เหตุปัจจัยแห่งความเสื่อมในปาสาทิกสูตร

บทคัดย่อ

         บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเหตุปัจจัยแห่งความเสื่อมในปาสาทิกสูตร พบว่า เหตุแห่งความเสื่อมในคัมภีร์พระพุทธศาสนาพบว่า  1) ปริยัติอันตรธาน การเสื่อมสูญแห่งพระปริยัติ 2) ปฏิปัตติอันตรธาน การเสื่อมสูญแห่งการปฏิบัติ 3) ปฏิเวธอันตรธาน การเสื่อมสูญแห่งการตรัสรู้มรรคและผล 4) ลิงคอันตรธาน การเสื่อมสูญแห่งสมณเพศ 5) ธาตุอันตรธาน การเสื่อมสูญแห่งพระบรมธาตุ สาเหตุแห่งความเสื่อม 2 ประการ คือ 1) ภัยจากภายในพระพุทธศาสนาเอง กล่าวคือเสื่อมเพราะพุทธบริษัท 4 ไม่ปฏิบัติตามหน้าที่ของตน พระสงฆ์ปฏิบัติผิดเพี้ยนต่อพระธรรมวินัย และ 2) ภัยจากภายนอก อันเกิดจากสงครามและการรุกรานของศาสนาอื่น

         เหตุแห่งความเสื่อมในปาสาทิกสูตรนั้นมีมูลเหตุมาจากการถึงแก่กรรมของนิครนถ์นาฏบุตร ลักษณะความเสื่อมในปาสาทิกสูตร แบ่งออกเป็น 3 ประการ คือ 1) ความเสื่อมของธรรมวินัย ดังปรากฏเนื้อความว่า  ท่านไม่รู้ทั่วถึงธรรมวินัยนี้ ข้าพเจ้ารู้ทั่วถึงธรรมวินัยนี้ ท่านจักรู้ทั่วธรรมวินัยนี้ได้อย่างไร 2) ความเสื่อมอันเกิดจากการปฏิบัติ ความว่า ท่านปฏิบัติผิด ข้าพเจ้าปฏิบัติถูก ถ้อยคำของข้าพเจ้าเป็นประโยชน์ ของท่านไม่เป็นประโยชน์ และ 3) ความเสื่อมอันเกิดจากศรัทธา ความว่า พวกสาวกของนิครณฐ์นาฏบุตรแม้เหล่าใด ที่เป็นคฤหัสถ์ผู้นุ่งขาวห่มขาว พวกสาวกแม้เหล่านั้นมีอาการเบื่อหน่าย คลายความรัก รู้สึกท้อถอย ในพวกสาวกของนิครณฐ์นาฏบุตร