พุทธนวัตกรรมการเรียนรู้ประยุกต์ทักษะการรู้ดิจิทัลของนักเรียนมัธยมศึกษา

บทคัดย่อ

บทความวิชาการฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอแนวทางการนำ พุทธนวัตกรรมการเรียนรู้ มาใช้เป็นกลไกสำคัญในการพัฒนา ทักษะการรู้ดิจิทัล (Digital Literacy) ของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา อันเป็นทักษะจำเป็นในศตวรรษที่ 21 ที่ช่วยให้นักเรียนสามารถเข้าถึง เข้าใจ และใช้เทคโนโลยีสารสนเทศอย่างรู้เท่าทัน มีจริยธรรม และสร้างสรรค์ โดยผู้เขียนได้นำเสนอการบูรณาการหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา ได้แก่ สัปปุริสธรรม 7 เพื่อพัฒนาคุณลักษณะของผู้รู้ที่สมบูรณ์, พรหมวิหาร 4 เพื่อเสริมสร้างคุณธรรมในจิตใจ, สังคหวัตถุ 4 เพื่อส่งเสริมปฏิสัมพันธ์ทางสังคมที่ดี และ อิทธิบาท 4 เพื่อพัฒนาความมุ่งมั่นในการเรียนรู้ ผสานเข้ากับกระบวนการจัดการเรียนรู้ในยุคดิจิทัลอย่างมีระบบ ผลการศึกษาพบว่าการประยุกต์ใช้พุทธนวัตกรรมร่วมกับแนวทางการเรียนรู้เชิงรุกและเทคโนโลยีสารสนเทศ สามารถเสริมสร้าง ทักษะการคิดวิเคราะห์อย่างมีเหตุผล การใช้เทคโนโลยีอย่างมีจริยธรรม ความสามารถในการสื่อสารผ่านสื่อดิจิทัลอย่างรับผิดชอบ และการมีเจตคติที่ดีต่อการเรียนรู้ตลอดชีวิต ทั้งนี้ ผู้เรียนยังสามารถพัฒนา จิตสำนึกในการใช้เทคโนโลยีอย่างมีสติและไม่ตกเป็นทาสของโลกออนไลน์ ซึ่งถือเป็นหัวใจสำคัญของการเป็น “พลเมืองดิจิทัลที่มีคุณภาพ (Quality Digital Citizen)” ซึ่งสามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคมดิจิทัลได้อย่างสงบสุข มีคุณธรรม และมีวิจารณญาณในการใช้ข้อมูลข่าวสารในโลกออนไลน์อย่างเหมาะสม การศึกษาในครั้งนี้จึงสะท้อนให้เห็นว่าการบูรณาการหลักธรรมทางพระพุทธศาสนากับการเรียนรู้ดิจิทัลมิได้เป็นเพียงการอนุรักษ์แนวคิดเชิงศาสนาเท่านั้น แต่ยังเป็นนวัตกรรมทางการศึกษาที่สามารถตอบสนองต่อการพัฒนาผู้เรียนให้มีความสมดุลทั้งทางด้านวิชาการ จริยธรรม และทักษะชีวิตในโลกยุคใหม่อย่างยั่งยืน