การวิเคราะห์ค่า Exposure Index และ Deviation Index ในโหมด Automatic Exposure Control เพื่อปรับปรุงคุณภาพภาพทางรังสีวิทยาในโรงพยาบาลทุ่งสง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) วิเคราะห์และเปรียบเทียบค่า Exposure Index (EI) และ Deviation Index (DI) ที่ได้จากเครื่องเอกซเรย์ดิจิทัลจำนวน 2 เครื่องในโหมด Automatic Exposure Control (AEC). 2) ศึกษาความสัมพันธ์ของค่า EI และ DI กับพารามิเตอร์การถ่ายภาพ (kVp และ mAs) 3) กำหนดแนวทางการตั้งค่าพารามิเตอร์ของระบบ AEC ให้เหมาะสม เพื่อให้ได้คุณภาพของภาพรังสีที่เสถียรและปลอดภัยต่อผู้ป่วยการศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงทดลอง โดยใช้ภาพจากระบบ PACS รวม 62 ภาพ ซึ่งได้จากการถ่ายภาพทรวงอก (Chest PA) ด้วยโหมด AEC และประเมินร่วมกับค่าที่ได้จากการถ่ายภาพบนหุ่นจำลอง Phantom chest ภาพจากเครื่องเอกซเรย์แต่ละเครื่องมีจำนวน 31 ภาพ ค่าดัชนี EI และ DI ถูกดึงจากระบบ PACS และภาพถูกประเมินคุณภาพโดยรังสีแพทย์ 3 คน ด้วยแบบประเมิน 5-point Likert scale วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ Independent t-test และ Regression Analysis. ผลการวิจัยพบว่า 1) ค่า EI ของเครื่องทั้งสองไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญ (p = 0.109) แต่ค่า DI มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.00001) โดยเครื่อง B มีค่า DI ใกล้ 0 มากที่สุด 2) พบความสัมพันธ์ระดับต่ำระหว่าง EI กับ kVp (r = 0.227) และความสัมพันธ์ในระดับอ่อนมากระหว่าง DI กับ mAs (r = -0.114) 3) เครื่อง B ที่ตั้งค่า 110 kVp และ 3.56 mAs ให้ค่า DI ใกล้ศูนย์และได้คะแนนคุณภาพภาพสูงสุด สะท้อนถึงการทำงานของระบบ AEC ที่เสถียร ผลการศึกษาชี้ให้เห็นถึงความจำเป็นในการกำหนดค่ามาตรฐาน EI และ DI เฉพาะสำหรับเครื่องเอกซเรย์แต่ละรุ่น เพื่อควบคุมคุณภาพของภาพให้สม่ำเสมอ ลดปริมาณรังสีที่ไม่จำเป็นและเพิ่มความแม่นยำในการวินิจฉัย 3
Article Details
เอกสารอ้างอิง
Prasad, K. N., Cole, W. C., & Haase, G. M. (2004). Radiation protection in humans: extending the concept of as low as reasonably achievable (ALARA) from dose to biological damage. The British journal of radiology, 77(914), 97-99.
Harrison, J. D., Balonov, M., Bochud, F., Martin, C., Menzel, H. G., Ortiz-Lopez, P., Wakeford, R. (2021). ICRP publication 147: use of dose quantities in radiological protection. Annals of the ICRP, 50(1), 9-82.
Doyle, P., & Martin, C. J. (2006). Calibrating automatic exposure control devices for digital radiography. Physics in Medicine & Biology, 51(21), 5475.
Seibert, J. A., & Morin, R. L. (2011). The standardized exposure index for digital radiography: an opportunity for optimization of radiation dose to the pediatric population. Pediatric radiology, 41, 573-581.
Mothiram, U., Brennan, P. C., Robinson, J., Lewis, S. J., & Moran, B. (2013). Retrospective evaluation of exposure index (EI) values from plain radiographs reveals important considerations for quality improvement. Journal of medical radiation sciences, 60(4), 115-122.
Luechabhun, C., Prasertdumrongchai, S., Pukleeb, B., Suwanpradit, P., & Apipunyasopon, L. (2024). Optimization of exposure techniques for lumbosacral spine radiographic examination: a phantom study. The Thai Journal of Radiological Technology, 49(1), 103-109.
Chanlumpoo, N. (2019). การตั้งค่าเทคนิคการให้ปริมาณรังสีที่เหมาะสมสำหรับการสร้าง ภาพรังสีระบบดิจิทัลในหุ่นจำลอง. Thammasat University Hospital Journal Online, 4(1), 14-30.
Lewis, S., Pieterse, T., & Lawrence, H. (2019). Evaluating the use of exposure indicators in digital x-ray imaging system: Gauteng South Africa. Radiography, 25(3), e58-e62.
Moonkum, N., Jitchom, S., Sukaram, S., Nimtrakool, N., Boonrat, P., & Tochaikul, G. (2023). Determination of scattered radiation dose for radiological staff during portable chest examinations of COVID-19 patients. Radiological Physics and Technology, 16(1), 85-93.
ประภัสสร ไกรหาญ. (2021). การประเมินค่าดัชนีชี้วัดปริมาณรังสี (Exposure index: EI, Deviation index: DI) ในการถ่ายภาพทรวงอก เด็ก อายุ 0-12 ปี โรงพยาบาลสิริน ธร จังหวัดขอนแก่น. วารสารสิ่งแวดล้อมศึกษาการแพทย์และสุขภาพ, 6(4), 18-27.
แสงชัย สมนาค, กฤษณา ร้อยศรี, และรังสี ทรงประโคน. (2024). ค่าปริมาณรังสีอ้างอิง สำหรับการถ่ายภาพรังสีวินิจฉัยทางการแพทย์ในโรงพยาบาลสุรินทร์. วารสารการแพทย์โรงพยาบาลศรีสะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์, 39(1), 163-173.
Huda, W., & Abrahams, R. B. (2015). X-ray-based medical imaging and resolution. American Journal of Roentgenology, 204(4), W393-W397.
International Commission on Radiological Protection. (2019). Radiological protection in digital radiology (ICRP Publication 135). ICRP.
Seibert, J. A., Bogucki, T., Ciona, T., Huda, W., Karellas, A., Mercier, J., Samei, E., Shepard, J., Stewart, B., Strauss, K., Suleiman, O., Tucker, D., Uzenoff, R., Weiser, J., & Willis, C. (2006). Acceptance Testing and Quality Control of Photostimulable Storage Phosphor Imaging Systems. AAPM.
Seetasung, S. (2024). ผลของการปรับค่าเทคนิคการถ่ายภาพรังสีต่อค่าดัชนีเบี่ยงเบนของ ปริมาณรังสีและค่าปริมาณรังสีอ้างอิงจากภาพถ่ายรังสีทรวงอกแบบดิจิทัลในโรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราช หล่มเก่า. The Thai Journal of Radiological Technology, 49(1), 110-120
