พัฒนาการของการบริหารจัดการภาคสาธารณะ: จากแนวคิดระบบราชการสู่การจัดการภาคสาธารณะแนวใหม่

ผู้แต่ง

  • อมร ตันสูงเนิน ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร

คำสำคัญ:

การบริหารภาครัฐ, การจัดการภาครัฐแนวใหม่, การจัดการภาคสาธารณะแนวใหม่

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพยายามทำความเข้าใจสถานภาพของแนวคิดการบริหารภาครัฐ ตั้งแต่อดีตกระทั่งปัจจุบัน โดยใช้คำว่า “กระบวนทัศน์” เป็นชื่อเรียกห้วงเวลาของการบริหารจัดการภาครัฐในแต่ละยุค และมีข้อเสนอว่าระบบบริหารราชการของประเทศไทยควรที่จะปรับบทบาทให้ทันต่อสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงด้านการบริหารภาคสาธารณะในปัจจุบัน
โดยบทความนี้แบ่งเป็น 3 ยุค ได้แก่ 1. กระบวนทัศน์การบริหารภาครัฐ  โดยมีตัวแบบหลักคือระบบราชการ ทั้งนี้กระบวนทัศน์ดังกล่าว เติบโตถึงขีดสูงสุดในระหว่างปี ค.ศ.1945-1979 โดยเฉพาะในอังกฤษ อันเป็นช่วงเวลาที่แนวคิดรัฐสวัสดิการได้รับความนิยม ทว่าต่อมาทั้งการบริหารภาครัฐและแนวคิดรัฐสวัสดิการถูกวิพากษ์วิจารณ์ทั้งจากนักวิชาการและชนชั้นนำทางการเมือง ในลักษณะของการเสื่อมคลายของสาขาวิชา ตลอดจนไม่ได้ให้ความสำคัญจริง ๆ ต่อการดำเนินตามนโยบายและการส่งมอบบริการสาธารณะ กระทั่งนำไปสู่กระบวนทัศน์ ใหม่ในการบริหารจัดการภาครัฐ คือ 2. การจัดการภาครัฐแนวใหม่ ในช่วงปลายทศวรรษ 1970 ซึ่งมาพร้อมกับรูปแบบที่เด่นชัดของการปฏิรูปการบริหารภาครัฐ คือ การนำเทคนิคการจัดการแบบภาคเอกชนมาปรับใช้กับการบริหารงาน อย่างไรก็ตาม จุดแข็งของการบริหารภาครัฐอยู่ที่กระบวนการนโยบาย ทว่าความพร่าเลือน/ไม่ชัดเจนของกระบวนทัศน์นี้คือไม่สนใจที่ผลผลิตของนโยบาย ในขณะที่การจัดการภาครัฐแนวใหม่ มีจุดแข็งอยู่ที่การเน้นผลผลิต ทว่าข้อเสียอยู่ที่ไม่สนใจกระบวนการของนโยบายหรือไม่สนใจบริบท ดังนั้น
ทั้งสองกระบวนทัศน์ จึงล้มเหลวในการจัดการกับความจริง (ในการบริการสาธารณะ) ที่ซับซ้อนมากขึ้นในปัจจุบัน ด้วยเหตุดังกล่าว ความท้าท้ายเกี่ยวกับการบริหารจัดการภาครัฐในปัจจุบันหรือในศตวรรษที่ 21 จึงมีนักวิชาการนำเสนอกระบวนทัศน์ใหม่ในการบริหารจัดการภาครัฐเป็นกระบวนทัศน์ที่ 3. เรียกว่า กระบวนทัศน์การบริหารจัดการภาคสาธารณะแนวใหม่  

เอกสารอ้างอิง

Bevir, M., & Rhodes, R. A. (2011). The Stateless State in Bevir, Mark. Ed. The SAGE Handbook of Governance. SAGE.

Casady, C. B., Eriksson, K., Levitt, R. E., & Scott, W. R. (2019). (Re)defining public-private partnerships (PPPs) in the new public governance (NPG) paradigm: an institutional maturity perspective. Public Management Review, 22(2), 161–183. https://doi.org/10.1080/14719037.2019.1577909

Cohen, S., & Eimicke, W. (2011). Contracting Out in Bevir, Mark. Ed. The SAGE Handbook of Governance. SAGE.

Krogh, A. H., & Triantafillou, P. (2024). Developing New Public Governance as a public management reform model. Public Management Review, 26(10), 3040–3056. https://doi.org/10.1080/14719037.2024.2313539

Osborne, S. P. (2010). Introduction: The (New) Public Governance: a Suitable Case for Treatment?. in Osborne, Stephen, P. The New Public Governance? : Emerging Perspectives on Theory and Practice of Public Governance. Routledge.

Pestoff, V. (2011). Co-production, New Public Governance and Third Sector Social Services in Europe. Ciências Sociais Unisinos, 47(1): 15-24.

Robinson, M. (2015). From Old Public Administration to the New Public Service. UNDP Global Centre for Public Service Excellence.

Schuppert, G. F. (2011). “Partnerships” in Bevir, Mark. Ed. The SAGE Handbook of Governance. SAGE.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

29-04-2025

รูปแบบการอ้างอิง

ตันสูงเนิน อ. (2025). พัฒนาการของการบริหารจัดการภาคสาธารณะ: จากแนวคิดระบบราชการสู่การจัดการภาคสาธารณะแนวใหม่. วารสารสังคมศาสตร์ทัศนา, 1(1), 1–14. สืบค้น จาก https://so12.tci-thaijo.org/index.php/j_ssp/article/view/2445

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ