การบริหารสถานศึกษาตามหลักอิทธิบาท 4
คำสำคัญ:
การบริหารสถานศึกษา , อิทธิบาท 4 , ผู้บริหารสถานศึกษาบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการบริหารสถานศึกษาตามหลักอิทธิบาท 4 โดยการศึกษาเอกสาร งานวิจัย แนวคิดทฤษฎีที่เกี่ยวกับการบริหารสถานศึกษา และหลักอิทธิบาท 4
ผลจากการศึกษาการบริหารสถานศึกษาตามหลักอิทธิบาท 4 พบว่า ผู้บริหารสถานศึกษามีความต้องการบริหารสถานศึกษาตามหลักอิทธิบาท 4 ดังนี้ การบริหารสถานศึกษา ประกอบด้วย การบริหารงานวิชาการ การบริหารงานบุคคล การบริหารงานงบประมาณ และการบริหารงานทั่วไป ในส่วนหลักธรรม หลักอิทธิบาท 4 ประกอบด้วย ฉันทะ วิริยะ จิตตะ และ วิมังสา เมื่อนำผลจากการศึกษาการบริหารสถานศึกษาตามหลักอิทธิบาท 4 ไปพัฒนาคุณภาพสถานศึกษาตามบทบาทหน้าที่ของผู้บริหารสถานศึกษา มีแนวทางในการปฏิบัติที่เป็นรูปธรรม คือ ผู้บริหารควรมีความรับผิดชอบในการกำหนดแผนการเรียนการสอนที่ตอบสนองต่อความต้องการและพัฒนาของนักเรียน โดยให้คำแนะนำและสนับสนุนครูในการพัฒนาวิธีการสอนที่มีประสิทธิภาพและนำเสนอไอเดียใหม่ ๆ เพื่อกระตุ้นการเรียนรู้ของนักเรียน ผู้บริหารควรสนับสนุนการจัดกิจกรรมที่ช่วยในการพัฒนาทักษะทางวิชาการและพฤติกรรมของนักเรียน เช่น การแข่งขันทางวิชาการ กิจกรรมศิลปะ กีฬา และโครงการพัฒนานักเรียนทั้งด้านอารมณ์และสังคม ผู้บริหารควรมีระบบติดตามและประเมินผลการเรียนรู้ของนักเรียนอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้สามารถปรับปรุงแผนการเรียนการสอนและกิจกรรมการเรียนรู้ต่าง ๆ ให้เหมาะสมต่อความต้องการและพัฒนาของนักเรียน มีการจัดกิจกรรมหรือโครงการที่ส่งเสริมการพัฒนาทักษะที่จำเป็นสำหรับอาชีพ เพื่อให้นักเรียนพร้อมที่จะเข้าสู่สังคมและตลาดแรงงานในอนาคต ควรสร้างสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ที่ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์และความกระตือรือร้นในการแก้ปัญหา โดยการให้โอกาสในการทดลอง สนับสนุนโครงการวิจัยของนักเรียน และสนับสนุนการใช้เทคโนโลยีในการเรียนรู้ การบริหารสถานศึกษาตามหลักอิทธิบาท 4 นี้มุ่งเน้นที่การพัฒนานักเรียนทั้งด้านทางวิชาการและพฤติกรรม เพื่อให้พร้อมที่จะเป็นสมาชิกของสังคมและมีความสามารถในการตอบสนองต่อความต้องการของสังคมในอนาคต
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ: คุรุสภาลาดพร้าว, 2546.
ธีระ รุญเจริญ. ความเป็นมืออาชีพในการจัดและบริหารการศึกษายุคปฏิรูปการศึกษา. กรุงเทพฯ: ข้าวฟ่าง, 2553.
ปัญญา แก้วกียูร และสุภัทร พันธ์พัฒนกุล. ชุดฝึกอบรมผู้บริหาร: ประมวลสาระเรื่องการบริหารจัดการในรูปแบบการใช้โรงเรียนหรือเขตพื้นที่การศึกษาเป็นฐาน. กรุงเทพฯ: สำนักงานปฏิรูปการศึกษา, 2545.
พระธรรมโกศาจารย์ (พุทธทาสภิกขุ). การทำงานที่เป็นสุข. กรุงเทพฯ: ธรรมสภา, 2537.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). พุทธธรรม ฉบับปรับปรุง และขยายความ. กรุงเทพฯ: บริษัท สหธรรมิก จำกัด, 2549.
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ฉบับประมวลธรรม. กรุงเทพฯ: มหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย, 2538.
พรรณพรรษ หัตถวงษ์. “รูปแบบการบริหารสถานศึกษาตามหลักการบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐานในการพัฒนาท้องถิ่น สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น”. วิทยานิพนธ์ปริญาดุษฎีบัณฑิต. คณะศึกษาศาสตร์: มหาวิทยาลัยบูรพา, 2562.
พิทูร มลิวัลย์. แบบเรียนวิชาธรรมและนักธรรมชั้นตรี. กรุงเทพฯ: กรมการศาสนา, 2540.
ไพฑูรย์ สินลารัตน์. โรงเรียนผลิตภาพ: สัตตทัศน์เพื่อการจัดการ. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิต, 2557.
ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรมศัพท์ศาสนาสากล. กรุงเทพฯ: นานมีบุ๊คส์พับลิเคชั่นส์ จำกัด, 2546.
วิโรจน์ สารรัตนะ. การบริหาร หลักการ ทฤษฎี และประเด็นทางการศึกษา. กรุงเทพฯ: ทิพย์วิสุทธิ์, 2542.
ศิลป์ชัย อ่วงตระกูล. “การบริหารสถานศึกษาขั้นพื้นฐานที่จัดการศึกษาพิเศษเรียนร่วมสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาเชียงราย เขต 4”. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต. คณะบริหารการศึกษา: มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 2553.
ว. วชิรเมธี. คนสำราญ งานสำเร็จ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์อมรินทร์, 2551.
สัญญา สัญญาวิวัฒน์. การบริหารจัดการแนวพุทธ. กรุงเทพฯ: ศูนย์หนังสือแห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2550.
M. Harris. Supervision behavior in education. New York: Prentice-Hall, 1963.
