วิเคราะห์คุณค่าคติความเชื่อเรื่องพญานาคที่ส่งผลต่อสังคมไทยปัจจุบัน

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาคติความเชื่อเรื่องพญานาคที่ปรากฏในสังคมไทยยุคปัจจุบัน 2) ศึกษาศึกษาเรื่องพญานาคที่ปรากฏในคัมภีร์พระพุทธศาสนา 3) วิเคราะห์คุณค่าความเชื่อเรื่องพญานาคที่ส่งผลต่อสังคมไทยยุคปัจจุบัน เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เน้นการศึกษาเอกสาร นำเสนองานวิจัยแบบพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า คติความเชื่อเรื่องพญานาคที่ปรากฏในสังคมไทยยุค คติความเชื่อเรื่องพญานาคในสังคมไทยนั้น เป็นความเชื่อที่มีที่มาที่ไปอย่างลึกซึ้ง มีความเกี่ยวโยงกับหลักคำสอนทางพระพุทธศาสนา เป็นความเชื่อที่ฝังแน่นอยู่ในบริบทสังคมไทยมาเป็นเวลานาน จึงถือเป็นส่วนหนึ่งของอัตลักษณ์และวัฒนธรรมไทยที่แสดงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างคนกับธรรมชาติ พญานาคที่ปรากฏในคัมภีร์พระพุทธศาสนา นาคหรือพญานาคตามความเชื่อที่ปรากฏในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา เกิดจากผลกรรมทั้งที่เป็นกุศลกรรมและอกุศลกรรมอันมีมูลเหตุมาจากความโลภะ โมหะ โทสะ ที่ส่งผลให้กระทำกรรมต่างๆ ในขณะที่ยังมีชีวิตอยู่ ข้อมูลเกี่ยวกับพญานาคมีปรากฏในคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา ได้แก่ พระวินัยปิฎก พระสุตตันตปิฎก คัมภีร์อรรถกถา และชาดกต่าง ๆ คุณค่าความเชื่อเรื่องพญานาคที่ส่งผลต่อสังคมไทยยุคปัจจุบัน คติความเชื่อเรื่องพญานาคที่ส่งผลต่อสังคมไทยปัจจุบันมีอยู่ในหลายมิติ ได้แก่ ส่งผลต่องานศิลปกรรม ส่งผลต่อประเพณีวิถีชุมชน ส่งผลต่อศาสนวัตถุ ส่งผลต่อโหราศาสตร์ และส่งผลต่อการท่องเที่ยว