การวิเคราะห์หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงในบริบทของการพัฒนาที่ยั่งยืน
คำสำคัญ:
หลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง, การพัฒนาที่ยั่งยืน, การบูรณาการบทคัดย่อ
บทความวิชาการฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ความเชื่อมโยงระหว่าง “หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” กับแนวคิด “การพัฒนาที่ยั่งยืน” โดยมุ่งเน้นส่งเสริมความสมดุลระหว่างมิติทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นองค์ประกอบหลักของการพัฒนาในทุกระดับ จากแนวทางการพัฒนาที่มุ่งเน้นการเติบโตทางเศรษฐกิจที่เป็นกระแสหลัก ได้ส่งผลกระทบจากปัญหาความเหลื่อมล้ำทางสังคม การเสื่อมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติ และวิกฤตสิ่งแวดล้อม นำมาสู่แนวคิดของการพัฒนาไปสู่แนวทางที่ยั่งยืน โดยให้ความสำคัญกับการตอบสนองความต้องการของคนรุ่นปัจจุบัน ควบคู่กับการธำรงรักษาศักยภาพของทรัพยากรและสังคมเพื่อคนรุ่นหลัง สำหรับบริบทของประเทศไทยได้กำหนดวิสัยทัศน์ของการพัฒนาประเทศ “มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน เป็นประเทศที่พัฒนาแล้วด้วยการพัฒนาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” เป็นแนวทางการพัฒนาที่สอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) ขององค์การสหประชาชาติ การนำหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกต์ใช้อย่างครอบคลุมในทุกมิติได้กลายเป็นจุดแข็งในการนำพาประเทศให้ผ่านพ้นวิกฤตมาได้ และเป็นภูมิคุ้มกันให้กับคนในชาติ
แต่อย่างไรก็ตาม แม้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงจะได้รับการส่งเสริมในระดับนโยบายอย่างต่อเนื่อง หากแต่การน้อมนำไปสู่การปฏิบัติยังคงจำกัดอยู่ในวงแคบหรือบางกลุ่มอาชีพเท่านั้น ดังนั้น การขับเคลื่อนการพัฒนาอย่างยั่งยืนในระดับประเทศจำเป็นต้องอาศัยการบูรณาการเชิงระบบ พร้อมทั้งเสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจ และการปลูกฝังแนวคิดผ่านกระบวนการ “เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา” ตามศาสตร์พระราชา เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนสามารถนำไปปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม เกิดการเรียนรู้จากประสบการณ์จริง และดำรงชีวิตอย่างสมดุลและยั่งยืนภายใต้บริบทของตนเอง
เอกสารอ้างอิง
ชล บุนนาค, อรรถเศรษฐ์ จริยธรรมากูล, ณัฐวิคม พันธุวงศ์ภักดี, ณัชฎา คงศรี และ ปาริชาติ เรืองเดช (2561). โครงการประสานงานการวิจัยเพื่อสนับสนุนการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs): รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์. สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม.
ประมุข ศรีชัยวงษ์. (2565). การประยุกต์ใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่ความยังยืน. โรงพิมพ์คลังนานาวิทยา.
มูลนิธิชัยพัฒนา. (ม.ป.ป.). เศรษฐกิจพอเพียง.สืบค้นเมื่อวันที่ 15 เมษายน 2568. จาก https://www.chaipat.or.th/publication/publish-document/sufficiency-economy/item/1309-2010-06-03-09-50-07.html
สภานโยบายวิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ. (2560). ยุทธศาสตร์การวิจัยและนวัตกรรม 20 ปี (พ.ศ. 2560–2579). โคคูน แอนด์ โค จำกัด.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี. (2565). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2566—2570). https://www.nesdc.go.th/ewt_news.php?nid=13651
สุวิทย์ ยิ่งวรพันธุ์. (2509). การพัฒนาชนบทในประเทศไทย. สหประชาพานิช.
Brundtland, G. (1987). Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future. United Nations General Assembly document A/42/427.
Edyvean, R. G. ., Apiwatanapiwat, W. ., Vaithanomsat, P. ., Boondaeng, A. ., Janchai, P., & Sophonthammaphat, S. . (2023). The Bio-Circular Green Economy model in Thailand – A comparative review. Agriculture and Natural Resources, 57(1), 51–64. retrieved from https://li01.tci-thaijo.org/index.php/anres/article/view/258253
Escobar, A. (1995). Encountering Development: The Making and Unmaking of the Third World (STU-Student edition). Princeton University Press. http://www.jstor.org/stable/j.ctt7rtgw
McCargo, D. (2009). The Politics of Buddhist identity in Thailand's deep south: The Demise of civil religion?. Journal of Southeast Asian Studies, 40(1), 11-32. https://doi.org/10.1017/S0022463409000022
United Nations. (October 21, 2015). Transforming our world: The 2030 Agenda for Sustainable Development. https://sdgs.un.org/2030agenda
von Feigenblatt, O. F., Cooper, M., & Pardo, P. (2022). Sufficiency Economy Philosophy (SEP): Thailand’s Emic Approach to Governance and Development as Evidence of an Asian Value-Oriented Inclusive Leadership Management Philosophy. Strategic Analysis, 46(4), 430–440. https://doi.org/10.1080/09700161.2022.2111765
Winfield, J. C. (2010). Buddhism and Insurrection in Burma, 1886-1890. Journal of the Royal Asiatic Society, 20(3), 345-367. https://doi.org/10.1017/s1356186310000076
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วารสารสังคมศาสตร์ทัศนา
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
การอนุญาตให้ใช้ข้อความ เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ของสิ่งพิมพ์ ผู้ใช้รายใดก็ตามที่จะอ่าน ดาวน์โหลด คัดลอก แจกจ่าย พิมพ์ ค้นหา หรือเชื่อมโยงไปยังข้อความทั้งหมดของบทความ รวบรวมข้อมูลสำหรับการจัดทำดัชนี ส่งต่อเป็นข้อมูลไปยังซอฟต์แวร์ หรือใช้เพื่อวัตถุประสงค์ทางกฎหมายอื่นใด แต่ห้ามนำไปใช้ในเชิงพาณิชย์หรือมีเจตนาเอื้อประโยชน์ทางธุรกิจใดๆ เผยแพร่ภายใต้สัญญาอนุญาตครีเอทีฟคอมมอนส์แบบแสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า (Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License)
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License
