การประยุกต์ใช้หลักกฐินทานในการพัฒนาชุมชนเข้มแข็ง

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับการพัฒนาชุมชนให้เข้มแข็ง 2) ศึกษาหลักกฐินทานตามที่ปรากฏในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท 3) ประยุกต์ใช้หลักกฐินทานในการพัฒนาชุมชนเข้มแข็ง เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยวิธีการวิจัยเชิงเอกสาร และนำเสนองานวิจัยแบบพรรณนาวิเคราะห์ ผลการวิจัยพบว่า 1) การพัฒนาชุมชนให้เข้มแข็งนั้น การพัฒนาหมายถึงการทำให้เจริญก้าวหน้าในด้านต่าง ๆ ทั้งเศรษฐกิจ สังคม และคุณภาพชีวิต โดยเน้นการมีส่วนร่วมของประชาชนและความเป็นธรรม ซึ่งในยุคปัจจุบันเน้นการพัฒนาในด้านวัตถุและปริมาณ ทว่าในแง่พระพุทธศาสนา การพัฒนานั้น หมายเอาการพัฒนาคนทั้งด้านพฤติกรรม จิตใจ และปัญญา 2) หลักกฐินทานที่ปรากฏในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท ล้วนแฝงไปด้วยกุศโลบายที่สามารถทำให้ก่อเกิดความสามัคคีธรรมในสังคมส่วนรวมขึ้นมาได้ สารัตถธรรมของกฐินทานแก่นแท้ของการถวายผ้ากฐินคือการสร้างความสามัคคีและความเสียสละ ได้แก่หลักสาราณียธรรม 6 คือ 1. เมตตากายกรรม 2. เมตตาวจีกรรม 3. เมตตามโนกรรม 4. สาธารณโภคิตา 5. ศีลสามัญญตา 6. ทิฏฐิสามัญญตา 3) การประยุกต์ใช้หลักกฐินทานในการพัฒนาชุมชนเข้มแข็ง โดยใช้หลัก ทิฏฐิสามัญญตา คือ ความเห็นเสมอกัน แก้ไขปัญหาด้านการขาดความสามัคคี ใช้หลักเมตตากายกรรม การกระทำด้วยเมตตา เมตตาวจีกรรม การพูดด้วยเมตตา และเมตตามโนกรรม การตั้งใจอย่างมีเมตตา แก้ไขปัญหาด้านการมีส่วนร่วม ใช้หลักสาธารณโภคิตา การแบ่งปันส่วนรวม แก้ไขปัญหาด้านการเสียสละ และใช้หลักสีลสามัญญตา มีข้อปฏิบัติเสมอกัน แก้ไขปัญหาด้านวัฒนธรรม