การบริหารจัดการงบประมาณในสถานศึกษาบนฐานหลักธรรมาภิบาล
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาการบริหารจัดการงบประมาณในสถานศึกษาบนฐานหลักธรรมาภิบาล ซึ่งประกอบด้วยหลักการสำคัญ 6 ประการ คือ 1) หลักนิติธรรม การบริหารงบประมาณต้องเป็นไปตามระเบียบ กฎหมาย และข้อบังคับที่เกี่ยวข้อง มีการจัดทำแผนการใช้จ่ายงบประมาณที่ชัดเจนและถูกต้องตามระเบียบราชการ 2) หลักคุณธรรม ผู้บริหารและบุคลากรต้องปฏิบัติหน้าที่ด้วยความซื่อสัตย์สุจริต มีการจัดสรรงบประมาณอย่างเป็นธรรมและคำนึงถึงประโยชน์ของผู้เรียนเป็นสำคัญ 3) หลักความโปร่งใส เปิดเผยข้อมูลการใช้จ่ายงบประมาณให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียรับทราบ มีระบบการตรวจสอบและรายงานผลการใช้จ่ายงบประมาณที่ชัดเจน 4) หลักการมีส่วนร่วม เปิดโอกาสให้บุคลากร ผู้ปกครอง และชุมชนมีส่วนร่วมในการวางแผนงบประมาณ รับฟังความคิดเห็นและข้อเสนอแนะในการบริหารงบประมาณจากทุกภาคส่วน 5) หลักความรับผิดชอบ มีการติดตามและประเมินผลการใช้จ่ายงบประมาณอย่างสม่ำเสมอ พร้อมรับผิดชอบต่อผลการดำเนินงานและชี้แจงเมื่อมีข้อสงสัย 6) หลักความคุ้มค่า ใช้จ่ายงบประมาณอย่างประหยัดและเกิดประโยชน์สูงสุด มีการวางแผนการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ
การนำหลักธรรมาภิบาลมาใช้ในการบริหารงบประมาณ จะช่วยให้เกิดความโปร่งใสและตรวจสอบได้ สร้างความเชื่อมั่นให้กับผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย เพิ่มประสิทธิภาพในการบริหารจัดการ ลดความเสี่ยงในการทุจริตและความผิดพลาด นำไปสู่การพัฒนาคุณภาพการศึกษาอย่างยั่งยืน ทั้งนี้ ผู้บริหารสถานศึกษาควรสร้างระบบและกลไกในการกำกับติดตามการบริหารงบประมาณ พร้อมทั้งพัฒนาบุคลากรให้มีความรู้ความเข้าใจใน การปฏิบัติงานตามหลักธรรมาภิบาล
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กษมา แสนอ่อน. (2562). การประเมินความต้องการจำเป็นการบริหารงบประมาณของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา เขตตรวจราชการที่ 1. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์.
เกศริน ภัทรเปรมเจริญ. (2564). แนวทางกำกับดูแลการใช้จ่ายเงินงบประมาณการคลังท้องถิ่น. รายงานการศึกษาส่วนบุคคล. สถาบันพัฒนาข้าราชการพลเรือน: สำนักงาน ก.พ.
ขนิษฐา ยศเมฆ. (2559). ความสัมพันธ์ระหว่างการบริหารงบประมาณทางการศึกษากับคุณภาพผู้เรียนของสถานศึกษา สังกัดเทศบาลในจังหวัดสุราษฎร์ธานี. วิทยานิพนธ์ครุศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยราชภัฎสุราษฎร์ธานี.
จริยะดา จันทรังษี. (2558). เอกสารประกอบการบรรยายเรื่อง การจัดทำงบประมาณ. ม.ป.ท.
ดรัณภพ เย็นวัฒนา. (2562). สภาพ ปัญหา และแนวทางพัฒนาการบริหารงานงบประมาณในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 23. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร,
เพ็ญแข สนิทวงศ์ ณ อยุธยา. (2539). การงบประมาณ. กรุงเทพมหานคร: คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
มาลัย อินเทพ. (2560). แนวทางการบริหารงบประมาณแบบมุ่งเน้นผลงานตามหลักธรรมาภิบาลโรงเรียนพื้นที่สูง สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 3. การศึกษาอิสระครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย.
รักษณาลี สุริหาร. (2563). สภาพและประสิทธิผลการบริหารงบประมาณของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 22. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย:
มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.
ราชกิจจานุเบกษา. (2565). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2566-2570). เล่มที่ 139. ตอนพิเศษ 258 ง.
______ . (2542). ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการสร้างระบบบริหารกิจการบ้านเมืองและสังคมที่ดี พ.ศ. 2542. เล่มที่ 116. ตอนพิเศษ 63 ง.
รัตติกรณ์ สุขดี. (2551). การบริหารงบประมาณตามหลักธรรมาภิบาลของผู้บริหารโรงเรียน ในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาเชียงใหม่ เขต 2. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย.
วิจารณ์ พานิช. (2559). การปฏิรูปการศึกษา: จากฐานรากสู่ความยั่งยืน. กรุงเทพมหานคร: สถาบันอิศรา.
วิภาณี เทียมจันทร์. (2564). สภาพ ปัญหาและแนวทางการบริหารงานงบประมาณตามหลักธรรมาภิบาลในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากำแพงเพชร. การค้นคว้าอิสระการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยนเรศวร.
วีระพงษ์ ก้านกิ่ง. (2560). สภาพและปัญหาการบริหารงบประมาณของสถานศึกษาขั้นพื้นฐานสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 29. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี.
วิไลภรณ์ เทพมนตรี. (2559). แนวทางการบริหารงบประมาณแบบมุ่งเน้นผลงานของโรงเรียนประถมศึกษาขนาดใหญ่บนพื้นที่สูงจังหวัดเชียงราย. การศึกษาอิสระครุศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย.
แสงเทียน จิตรโชติ. (2560). แนวทางการบริหารงบประมาณตามหลักธรรมาภิบาลสำหรับสถานศึกษาขยายโอกาส ในเขตอำเภอคลองหลวง จังหวัดปทุมธานี. วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สำนักข่าวอิศรา. บทเรียนคดีทุจริตอาหารกลางวันเด็ก. เรียกใช้เมื่อ 18 เมษายน 2568 จาก https:// www.isranews.org/article/isranews-scoop/113764-inves09-248.html.
สำนักงานปฏิรูปการศึกษา. (2545). แนวทางการบริหารและการจัดการศึกษาในเตพื้นที่การศึกษาและสถานศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร : สำนักงานปฏิรูปการศึกษา.
สุรวุฒิ ตั้งดี. (2558). การศึกษาการบริหารงบประมาณแบบมุ่งเน้นผลงานตามยุทธศาสตร์ของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชัยนาท. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนครศรีอยุธยา.
UNESCO. (2017). Education Governance for Accountability and Transparency. Paris: UNESCO Publishing.
