ศึกษาวิเคราะห์ภาวะผู้นำของพระโพธิสัตว์ในอรรถกถาชาดก ที่มีต่อสังคมไทย

บทคัดย่อ

การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาภาวะผู้นำตามหลักพระพุทธศาสนา 2) เพื่อศึกษาภาวะผู้นำของพระโพธิสัตว์ในอรรถกถาชาดก 3) เพื่อศึกษาวิเคราะห์ภาวะผู้นำของพระโพธิสัตว์ในอรรถกถาชาดกที่มีต่อสังคมไทย งานวิจัยนี้ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ผลการวิจัยพบว่า ภาวะผู้นำทางพระพุทธศาสนาของพระโพธิสัตว์ในอรรถกถาชาดกที่มีต่อสังคมไทยที่ประกอบด้วยปัญญาเพื่อพัฒนาสังคมให้มีความสุขความเจริญ และเป็นแบบอย่างที่ดี เป้าหมายแห่งภาวะผู้นำของพระโพธิสัตว์เป็นสิ่งสำคัญ ซึ่งถึงพร้อมด้วยประโยชน์ทั้ง 3 จึงเปี่ยมไปด้วยคุณค่าที่เป็นประโยชน์สุขของผู้อื่นและสังคมและคุณค่าต่อการรักษาอุดมการณ์ที่สมบูรณ์ที่สุด ภาวะผู้นำของพระโพธิสัตว์ที่แสดงลักษณะหนึ่งเป็นภาวะผู้นำที่แสดงให้เห็นถึงความหนักแน่นในธรรม จะเห็นได้ว่า อรรถกถาชาดกทั้ง 10 ชาติ นั้นพบว่า ผลแห่งการมีภาวะผู้นำในการบำเพ็ญบารมีของตนเองโดยใช้สังคมเป็นบทบาทและหน้าที่ให้ได้บำเพ็ญเพียรบารมีเท่านั้น แต่เป็นการฝึกฝนตนเองเพื่อผลที่สูงยิ่งขึ้นได้แก่พระสัมมาสัมโพธิญาณที่แสดงออกผ่านภาวะผู้นํา ซึ่งประกอบด้วย 1) ประโยชน์ส่วนตน 2) ประโยชน์ส่วนผู้อื่น 3) ประโยชน์ต่อสังคม ในการสร้างบารมีในอดีตของพระโพธิสัตว์เป็นการสร้างแรงบันดาลใจให้คนทั้งหลายสร้างบารมีในปัจจุบัน คุณค่าภาวะผู้นําของพระโพธิสัตว์ด้านนี้กลายเป็นบุคคลต้นแบบในการกระทำความดีถึงแม้มีอุปสรรคมากมายก็ไม่ย่อท้อมีความตั้งมั่นเสียสละแม้กระทั่งชีวิตของพระองค์เองเพื่อกระทำความดีนั้นๆ และเป็นการเตือนตัวเราให้สํานึกในหน้าที่ที่จะพัฒนาตนเองที่จะกระทำความดีเพื่อที่จะบรรลุคุณธรรมเบื้องสูง