม

วารสารวิธีวิทยาการวิจัย (Journal of Research Methodology: JRM) อ้างอิงแนวทางและมาตรฐานจริยธรรมทางวิชาการจากสมาคมวิจัยทางการศึกษาแห่งสหรัฐอเมริกา (AERA) สมาคมจิตวิทยาแห่งสหรัฐอเมริกา (APA) สภาแห่งชาติด้านการวัดผลทางการศึกษา (NCME) คณะกรรมการจริยธรรมการตีพิมพ์ (COPE) รวมถึงข้อเสนอแนะจากฐานข้อมูล Scopus วารสารยังสอดคล้องกับเกณฑ์การประเมินด้านจริยธรรมของศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทย (TCI) แม้ JRM จะไม่ได้ใช้ทุกข้อจากกรอบเหล่านี้อย่างครบถ้วน แต่แนวทางเหล่านี้คือพื้นฐานสำคัญของนโยบายจริยธรรมและการตัดสินใจด้านกองบรรณาธิการของวารสาร ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกฝ่าย ได้แก่ บรรณาธิการบริหาร คณะกรรมการกองบรรณาธิการ ผู้เขียน และผู้ประเมินบทความ ต้องยึดถือแนวทางเหล่านี้ในบทบาทของตน

บรรณาธิการบริหาร

  • ตัดสินใจและบริหารจัดการโดยอิงจากคุณภาพทางวิชาการเท่านั้น ไม่คำนึงถึงตัวตนหรือสังกัดของผู้เขียน
  • ดูแลให้ทุกบทความได้รับการประเมินอย่างเป็นธรรม เข้มข้นทางวิชาการ และไม่ล่าช้า
  • รักษาความลับของต้นฉบับ ผลประเมินและข้อเสนอแนะ และตัวตนของผู้เขียนและผู้ประเมิน
  • ดำเนินการอย่างโปร่งใสและจัดการความขัดแย้งทางผลประโยชน์ส่วนตัว วิชาชีพ หรือการเงิน
  • ไม่เข้าไปมีส่วนเกี่ยวข้องกับบทความที่ตนเองมีความขัดแย้งทางผลประโยชน์
  • บังคับใช้นโยบายเกี่ยวกับการลอกเลียนข้อมูล การปลอมแปลงข้อมูล การส่งบทความซ้ำ และการวิจัยที่ไม่เหมาะสม
  • ตรวจสอบและติดตามการใช้ AI ในการเขียนต้นฉบับหรือการประเมินอย่างมีจรรยาบรรณ
  • ทำงานร่วมกับกองบรรณาธิการ ผู้เขียน และผู้ประเมินอย่างสุภาพและมีจริยธรรม

กองบรรณาธิการ

  • ให้คำแนะนำหรือประเมินต้นฉบับอย่างตรงเวลา เป็นกลาง และสร้างสรรค์
  • รักษาความลับของต้นฉบับ และไม่ใช้เนื้อหาก่อนตีพิมพ์เพื่อประโยชน์ส่วนตัว
  • หลีกเลี่ยงการมีส่วนร่วมในกรณีที่มีความขัดแย้งทางผลประโยชน์
  • ส่งเสริมงานวิจัยที่ใช้วิธีวิจัยอย่างเข้มข้นทางวิชาการ ทันสมัย และมีจริยธรรม
  • สนับสนุนความหลากหลายในแนวทางวิจัย วิธีวิจัย และภูมิหลังของนักวิจัย
  • ให้ความร่วมมือในการตรวจสอบกรณีที่เกี่ยวข้องกับจริยธรรมเมื่อบรรณาธิการบริหารขอความช่วยเหลือ
  • ศึกษารายละเอียดเพิ่มเติมจากเกณฑ์ของ TCI: https://tci-thailand.org/view?slug=ethical_assessment2023

ผู้เขียน

  • ส่งผลงานที่เป็นต้นฉบับ ไม่เคยตีพิมพ์ และไม่ได้อยู่ระหว่างการพิจารณาจากที่อื่น
  • กรณีงานวิจัยต้องรายงานวัตถุประสงค์ วิธีการ ผลการวิจัย และข้อเสนอแนะอย่างถูกต้อง ไม่บิดเบือน/แต่งเติมข้อมูล
  • อ้างอิงและให้เครดิตแหล่งข้อมูลอย่างเหมาะสม หลีกเลี่ยงการลอกเลียนงานหรือการลอกงานตนเอง
  • เปิดเผยแหล่งทุนและผลประโยชน์ทับซ้อนทั้งหมด
  • ระบุผู้มีส่วนร่วมอย่างเหมาะสมและเป็นไปตามเกณฑ์ผู้แต่ง
  • ระบุการใช้เครื่องมือ AI ในการเขียนต้นฉบับ โดย AI ต้องไม่ถูกใช้เพื่อสร้างข้อมูล (ยกเว้นงานจำลองสถานการณ์) หรือปลอมแปลงบทบาทผู้ประเมิน และการใช้ AI ต้องเป็นไปอย่างรับผิดชอบและมีจริยธรรม
  • แนบหลักฐานการอนุมัติจากคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัย และกระบวนการขอความยินยอมจากผู้เข้าร่วม (หากเกี่ยวข้อง)
  • ในกรณีที่เหมาะสม ควรแนบข้อมูล เครื่องมือ หรือไฟล์เสริมเพื่อความโปร่งใสและการตรวจสอบซ้ำ

ผู้ประเมินบทความ

  • ประเมินบทความอย่างรวดเร็ว เป็นกลาง และสร้างสรรค์ โดยยึดคุณภาพวิชาการเป็นหลัก
  • รักษาความลับของต้นฉบับ ห้ามเผยแพร่หรือใช้เนื้อหาที่ยังไม่ตีพิมพ์ และ ห้ามนำต้นฉบับเข้าสู่ AI เพื่อให้ AI ให้ความคิดเห็นหรือใช้ในการเขียนบทวิจารณ์แทนผู้ประเมิน แต่อาจจะใช้ AI เพื่อปรับปรุงภาษาหรือปรับแต่งสำนวนในคำวิจารณ์ของตนเองได้
  • ปฏิเสธการประเมินในกรณีที่มีความขัดแย้งทางผลประโยชน์หรือไม่มีความเชี่ยวชาญที่เพียงพอ
  • แจ้งบรรณาธิการบริหารทันทีหากพบการละเมิดจริยธรรม เช่น การลอกเลียนหรือบิดเบือนข้อมูล
  • ให้ข้อเสนอแนะที่ช่วยให้ผู้เขียนพัฒนางาน โดยหลีกเลี่ยงความคิดเห็นในเชิงส่วนตัว

การร้องเรียนด้านจริยธรรม

  • ข้อร้องเรียนเกี่ยวกับการละเมิดจริยธรรม (เช่น การประพฤติมิชอบ ความขัดแย้งทางผลประโยชน์ การลอกเลียน) สามารถแจ้งไปยังบรรณาธิการบริหารได้โดยตรงผ่านอีเมลของวารสาร: jrm@chula.ac.th
  • หากข้อร้องเรียนนั้นเกี่ยวข้องกับบรรณาธิการบริหาร สามารถแจ้งโดยตรงไปยังภาควิชาวิจัยและจิตวิทยาการศึกษา คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย หรือส่งตรงไปยังศูนย์ดัชนีการอ้างอิงวารสารไทย (TCI)
  • หากจำเป็น JRM จะเผยแพร่การแก้ไข เพิกถอน หรือแถลงการณ์จากบรรณาธิการบริหารแล้วแต่กรณี

แหล่งอ้างอิง
American Educational Research Association. (2011). Code of ethics. https://www.aera.net/About-AERA/AERA-Rules-Policies/Professional-Ethics
American Psychological Association. (2017). Ethical principles of psychologists and code of conduct. https://www.apa.org/ethics/code
Committee on Publication Ethics. (n.d.). COPE guidance and resources. https://publicationethics.org/guidance
Elsevier. (2025). Generative AI policies for journals. https://www.elsevier.com/about/policies-and-standards/generative-ai-policies-for-journals
Kaebnick, G. E., Magnus, D. C., Kao, A., Hosseini, M., Resnik, D., Dubljević, V., … Cherry, M. J. (2023). Editors’ statement on the responsible use of generative AI technologies in scholarly journal publishing. The American Journal of Bioethics, 24(3), 5–8. https://doi.org/10.1080/15265161.2023.2292437
National Council on Measurement in Education. (2023). Code of professional responsibilities in educational measurement. https://www.ncme.org/resources/library
Thai-Journal Citation Index Centre. (2023). Ethical assessment for editors and editorial boards. https://tci-thailand.org/view?slug=ethical_assessment2023