การพัฒนาศักยภาพด้านการบริหารจัดการการท่องเที่ยวในพื้นที่เมืองเก่าน่าน จังหวัดน่าน

Main Article Content

ฤทัยภัทร พิมลศรี
พงษ์พิพัฒน์ เสน่ห์ดี

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการพัฒนาศักยภาพด้านการบริหารจัดการการท่องเที่ยวในพื้นที่เมืองเก่าน่าน จังหวัดน่าน กลุ่มตัวอย่างคือ ประชาชนในพื้นที่ตำบลในเวียง อำเภอเมือง จังหวัดน่าน จำนวน 400 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือแบบสอบถาม ทำการทดสอบเครื่องมือวิจัยโดยทำการทดสอบความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหาและทดสอบความเชื่อมั่น ได้ค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.94 และทำการวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพื้นฐานและสถิติเชิงอนุมาน ประกอบด้วย ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์ความถดถอยแบบพหุคูณ ผลการศึกษาพบว่า 1) สถานการณ์ทางการท่องเที่ยวในพื้นที่เมืองเก่าน่าน จังหวัดน่าน ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก ค่าเฉลี่ย 3.93 โดยปัจจัยที่มีค่าสูงที่สุดคือ แหล่งท่องเที่ยวที่โดดเด่นหรือสิ่งดึงดูดใจสำคัญ ค่าเฉลี่ย 4.54 2) ศักยภาพด้านการบริหารจัดการการท่องเที่ยวในพื้นที่เมืองเก่าน่าน จังหวัดน่าน ในภาพรวมอยู่ในระดับมาก ค่าเฉลี่ย 4.08 โดยปัจจัยที่มีค่าสูงที่สุดคือ ด้านการจัดการทรัพยากรการท่องเที่ยวทางวัฒนธรรม ค่าเฉลี่ย 4.38 และ 3) การทดสอบสมการถดถอยพหุคูณเชิงเส้น อาศัยการวิเคราะห์ด้วยสถิติถดถอยพหุคูณ วิธีการ Enter โดยที่สมการมีตัวแปรอิสระจำนวน 3 ตัวแปรได้แก่ สิ่งดึงดูดใจทางการท่องเที่ยว หน่วยงานภาคีที่สนับสนุน และภัยธรรมชาติที่เคยเกิดขึ้นในอดีต มีความสัมพันธ์กับการพัฒนาศักยภาพด้านการบริหารจัดการการท่องเที่ยวในพื้นที่เมืองเก่าน่าน จังหวัดน่าน ที่ระดับนัยสำคัญ 0.05 นำมาแทนค่าในสมการพยากรณ์ได้ดังนี้ Y = 1.42 + 0.80X1 + 0.41X2 + 0.37X3 อย่างไรก็ตาม การวิเคราะห์สมการพยากรณ์ พบว่า สถานการณ์ทางการท่องเที่ยวมีความสัมพันธ์เชิงบวกกับศักยภาพด้านการบริหารจัดการการท่องเที่ยว ในพื้นที่เมืองเก่าน่าน จังหวัดน่าน และมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยปัจจัยที่มีอิทธิพลมากที่สุดคือ X1 สิ่งดึงดูดใจทางการท่องเที่ยว (Beta = 0.80) ปัจจัยนี้เพิ่มขึ้น 1 หน่วย จะส่งผลให้ศักยภาพด้านการบริหารจัดการการท่องเที่ยวในพื้นที่เมืองเก่าน่าน จังหวัดน่าน เพิ่มขึ้น 0.80 หน่วย อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
พิมลศรี ฤ. ., & เสน่ห์ดี พ. . (2025). การพัฒนาศักยภาพด้านการบริหารจัดการการท่องเที่ยวในพื้นที่เมืองเก่าน่าน จังหวัดน่าน. วารสารวิทยาการจัดการวิชาการ มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบูรณ์, 7(2), 239–255. สืบค้น จาก https://so12.tci-thaijo.org/index.php/jams/article/view/3880
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กมลชนก จันทร์เกตุ. (2560). การจัดการการท่องเที่ยวชุมชนอย่างยั่งยืน: กรณีศึกษา: ชุมชนเกาะยอ จังหวัดสงขลา. (การค้นคว้าอิสระรัฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารธุรกิจและกิจการสาธารณะ). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

กรมประชาสัมพันธ์. (2568). ท่องเที่ยวต่างชาติทะลุ 11 ล้านคน สร้างรายได้กว่า 5.4 แสนล้านบาท รัฐเร่งเครื่องมาตรการดันท่องเที่ยวโตต่อเนื่อง. สืบค้น 1 สิงหาคม 2568, จาก https://www.prd.go.th/th/content/category/detail/id/33/iid/384423

การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2567). TAT’s marketing plan 2025 to ignite ‘Amazing Thailand Grand Tourism Year’. สืบค้น 1 สิงหาคม 2568, จาก https://www.tatnews.org/2024/07/tats-marketing-plan-2025-to-ignite-amazing-thailand-grand-tourism-year/

กิจอุดม เสือเจริญ และรัชยา ภักดีจิตต์. (2562). แนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมในเขตเมืองเก่าจังหวัดน่าน. วารสารการเมือง การบริหาร และกฎหมาย, 11(3), 223-250.

กิตติชัย วรรณไกรรุ่ง. (2561). ปัจจัยที่มีผลต่อการพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนของเมืองพัทยา. (การค้นคว้าอิสระรัฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาบริหารธุรกิจและกิจการสาธารณะ). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

จินต์จุฑา ลาภวาณิชย์สกุล. (2564). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจเดินทางท่องเที่ยว จังหวัดน่าน ของนักท่องเที่ยวสตรีโสดวัยทำงาน ในเขตกรุงเทพมหานคร. (สารนิพนธ์บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการ). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

จิระนันท์ ชัยรัตนคำโรจน์ และ พภัสสรณ์ วรภัทร์ถิระกุล. (2564). การจัดการการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมตามแนวคิดเศรษฐกิจสร้างสรรค์ที่ยั่งยืนในจังหวัดน่าน. วารสารสังคมศาสตร์และมานุษยวิทยาเชิงพุทธ, 6(11), 259-276.

ชานนท์ ภัทรจารี. (2563). การมีส่วนร่วมของชุมชนและปัจจัยการมีส่วนร่วมของชุมชนที่ส่งผลต่อการจัดการท่องเที่ยว ที่ดีของเทศบาลเมืองชะอำ จังหวัดเพชรบุรี. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ วไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์, 15(2), 147-169.

ณหทัย มุขดีสุทธวัฒน์. (2564). ความคาดหวังและการรับรู้ด้านสิ่งดึงดูดใจทางการท่องเที่ยวของนักท่องเที่ยวชาวไทย ที่เดินทางมายังพื้นที่อำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์. (การค้นคว้าอิสระศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาอุตสาหกรรมการบริการและการท่องเที่ยว. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยกรุงเทพ.

เดลินิวส์ออนไลน์. (2568). ต๊ะต่อนยอน เนิบ เนิบ เที่ยว “เมืองเก่าน่าน”. สืบค้น 1 สิงหาคม 2568, จากhttps://www.dailynews.co.th/news/4599327/

ตันติกร โคตรชารี จินณพัษ ปทุมพร และราณี อิสิชัยกุล. (2564). การศึกษาปัจจัยภาพลักษณ์ของแหล่งท่องเที่ยว การเลือกเมืองจุดหมายปลายทางและความจงรักภักดีของแหล่งท่องเที่ยวในประเทศไทยของนักท่องเที่ยวเกย์ชาวต่างชาติ. วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 4(2), 727–743.

เทศบาลเมืองน่าน. (2565). แผนพัฒนาท้องถิ่น เทศบาลเมืองน่าน พ.ศ.2566 – 2570. สืบค้น 1 สิงหาคม 2568, จาก https://www.nancity.go.th/strategy/?cid=8

ธนวัฒน์ วะละ และสุภานี นวกุล. (2565). บทบาทขององค์การบริหารส่วนตำบลในการส่งเสริมการบริหารจัดการท่องเที่ยวชุมชน : กรณีศึกษาชุมชนวัดศรีมงคล จังหวัดน่าน. Journal of Roi Kaensarn Academi, 7(4), 386–402.

ธิดารัตน์ สืบญาติ. (2566). กลไกการบริหารจัดการการท่องเที่ยวชุมชนเชิงสร้างสรรค์: ปัญหาและแนวทางแก้ไข. วารสารรามคำแหง ฉบับบัณฑิตวิทยาลัย, 6(2), 15-30.

นฤมล ชมโฉม และณัฐวุฒิ พลศรี. (2568). การรับรู้ตราสินค้าและความพึงพอใจในการให้บริการที่มีผลต่อความภักดีของ ผู้ใช้บริการธนาคารพาณิชย์ไทยในเขตกรุงเทพมหานคร. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา, 18(1), 127-154.

บุษริน วงศ์วิวัฒนา. (2567). แนวทางการพัฒนาการจัดการสิ่งอำนวยความสะดวกเพื่อนักท่องเที่ยวสูงอายุสำหรับโรงแรมกลุ่มพื้นที่เขตพัฒนาการท่องเที่ยวฝั่งทะเลตะวันตก. วารสารสังคมศาสตร์และวัฒนธรรม, 8(9), 209–219.

ประสารโชค ธุวะนุติ และชนัด เผ่าพันธุ์ดี. (2565). ปัจจัยที่ส่งผลต่อศักยภาพแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมในตำบลบางขุนไทร อำเภอบ้านแหลม จังหวัดเพชรบุรี. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี, 12(1), 39-45.

พงษ์พิพัฒน์ เสน่ห์ดี. (2568). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการท่องเที่ยวตามรอยละครพรหมลิขิต ในเขตพื้นที่อุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา. วารสารวิชาการคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 21(1), e281941

พรนภัทร์ ธนากิจสุวิสิฐ. (2561). ภาพลักษณ์การท่องเที่ยวที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการกลับมาเที่ยวซ้ำในแหล่งท่องเที่ยวเมืองรอง กรณีศึกษา จังหวัดน่าน. (สารนิพนธ์บริหารธุรกิจมหาบัณฑิต สาขาวิชาการตลาด). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

พระอุดมสิทธินายก (กำพล คุณงฺกโร). (2564). การบริหารจัดการและพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมและประเพณี จังหวัดพระนครศรีอยุธยา. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 10(1), 257-266.

เพ็ญสินี ธิติธรรมรักษา. (2567). นานาน่าน. สืบค้น 1 สิงหาคม 2568, จาก https://readthecloud.co/long-stay-nan/

โพสทูเดย์. (2568). 'น่าน' และ 'เชียงคาน' คว้ารางวัลท่องเที่ยว Green Destination Awards ระดับโลก. สืบค้น 1 สิงหาคม 2568, จาก https://www.posttoday.com/smart-life/720596

รจนกร ทรัพย์ประเสริฐ. (2565). ปัจจัยองค์ประกอบของแหล่งท่องเที่ยวที่มีอิทธิพลต่อภาพลักษณ์ของแหล่งท่องเที่ยว เชิงสุขภาพจังหวัดกระบี่. (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการการท่องเที่ยว). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์.

รณกฤต ผลแม่น และมาลีรัตน์ ขจิตเนติธรรม. (2567). จากมาตรประมาณค่าของลิเคิร์ทสู่การพัฒนามาตรประมาณค่าแนวใหม่. วารสารการวัด ประเมินผล สถิติ และการวิจัยทางสังคมศาสตร์, 5(1), 1-15.

ศิริพร ถาวรวิสิทธิ์ และเสรี วงษ์มณฑา. (2564). แนวทางการส่งเสริมการท่องเทียวเชิงวัฒนธรรมของจังหวัดน่าน. วารสารสมาคมนักวิจัย, 26(1), 244-256.

ศิริเพ็ญ ดาบเพชร. (2561). องค์ประกอบการท่องเที่ยวและช่องทางการสื่อสารภาพลักษณ์การท่องเที่ยวสำหรับกลุ่มนักท่องเที่ยวอนาคต กรณีศึกษาจังหวัดพิษณุโลก. วารสารการวิจัยเพื่อพัฒนาชุมชน (มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์), 11(1), 79-98.

สกฤษณ์ ปุกคาม สานิต ศิริวิศิษฐ์กุล และพงษ์ศักดิ์ เพชรสถิตย์. (2567). การมีส่วนร่วมของประชาชนในการจัดการการท่องเที่ยวแบบไม่เร่งรีบ ในพื้นที่จังหวัดน่าน. วารสารวิชาการรัตนบุศย์, 6(3), 325–337.

สำนักงานจังหวัดน่าน. (2568). แผนพัฒนาจังหวัดน่าน (พ.ศ. 2566–2570) ฉบับทบทวน ประจำปงบประมาณ พ.ศ. 2568. สืบค้น 1 สิงหาคม 2568, จาก https://www.nan.go.th/upload/1711617152.pdf

สำนักงานประชาสัมพันธ์จังหวัดน่าน. (2567). ทีมท่องเที่ยวน่าน ผนึกกำลังขานรับ Ignite Tourism Thailand จัดแถลงข่าวเปิดฤดูท่องเที่ยว Green Season “เที่ยวน่านหน้าฝน”. สืบค้น 1 สิงหาคม 2568, จาก https://nan.prd.go.th/th/content/category/detail/id/9/iid/298434

สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดน่าน. (2565). รายงานสถานการณ์ทางสังคม จังหวัดน่าน. สืบค้น 1 สิงหาคม 2568, จาก https://www.m-society.go.th/ewtadmin/ewt/mso_web/download/article/article_20220920160614.pdf

สิตางศ์ เจริญวงศ์ วงธรรม สรณะ เชษฐ์ณรัช อรชุน ชูวงศ์ อุบาลี และอังศุมาริน สุชัยรัตนโชค. (2566). ศักยภาพในการจัดการท่องเที่ยวชุมชนเชิงนิเวศของชุมชนชายฝั่งชายแดนภาคตะวันออก ของตำบลหาดเล็ก อำเภอคลองใหญ่ จังหวัดตราด. วารสารวิจยวิชาการ, 6(1), 145–160.

องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่พิเศษ เพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน (องค์การมหาชน). (2568). "น่าน" Top 100 แหล่งท่องเที่ยวยั่งยืนโลก 2 ปีซ้อน. สืบค้น 1 สิงหาคม 2568, จาก https://www.dasta.or.th/th/article/5074

อดิลักษณ์ พุ่มอิ่ม. (2566). การวิเคราะห์เส้นทางปัจจัยองค์ประกอบ ศักยภาพในการดึงดูดใจและการรองรับด้านการท่องเที่ยวที่ส่งผลต่อการบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์ในจังหวัดปราจีนบุรี. วารสารการบริการและการท่องเที่ยวไทย, 18(1), 16-34.

Asia News Network. (2025). Northern Thailand’s old town of Nan brought to life with months-long light festival. Retrieved on 1 August 2024, from https://asianews.network/northern-thailands-old-town-of-nan-brought-to-life-with-months-long-light-festival/?utm_source=chatgpt.com

Hospitality Net. (2025). International Tourist Arrivals Grew 5% in Q1 2025. Retrieved on 1 August 2024, from https://www.hospitalitynet.org/news/4127408.html?utm_source=chatgpt.com

Pakdeepinit, P., & Kitiwong, W. (2021). The Tourism Development Guideline for Preserved Area of Cultural Heritages (Architecture) in Lanna Region. Social Science Asia, 7(2), 52-65.

Praornpit Katchwattana. (2567). รับรู้ศักยภาพ เมืองน่าน กับความท้าทายและโอกาสบนเส้นทางก้าวสู่ ‘เมืองสร้างสรรค์ของยูเนสโก แห่งที่ 8’ ของไทย ในปี 2568. สืบค้น 1 สิงหาคม 2568, จาก https://www.salika.co/2024/08/24/nan-way-to-the-creative-city-network-uccn/

The Matter. (2025). ‘ปีนี้น้ำท่วมหนักที่สุดในชีวิต’ สถานการณ์น้ำท่วมน่านยังวิกฤต ระดับน้ำสูงกว่า 9.5 ม. ท่วมใจกลางเมือง สั่งปิดแล้ว 309 โรงเรียน รถสัญจรไม่ได้. สืบค้น 1 สิงหาคม 2568, จาก https://thematter.co/brief/246989/246989

The nation. (2025). Foreign tourist arrivals in Thailand surpass 25 million, top five countries revealed. Retrieved on 1 August 2024, from https://www.nationthailand.com/news/tourism/40056766?utm_source=chatgpt.com