กระบวนการเรียนรู้เชิงพุทธบูรณาการส่งเสริมการคิดเชิงวิพากษ์ในวิชาสังคมศึกษา
Main Article Content
บทคัดย่อ
การส่งเสริมการคิดเชิงวิพากษ์ (Critical Thinking) เป็นเป้าหมายสำคัญของการจัดการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21 โดยเฉพาะในวิชาสังคมศึกษาซึ่งเน้นการวิเคราะห์ข้อมูล ปรากฏการณ์ทางสังคม และจริยธรรมของมนุษย์ บทความนี้นำเสนอแนวคิดและกระบวนการเรียนรู้เชิงพุทธที่สามารถบูรณาการเพื่อส่งเสริมการคิดเชิงวิพากษ์ในชั้นเรียน ได้แก่ การใช้หลักไตรสิกขา อริยสัจ 4 และโยนิโสมนสิการ มาเป็นกลไกในการพัฒนาผู้เรียนให้สามารถวิเคราะห์ แยกแยะ และตัดสินใจอย่างมีเหตุผล โดยยึดหลักคุณธรรม จริยธรรม บทความนี้ยังได้เสนอรูปแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลางและใช้กระบวนการถกเถียงเชิงเหตุผลร่วมกับการฝึกสมาธิและเจริญสติ เพื่อให้ผู้เรียนพัฒนาการคิดเชิงวิพากษ์อย่างลึกซึ้งและยั่งยืน
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2551). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
ปิ่น มุทุกันต์. (2553). พุทธปรัชญากับการศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2546). พุทธธรรม ฉบับปรับขยาย. กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย.
สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2560). แนวทางการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาความสามารถในการคิดขั้นสูง. กรุงเทพฯ: พริกหวานกราฟฟิค.
สุภีร์ ทุมทอง. (2560). การบูรณาการหลักพุทธธรรมกับการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการคิด. วารสารศึกษาศาสตร์ปริทรรศน์, 32(2), 45-60.
Brookfield, S. D. (2012). Teaching for critical thinking: Tools and techniques to help students question their assumptions. Jossey-Bass.
Ennis, R. H. (1996). Critical thinking. Prentice-Hall.
Facione, P. A. (2015). Critical thinking: What it is and why it counts. Insight Assessment.
Gunaratana, B. H. (2001). Mindfulness in plain English. Wisdom Publications.