การพัฒนารูปแบบการท่องเที่ยวเชิงพุทธสำหรับผู้สูงอายุจังหวัดมหาสารคาม

Main Article Content

พระวิมาน คมฺภีรปญฺโญ
ภานุวัฒน์ สิงห์คำป้อง

บทคัดย่อ

        บทวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษารูปแบบการท่องเที่ยวเชิงพุทธสำหรับผู้สูงอายุจังหวัดมหาสารคาม 2) เพื่อพัฒนากิจกรรมและการจัดการท่องเที่ยวเชิงพุทธรองรับสังคมผู้สูงอายุจังหวัดมหาสารคาม และ 3) เพื่อเสริมสร้างเครือข่ายการจัดการท่องเที่ยวเชิงพุทธรองรับสังคมผู้สูงอายุจังหวัดมหาสารคาม ซึ่งเป็นงานวิจัยแบบผสานวิธี กล่าวคือ วิจัยเชิงคุณภาพโดยใช้แบบสนทนากลุ่มและแบบสัมภาษณ์ผู้เกี่ยวข้องจำนวน 23 รูป/คน วิจัยเชิงปริมาณโดยใช้แบบสอบถามผู้สูงอายุ 400 คน และวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมโดยใช้ชุดปฏิบัติการท่องเที่ยวเชิงพุทธสำหรับผู้สูงอายุ โดยนำเสนอผลการวิจัยเชิงพรรณนาวิเคราะห์ 


    ผลการวิจัยพบว่า


             การท่องเที่ยวเชิงพุทธสำหรับผู้สูงอายุจังหวัดมหาสารคาม จำแนกออกเป็น 4 รูปแบบ 1) รูปแบบการท่องเที่ยวเชิงกายภาพ (ท่องเที่ยวพุทธสถานและท่องเที่ยวเชิงสุขภาพวิถีพุทธ) 2) รูปแบบการท่องเที่ยงเชิงสังคมและการท่องเที่ยวเชิงพุทธนิเวศ 3) รูปแบบการท่องเที่ยวทางจิตใจ และ 4) รูปแบบการท่องเที่ยวทางพุทธปัญญา


             การพัฒนากิจกรรมและการจัดการท่องเที่ยวเชิงพุทธรองรับสังคมผู้สูงอายุจังหวัดมหาสารคาม โดยได้สำรวจความคิดเห็นเชิงปริมาณเกี่ยวกับวัดท่องเที่ยวยอดนิยมสำหรับผู้สูงอายุ 10 แห่ง ซึ่งมีกระบวนการพัฒนากิจกรรมและกระบวนการจัดการท่องเที่ยวเชิงพุทธสำหรับผู้สูงอายุ ประกอบด้วย 10 ส่วน ได้แก่ พัฒนาทรัพยากรการท่องเที่ยวเชิงพุทธ พัฒนาปัจจัยการท่องเที่ยว พัฒนาสิ่งอำนวยความสะดวกที่เกี่ยวกับการท่องเที่ยวเชิงพุทธ พัฒนารูปแบบการท่องเที่ยวเชิงพุทธที่เหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุ พัฒนากิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงพุทธสำหรับผู้สูงอายุ พัฒนาการจัดการท่องเที่ยว พัฒนาเทคโนโลยีการท่องเที่ยว พัฒนาด้านความปลอดภัยในแหล่งท่องเที่ยวเชิงพุทธ พัฒนาการบริการนักท่องเที่ยว และพัฒนาเครือข่ายการท่องเที่ยวเชิงพุทธสำหรับผู้สูงอายุ


การเสริมสร้างเครือข่ายการจัดการท่องเที่ยวเชิงพุทธรองรับสังคมผู้สูงอายุจังหวัดมหาสารคาม โดยใช้กระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ การพัฒนาความร่วมมือเชิงเครือข่าย พัฒนาศักยภาพการท่องเที่ยวเชิงพุทธ การสร้างโอกาสท่องเที่ยวเชิงพุทธ ส่งเสริมการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน สร้างโอกาสในการเผยแผ่พระพุทธศาสนา พัฒนารูปแบบและกิจกรรมการท่องเที่ยว พัฒนาพื้นที่ท่องเที่ยวสร้างสรรค์ และพัฒนาเศรษฐกิจฐานราก

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
คมฺภีรปญฺโญ พ., & สิงห์คำป้อง ภ. (2025). การพัฒนารูปแบบการท่องเที่ยวเชิงพุทธสำหรับผู้สูงอายุจังหวัดมหาสารคาม. เสฏฐวิทย์ปริทัศน์, 5(1), 242–255. สืบค้น จาก https://so12.tci-thaijo.org/index.php/stw/article/view/1756
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กชธมน วงศ์คำ. (2562). การจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนบ้านหัวขัว ตำบลแกดำ อำเภอแกดำ จังหวัดมหาสารคาม. รายงานการวิจัย. มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม.

จุฑาภรณ์ หินซุย และสถาพร มงคลศรีสวัสดิ์. (2557). แนวทางส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงพุทธ กรณีศึกษาวัดประชาคมวนาราม อำเภอศรีสมเด็จ จังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารวิชาการการท่องเที่ยวไทยนานาชาติ. 10(1), 50-58.

ไทยรัฐออนไลน์. (2566). จับตาปี 2565 ไทยสู่สังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์เปลี่ยนภาระเป็นพลัง. เรียกใช้เมื่อ 3 กันยายน 2566 จาก https://www.thairath.co.th/news/local/2277535.

ธง คำเกิด และคณะ. (2563). การจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนบนฐานรากวิถีชีวิตชุมชนอย่างยั่งยืน ของตำบลต้นตาล อำเภอสองพี่น้อง จังหวัดสุพรรณบุรี. รายงานการวิจัย. คณะศิลปศาสตร์: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลสุวรรณภูมิ ศูนย์สุพรรณบุรี.

วิลาสินี ธนพิทักษ์ และคณะ. (2560). การจัดการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์เพื่อเรียนรู้นวัตกรรมฝายมีชีวิต จากภูมิปัญญาชุมชนตำบลเขาปู่ อำเภอศรีบรรพต จังหวัดพัทลุง. รายงานการวิจัย. สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.).

สำนักงานเลขานุการของคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). ยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2561-2580 (ฉบับย่อ). กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ และสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม. (2562). นโยบายและยุทธศาสตร์การอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม พ.ศ. 2563-2570 และแผนด้านวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม พ.ศ. 2563-2565. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ และสำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม.