กระบวนการตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์แปรรูปจากแมลงของผู้บริโภค ในอำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์

Main Article Content

ศศิประภา ไตรยคุณ
สิรินยา ก๋าจารี
เนตรนภา อนุเคราะห์
อุบลวรรณ สุวรรณภูสิทธิ์
นภาพรรณ พัฒนฉัตรชัย

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) ปัจจัยส่วนบุคคลและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการบริโภคผลิตภัณฑ์แปรรูปจากแมลง 2) ระดับกระบวนการตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์แปรรูปจากแมลง และ 3) การเปรียบเทียบระดับกระบวนการตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์แปรรูปจากแมลง จำแนกตามปัจจัยส่วนบุคคล และปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการบริโภคผลิตภัณฑ์แปรรูปจากแมลงของผู้บริโภค กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้บริโภคในอำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์ จำนวน 384 คน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม สถิติที่ใช้ ได้แก่ ความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบน และ ANOVA ผลการวิจัยพบว่า 1) ผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง อายุ 21 - 40 ปี มีรายได้เฉลี่ยต่อเดือนน้อยกว่า 15,000บาท/เดือน กำลังศึกษาระดับการศึกษาปริญญาตรี บริโภคผลิตภัณฑ์แปรรูปจากจิ้งหรีดมากที่สุด โดยแบบทอด และนิยมซื้อมาจากตลาด 2) ผู้บริโภคมีกระบวนการตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์แปรรูปจากแมลงด้านการยอมรับมากที่สุด รองลงมาได้แก่ ด้านการทดลองซื้อ ด้านความสนใจ ด้านการประเมิน และด้านการตระหนักรู้ ตามลำดับ และ 3) ผู้บริโภคที่มีอาชีพ และรูปแบบของผลิตภัณฑ์แปรรูปจากแมลงที่สนใจต่างกันมีระดับกระบวนการตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์แปรรูปจากแมลงในภาพรวมแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และผู้บริโภค ที่มีอายุ ระดับการศึกษา และค่าเฉลี่ยต่อเดือนต่างกัน มีระดับกระบวนการตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์แปรรูปจากแมลงในภาพรวมแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 นอกนั้นไม่แตกต่าง ทั้งนี้ผลการวิจัยจะช่วยให้ภาคธุรกิจหรือผู้ประกอบการนำไปต่อยอดหรือพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์อาหารทางเลือกที่ตอบสนองความต้องการของตลาด และช่วยเพิ่มรายได้ให้กับเกษตรกรที่เลี้ยงแมลงเศรษฐกิจ ทำให้สามารถสร้างอาชีพเสริมหรืออาชีพหลักที่มั่นคงได้

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ไตรยคุณ ศ. ., ก๋าจารี ส. ., อนุเคราะห์ เ. ., สุวรรณภูสิทธิ์ อ., & พัฒนฉัตรชัย น. . (2025). กระบวนการตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์แปรรูปจากแมลงของผู้บริโภค ในอำเภอเมือง จังหวัดสุรินทร์. วารสารวิทยาการจัดการวิชาการ มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์, 7(2), 204–220. สืบค้น จาก https://so12.tci-thaijo.org/index.php/jams/article/view/4757
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2567). สถิติประชากรและบ้าน (ณ เดือนกันยายน 2567) อำเภอเมืองสุรินทร์. กระทรวงมหาดไทย.

เกษม พิพัฒน์เสรีธรรม. (2562). การยอมรับผลิตภัณฑ์ใหม่. สืบค้น 20 พฤศจิกายน 2568, จาก https://marketeeronline.co/archives/115320

ขนิษฐา อินทจักร และสราวุธ อนันตชาติ. (2566). อิทธิพลของปัจจัยกำหนดพฤติกรรมการบริโภคต่อความตั้งใจในการบริโภคอาหารคลีนของผู้บริโภค. Journal of Communication Arts, 41(2), 1-24.

จิตรลดา สุวรรณศรี. (2564). การรับรู้คุณค่าและทัศนคติที่มีผลต่อการตัดสินใจบริโภคผลิตภัณฑ์อาหารจากแมลงของผู้บริโภคในเขตกรุงเทพมหานคร (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศิลปากร.

ณัฐกานต์ พรรณรัตน์. (2565). การใช้ดักแด้ไหมอีรี่เป็นแหล่งโปรตีนทดแทนในผลิตภัณฑ์เต้าหู้แข็ง (วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). ปทุมธานี: มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี.

นพพงศ์ เกิดเงิน, สุทธาทิพย์ กําธรพิพัฒนกุล, และนรินทร สมทอง. (2564). ปัจจัยการยอมรับนวัตกรรมที่ส่งผลต่อความตั้งใจในการสั่งซื้ออาหารแบบออนไลน์เดลิเวอรีของผู้ใช้บริการในประเทศไทย. Maejo Business Review, 3(2), 1-19.

ประภัสสร วุฒิชัยถาวร และประพิมพรรณ ลิ่มสุวรรณ์. (2566). การรับรู้คุณค่าด้านผลิตภัณฑ์ที่มีผลต่อการตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์อาหารแปรรูปจากแมลง. Procedia of Multidisciplinary Research, 1(7), 98.

ภัทรวลี มะยุรา. (2564). พฤติกรรมผู้บริโภคต่อการตัดสินใจซื้อเบอร์เกอร์จิ้งหรีด และแนวทางการสื่อสารการตลาดดิจิทัลที่มีประสิทธิผล สำหรับกลุ่ม Generation Y ในประเทศไทย กรณีศึกษาแบรนด์ Bounce Burger (การค้นคว้าอิสระปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยกรุงเทพ.

ลัดดา แสงเดือน วัฒนศิริธรรม. (2565). การแพ้แมลงกินได้. วารสารอาหาร, 52(1), 37-47.

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2567). แมลง : อาหารแห่งอนาคต. สืบค้น 20 พฤศจิกายน 2568, จาก https://www.ipst.ac.th/knowledge/61703/20240423-01.html

สุรวิษฐ์ กลั่นเลี้ยง. (2567). การศึกษาปัจจัยการยอมรับในการบริโภคแมลงเป็นแหล่งอาหารทางเลือกประเภทโปรตีนในรูปแบบผงในประเทศไทย (สารนิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต). กรุงเทพฯ: วิทยาลัยการจัดการ มหาวิทยาลัยมหิดล.

Hanboomsong, Y., Jamjanya, T., & Durst, P. B. (2013). Six-legged livestock: Edible insect farming, collecting and marketing in Thailand. Bangkok: FAO Regional Office for Asia and the Pacific.

Hartmann, C., & Siegrist, M. (2017). Insects as food: Perception and acceptance. Ernährungs Umschau, 64(3), 44-50.

Kasza, G., Izsó, T., Szakos, D., Nugraha, W. S., Tamimi, M. H., & Süth, M. (2023). Insects as food - Changes in consumers’ acceptance of entomophagy in Hungary between 2016 and 2021. Appetite, 188, 106770. doi:10.1016/j.appet.2023.106770

Kotler, P., & Keller, K. L. (2016). Marketing management (15th ed.). Pearson Education.

Krejcie, R. V., & Morgan, D. W. (1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610.

OpenAI. (2025). ChatGPT (November 20 version) [Edible insects as a sustainable protein source]. https://chat.openai.com/chat

Phonthanukitithaworn, C., Sae-Eaw, A., Tang, H., Chatsakulpanya, P., Wang, W., & Ketkaew, C. (2023). Marketing strategies and acceptance of edible insects among Thai and Chinese young adult consumers. Journal of International Food & Agribusiness Marketing, 35(2), 154-182. doi:10.1080/08974438.2021.1979160

Tan, H. S. G., Fischer, A. R. H., van Trijp, H. C. M., & Stieger, M. (2016). Tasty but nasty? Exploring the role of sensory-liking and food appropriateness in the willingness to eat unusual novel foods like insects. Food Quality and Preference, 48, 293-302. doi: 10.1016/j.foodqual.2015.11.001

Tuhumury, H. C. D. (2021). Edible insects: Alternative protein for sustainable food and nutritional security. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, 883(1), 012029. doi:10.1088/1755-1315/883/1/012029

Van Huis, A., Rumpold, B., Fels-Klerx, H, V., & Tomberlin, J. K. (2021). Advancing edible insects as food and feed in a circular economy. Journal of Insects as Food and Feed, 7(5), 935-948. doi:10.3920/JIFF2021.x005

Van Huis, A., Van Itterbeeck, J., Klunder, H., Mertens, E., Halloran, A., Muir, G., & Vantomme, P. (2013). Edible insects: Future prospects for food and feed security. (FAO Forestry Paper 171). Food and Agriculture Organization of the United Nations.

Verbeke, W. (2015). Profiling consumers who are ready to adopt insects as a meat substitute in Western society. Food Quality and Preference, 39, 147-155. doi:10.1016/j.foodqual.2014.07.008