ศึกษาวิเคราะห์การสวดโพชฌงค์ 7 ในฐานะเป็นธรรมโอสถ ในพระพุทธศาสนาเถรวาท

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ ดังนี้ 1) เพื่อศึกษาคำสอนเรื่องโพชฌงค์ 7 ในพระพุทธศาสนาเถรวาท 2) เพื่อวิเคราะห์การสวดโพชฌงค์ 7 ในฐานะเป็นธรรมโอสถในพระพุทธศาสนาเถรวาท เป็นวิจัยเอกสาร ขอบเขตด้านเอกสาร ได้แก่ พระไตรปิฎก อรรถกถา เอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ขอบเขตด้านเนื้อหา ได้แก่ โพชฌงคสูตร รวบรวมข้อมูลจากโพชฌงคสูตร และเอกสารที่เกี่ยวข้อง วิเคราะห์เนื้อหาด้วยอุปนัยวิธี รายงาน/นำเสนอโดยวิธีพรรณนาความ

ผลการศึกษา พบว่า โพชฌงค์ 7 เป็นธรรมเพื่อการตรัสรู้ 7 ประการ ได้แก่ 1) สติ 2) ธัมมวิจยะ 3) วิริยะ 4) ปีติ 5) ปัสสัทธิ 6) สมาธิ 7) อุเบกขา

บทสวดโพชฌงค์ 7 พระสงฆ์นิยมสวดในงานทำบุญคล้ายวันเกิด หรือสวดเพื่อสร้างกำลังใจให้แก่ผู้ป่วย บทสวดมีอานุภาพช่วยปกป้อง คุ้มครองผู้ฟังหรือผู้สวดจากความชั่วร้าย เกิดเป็นสิริมงคลแก่ชีวิต ในแง่ของการปฏิบัติ เมื่อบุคคลปฏิบัติตามหลักธรรมโพชฌงค์เพียงองค์ธรรมใดองค์ธรรมหนึ่ง จะมีผลทำให้จิตใจเบิกบานและเป็นสุข ผลที่เกิดขึ้นแก่ปุถุชนที่ฟังโพชฌงค์ 7 ได้แก่ 1) ความศักดิสิทธิ์ของพระปริตร 2) ผลด้านจิตวิทยา คือผู้ป่วยมีความรู้สึกว่าได้อยู่ใกล้ชิดพระพุทธศาสนา รวมถึงมีความเชื่อมั่นในความศักดิ์สิทธิ์ของพระปริตร 3) ปัญญา เมื่อได้พิจารณาพระปริตรที่พระสงฆ์สวด จะทำให้มีปัญญารู้เท่าทันสังขารที่รุมเร้าให้เกิดความทุกข์นั้นแล้วจะสามารถบรรเทาทุกขเวทนาได้ ส่วนพระอริยะท่านเกิดภาวะกายสงบ ปราศจากความกระสับกระส่าย (ปัสสัทธิ) เพราะได้ฟังเสียงสวดและพิจารณาตาม