พุทธวิธีการจัดการความเครียดของผู้บริหารสถานศึกษาในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยมีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาและวิเคราะห์ภาวะความเครียดของของผู้บริหารสถานศึกษาในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา 2) เพื่อศึกษาแนวทางการจัดการความเครียดของผู้บริหารสถานศึกษาในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา และ3) เพื่อนำเสนอพุทธวิธีจัดการความเครียดของผู้บริหารสถานศึกษาในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ผู้วิจัยได้ใช้รูปแบบระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ได้แก่ การวิเคราะห์เอกสาร รูปแบบการสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลแบบพรรณนาตามสาระสำคัญของประเด็นการสัมภาษณ์จากนั้นทำการวิเคราะห์ข้อมูลโดยวิธีการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา พร้อมทั้งนำเสนอโดยวิธีการพรรณนา ผลการวิจัย พบว่า 1.ภาวะความเครียดของของผู้บริหารสถานศึกษาในจังหวัดพระนครศรีอยุธยามีมากมายถึง 17 ประการสามารถส่งผลกระทบ 4 ลักษณะ ได้แก่ 1) ส่งผลกระทบต่อร่างกายตนเอง 2).ส่งผลกระทบต่อจิตใจตนเอง 3.ส่งผลกระทบต่อคนรอบข้าง และ4.ส่งผลกระทบต่อกิจกรรมการบริหารสถานศึกษา 2.แนวทางการจัดการความเครียดของผู้บริหารสถานศึกษาในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา พบว่า การจัดการความเครียดของผู้บริหารสถานศึกษาในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา จะมีหลายวิธีที่สามารถลดความเครียด ละลายความเครียด และแก้ไขปัญหาความเครียดลงไปได้ไม่มากก็น้อย ก็ขึ้นอยู่กับความสามารถของผู้บริหารนั้น ๆ ที่จะจัดการความเครียดอย่างไร ภาวะความเครียดที่เกิดขึ้นจะต้องเลือกใช้วิธีการให้เหมาะสมกันสถานการณ์นั้น ๆ เพราะมีแนวทางถึง 24 ประการ และ3) พุทธวิธีจัดการความเครียดของผู้บริหารสถานศึกษาในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา พบว่า ผู้บริหารสถานศึกษาระบุไว้มากมายแต่จะมีการกล่าวถึงมากที่สุดเพียง 3 หลักเท่านั้นประกอบด้วย หลักพรหมวิหารธรรมที่ต้องการให้ผู้บริหารสถานศึกษามีหลักการปฏิบัติและพฤติกรรมของความเป็นนักบริหารแบบมืออาชีพให้มากขึ้น หลักไตรลักษณ์ที่ผู้บริหารสถานศึกษาต้องเปิดมุมมองและทัศนคติต่อการจัดการเครียดผ่านหลักสัจจะธรรมของชีวิตประกอบด้วย อนิจจัง ตำแหน่งไม่สามารถคงอยู่กับตนเองตลอดไปได้ต้องรู้จักการเปลี่ยนแปลงที่เหมาะสม ทุกขัง ทุกอย่างทุกกิจกรรม ทุกพฤติกรรมล้วนแต่เป็นทุกข์แทบทั้งสิ้น แต่ผู้บริหารศึกษาจะทำอย่างไรให้ปรับเปลี่ยนความทุกข์เป็นความท้าทายใหม่ และอนัตตา ทุกอย่างควรรู้จักปล่อยวางให้มากที่สุด และหลักอริยสัจ 4 เป็นหลักการใหญ่ในฐานะเครื่องมือขุดค้นปัญหาและตระหนักถึงผลกระทบที่เกิดขึ้น การกำหนดและสำรวจสาเหตุของความเครียดที่เกิดขึ้น การกำหนดเป้าหมายการทำงานเพื่อการบรรลุหรือแก้ไขความเครียด และแนวทางการแก้ไขปัญหาความเครียดทั้งที่รุนแรงมาก และรุนแรงน้อยก็ตาม
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรมสุขภาพจิต. (2539). จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยและสถาบันราชภัฎสวนดุสิต. ความเครียดและสุขภาพจิตของคนไทย. นนทบุรี กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข.
กรมสุขภาพจิต. (2552). เปลี่ยนร้ายกลายเป็นดีพลังสุขภาพจิต (RQ: Resilience quotient). นนทบุรี : ดีน่าดู
กระทรวงศึกษาธิการ. (2566). แผนการศึกษาแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2560-2579). จาก https://backoffice.onec.go.th/uploaded/Outstand/2017-EdPlan60-79.pdf.
กุลธิดา สุภาคุณ. (2555). การพยาบาลผู้ป่วยที่มีความเครียด. วารสารการพยาบาลจิตเวชและสุขภาพจิต, 26(3).
คูณศักดิ์ ศรีลำไพ. (2549). ความเครียดต่อการปฏิบัติงานของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาสกลนคร เขต 3. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
ดารารัตน์ ศรีโรจน์ศิลป์. (2561). ความเครียดของผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่่การศึกษาประถมศึกษานครปฐม. วารสารสังคมศาสตร์วิจัย มหาวิทยาลัยราชภัฎนครปฐมม, 9(1), 47.
ธีรวัฒน์ ศิริวิโรจนกุล และกานต์ เนตรกลาง. (2564). แนวทางการจัดการความเครียดในการปฏิบัติงานของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยภูมิ เขต 3. วารสารราชพฤกษ์ มหาวิทยาลัยราชภัฎนครปฐม, 19(1), 58.
ประชาไท. (2566). การศึกษาไทยกับการรับมือการเปลี่ยนแปลงทางสังคม :การสร้างประชาธิปไตยในห้องเรียน. จาก https://prachatai.com/journal/2016/01/63691#_ftn2.
ผนึกแก้ว คลังคา. (2564). การพัฒนาโปรแกรมจัดการความเครียดตามหลักพุทธจริยศาสตร์ สำหรับมารดาบิดาผู้ป่วยเด็กระยะวิกฤต โรงพยาบาลขอนแก่น. ปริญญาพุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต. สาขาวิชาปรัชญา.บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พจนานุกรมแปลไทย-ไทย ราชบัณฑิตยสถาน. (2566). ผรุสวาจา. จาก https://www.sanook.com/dictionary/dict/all/search/ผรุสวาจา/.
พระอนุพงษ์ พรมสะอาด. (2551). การประยุกต์ใช้อริยสัจสี่ ในการจัดการความเครียด. ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการส่งเสริมสุขภาพ. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
โรงพยาบาลไทยนครินทร์. (2566). “ความเครียด” แค่เครียด ก็เสี่ยงโรค โรคทางกายที่เกิดจากความเครียด. จาก https://thainakarin.co.th/sense-of-urgency-tnh/.
วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี. (2566). จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. จาก https://th.wikipedia.org/wiki/.
วิชัย ตันศิริ. (2543). คำอธิบายพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ : สายธาร.
ศักดิ์ชัย ภู่เจริญ. (2560). การศึกษาความเครียดจากการทำงานของผู้บริหารสถานศึกษา โรงเรียนมัธยมศึกษาในจังหวัดนครราชสีมา. วารสารชุมชนวิจัย, 11(1) (มกราคม-เมษายน 2560), 94.
อังศินันท์ อินทรกำแหง. (2550). การสังเคราะห์งานวิจัยที่เกี่ยวกับความเครียดและการเผชิญความเครียดของคนไทย. วารสารพฤติกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, 138.
อุทัย ภูมิประมาณ. (2564). การบำบัดความเครียดของคนวัยทำงานตามหลักพุทธธรรม. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. บัณฑิตวิทยลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
Mono News. (2023). คนไทยเครียดเรื่องอะไร. จาก https://www.facebook.com/Mono29News/
Workpointtoday. (2023). วันสุขภาพจิตโลก 2023 พบแนวโน้มคนไทยมีปัญหาสุขภาพจิตเพิ่มขึ้น ขณะที่จิตแพทย์มีไม่เพียงพอต่อสัดส่วนประชากร. จาก https://workpointtoday.com/news-9709/
