พลิกโฉมการดูแลด้วยนวัตกรรม: เครื่องช่วยเหลือ เพื่อเสริมพลังผู้ดูแลและยกระดับคุณภาพชีวิตคนพิการ
คำสำคัญ:
คนพิการ, คนดูแล, คุณภาพชีวิต, นวัตกรรม, พุทธบูรณาการบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้มุ่งศึกษาความสำคัญของการดูแลร่างกายและจิตใจทั้งของผู้พิการและผู้ดูแล โดยอาศัยบทบาทของนวัตกรรมเครื่องช่วยเหลือในการดูแลผู้พิการ โดยเฉพาะกลุ่มผู้พิการทางการเคลื่อนไหวและผู้พิการติดเตียง ซึ่งมักประสบปัญหาสุขภาพ เช่น แผลกดทับ ภาวะแทรกซ้อนทางกาย เพื่อดูแลรักษาด้านร่างกายให้มีความสะดวก สบาย ผ่อนแรง ลดอุบัติเหตุ ในส่วนปัญหาทางจิตใจ ได้ประยุกต์ใช้หลักธรรมในพระพุทธศาสนาเรื่องหลักธรรมสำหรับผู้ป่วยไข้และผู้พยาบาล และหลักธรรมในการดำเนินชีวิต เพื่อดูแลรักษาจิตใจให้มีความเข้มแข็งสามารถเผชิญทุกขเวทนาที่เกิดขึ้นทางกายได้อย่างมีสติ
ผลการศึกษาพบว่า การนำหลักธรรม คือ 1) คุณสมบัติของผู้ป่วยไข้ที่พยาบาลได้ยากและพยาบาลได้ง่าย 2) คุณสมบัติของผู้ที่ไม่เหมาะสำหรับพยาบาลคนป่วยไข้และผู้ที่เหมาะสำหรับทำการพยาบาลคนป่วยไข้ 3) หลักธรรมในพระพุทธศาสนา ได้แก่ เรื่องการบรรลุธรรม เรื่องกฎแห่งธรรม เรื่องเป้าหมายชีวิต มาประยุกต์ใช้ร่วมกับนวัตกรรมเพื่อการดูแลคนพิการ เป็นเครื่องมือสนับสนุนการดูแลแบบองค์รวมได้อย่างดี เป็นการยกระดับระบบการดูแลผู้พิการอย่างยั่งยืน ทั้งในด้านสุขภาพกาย สุขภาพจิต และความเท่าเทียมทางสังคม เรียกแนวคิดนี้ว่า การดูแลผู้พิการแบบเสริมพลังเพื่อการดูแลที่ยั่งยืนมีองค์ประกอบ 3 ประการ ได้แก่ 1) ผู้พิการ คือ การยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้พิการทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ 2) ผู้ดูแล คือ การเพิ่มศักยภาพของผู้ดูแลทั้งด้านร่างกายและจิตใจ 3) กระบวนการการดูแลแบบเสริมพลัง คือ การพัฒนาอย่างยั่งยืนทั้งทางด้านเทคโนโลยี เศรษฐกิจ สังคม และคุณธรรม
เอกสารอ้างอิง
กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ. รายงานประจำปี 2565. กรุงเทพฯ: กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ, 2566.
กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์. แผนพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการแห่งชาติ. กรุงเทพฯ: กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์, 2566.
มหามกุฏราชวิทยาลัย. พระไตรปิฎกฉบับสยามรัฐ (แปล) เล่ม 1–45. นครปฐม: มหามกุฏราชวิทยาลัย, 2552.
_____. พระไตรปิฎกและอรรถกถาแปล เล่ม 1–91. นครปฐม: มหามกุฏราชวิทยาลัย, 2543.
พระมหาวีรวิชญ์ สัตตารัมย์ และเผด็จ จงสกุลศิริ. “การพัฒนานวัตกรรมการศึกษาเพื่อการจัดการเรียนรู้ในระบบการศึกาไทย”. วารสารพุทธพัฒนศาสตร์ศึกษา. ปีที่ 1 ฉบับที่ 2 (พฤษภาคม–สิงหาคม 2566). 54–71.
วิเชียร เกตุสิงห์. การดูแลผู้พิการติดเตียงกับการป้องกันภาวะแทรกซ้อน. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์สุขภาพชุมชน, 2566.
สถานคุ้มครองและพัฒนาคนพิการบางปะกง. รายงานผลการดำเนินงานประจำปี 2565. ฉะเชิงเทรา: สถานคุ้มครองและพัฒนาคนพิการบางปะกง, 2566.
สมพร ล้อมวงศ์. สุขภาวะและคุณภาพชีวิตของผู้พิการไทย. นครปฐม: มหาวิทยาลัยมหิดล, 2564.
สว่างบุญ วงก์ฟ้าเลื่อน. “การประยุกต์ใช้หลักกุศลกรรมบถในพระพุทธศาสนาเพื่อเสริมสร้างคุณภาพชีวิตมนุษย์ในสังคมดิจิทัล”. วารสารพุทธพัฒนศาสตร์ศึกษา. ปี 1 ฉบับที่ 1 (มกราคม–เมษายน 2566). 63–79.
สุภาวดี ศรีสมบัติ. บทบาทผู้ดูแลในการดูแลผู้สูงอายุและผู้พิการติดเตียง. ขอนแก่น: มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 2565.
Chen, J., and Lee, H. Integrated Rehabilitation Engineering. London: Springer, 2019.
Department of Empowerment and Quality of Life for Persons with Disabilities. Strategy and Planning Division. 2024.
Kaew, T. Light Rays. “Types of disabilities and access to welfare information and services from The state of disabled women in Thailand”. Journal of Demography. Vol. 36 No.2 (2020). 1–24.
Keyes, C. L. M. “Social well-being”. Social Psychology Quarterly, Vol. 61 No. 2 (1998). 121–140.
Ministry of Public Health, Department of Health. “Elderly assessment form by potential group according to Ability to perform daily activities (Barthel Index for activity of daily living: ADL)”. Health Center. No. 9 (2024).
Ministry of Social Development and Older Persons Security. Screening assessment of ability in Active Living (ADL). Department of Older Persons Affairs, 2024.
United Nations. Disability and Development Report 2019: Realizing the Sustainable Development Goals by, for and with Persons with Disabilities. New York: United Nations, 2019.
World Health Organization. Global Disability Action Plan 2014–2021: Better Health for All People With Disability. Geneva: World Health Organization, 2015.
World Health Organization. World Report on Disability. Geneva: World Health Organization, 2011.
