การพัฒนาระบบการเรียนการสอนสังคมศึกษาตามหลักอิทธิบาท 4 โรงเรียนวัดบัวขวัญ (มีทับราษฎร์บำรุง) สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานนทบุรี เขต 1
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการจัดการเรียนการสอนสังคมศึกษาตามหลักอิทธิบาท 4 2) พัฒนาระบบการเรียนการสอนสังคมศึกษาตามหลักอิทธิบาท 4 3) ทดลองใช้ระบบการเรียนการสอนสังคมศึกษาตามหลักอิทธิบาท 4 และ 4) ประเมินและรับรองระบบการเรียนการสอนสังคมศึกษาตามหลักอิทธิบาท 4 โรงเรียนวัดบัวขวัญ (มีทับราษฎร์บำรุง) สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานนทบุรี เขต 1 รูปแบบการวิจัยเป็นการวิจัยและพัฒนา กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ครูผู้สอนโรงเรียนวัดบัวขวัญ จำนวน 35 คน ใช้วิธีคัดเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยมี 2 ชนิด คือ 1) แบบสอบถาม 2) แบบสัมภาษณ์ การวิจัยเชิงปริมาณวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย (µ) และ ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ส่วนการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้วิเคราะห์เนื้อหาแล้วเขียนบรรยายเชิงพรรณนา
ผลการวิจัยพบว่า 1) การจัดการเรียนการสอนสังคมศึกษาโรงเรียนวัดบัวขวัญ (มีทับราษฎร์บำรุง) สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานนทบุรี เขต 1 พบว่า ครูตั้งใจสอนให้ผู้เรียนมีฉันทะรักเรียนแล้วต้องขยัน ตั้งจิต ใช้สติปัญญาพิจารณาในเรื่องที่เรียน เพื่อให้เกิดความเข้าใจ การประยุกต์ใช้หลักอิทธิบาท 4 ในการเรียนการสอน ต้องทำให้ผู้เรียนมีใจรักในวิชาที่เรียนก่อนแล้วอิทธิบาทข้ออื่น ๆ ก็จะเกิดตามมา 2) รูปแบบการจัดการเรียนการสอนเป็นไปตามกฎข้อบังคับของกระทรวงที่กำหนดให้ผู้เรียนเป็นศูนย์กลางในการจัดการเรียนรู้ ครูได้รับการประเมินผลการจัดการเรียนรู้และนำผลประเมินไปพัฒนาตนเอง 3) ผลการทดลองใช้ระบบการเรียนการสอนสังคมศึกษาตามหลักอิทธิบาท 4 พบว่า ด้านหลักสูตรการเรียนรู้ มีเนื้อหาสาระเหมาะสมกับวัย ด้านกระบวนการเรียนรู้ ส่งเสริมประสบการณ์การเรียนรู้ ด้านกิจกรรมการเรียนรู้ ผู้เรียนนำประสบการณ์ไปใช้ดำเนินชีวิตได้อย่างมีประสิทธิภาพด้านสื่อการเรียน คือ หนังสือพิมพ์ นิตยสาร และ ด้านการวัดและประเมินผล และ 4. ความพึงพอใจด้านบรรยากาศ ด้านกิจกรรมการเรียนรู้ และด้านประโยชน์ที่ได้รับ ทั้งหมดอยู่ในระดับมาก
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ. (2562). หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2562). กรุงเทพฯ: สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา.
กาญจนา วรนาม. (2561). ผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามหลักอิทธิบาท 4 ต่อความรับผิดชอบในการเรียนของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 5(3), 89–102.
กิตติศักดิ์ ปานทอง. (2566). การพัฒนาระบบการเรียนการสอนแบบ Active Learning ในรายวิชาสังคมศึกษาเพื่อส่งเสริมการคิดวิเคราะห์ของนักเรียน. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา, 19(3), 112–129.
จิราพร แสงทอง. (2564). การพัฒนาระบบการเรียนการสอนสังคมศึกษาโดยใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นฐาน. วารสารศึกษาศาสตร์มหาวิทยาลัยนเรศวร, 23(2), 45–59.
ธัญลดา เทพวารินทร์. (2564). การพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง หนูน้อยนักเศรษฐศาสตร์ วิชาสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 8(10), 262-270.
ปิยนันท์ ทองทับ. (2564). การพัฒนาชุดกิจกรรมการเรียนรู้เรื่อง วันวิสาขบูชา กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยกรุงเทพธนบุรี, 9(1), 86-96.
ปุ้ย แสงสาย. (2564). พระเจ้า 500 ชาติ ฉบับพิสดาร เล่มเดียวจบ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์ ส. ธรรมภักดี.
พรชัย อินทร์ศรี. (2565). การจัดกิจกรรมการเรียนรู้สังคมศึกษาตามหลักอิทธิบาท 4 เพื่อส่งเสริมแรงจูงใจใฝ่เรียนรู้ของนักเรียนระดับประถมศึกษา. วารสารครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม, 18(2), 77–91.
พระครูปลัดเมธาลักษณ์ ฐิตโสภโณ (หงส์โสภา). (2564). กระบวนการจัดการเรียนการสอนกลุ่มสาระวิชาสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรมตามหลักพุทธวิธีสำหรับพระสอนศีลธรรมในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา. ใน ดุษฎีนิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพุทธบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตโต). (2545). พุทธธรรม. กรุงเทพฯ: มูลนิธิพุทธธรรม.
________. (2559). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลธรรม. (พิมพ์ครั้งที่ 34). กรุงเทพฯ: มูลนิธิ พุทธธรรม.
พระมหาสมชาย ฐิตวิริโย (โอภาโส). (2560). การประยุกต์ใช้หลักอิทธิบาท 4 เพื่อการพัฒนาตนในชีวิตประจำวัน. วารสารธรรมะศึกษา, 4(1), 1–12.
พิชิต ฤทธิ์จรูญ. (2560). หลักการวัดและประเมินผลการศึกษา. กรุงเทพฯ: เฮ้าส์ ออฟ เคอร์ มีสท์. มูลนิธิการศึกษาเพื่อสันติ.
ราชกิจจานุเบกษา. (2567). พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542. เรียกใช้เมื่อ 2 กรกฎาคม 2559 จาก https://www.mwit.ac.th/~person/01-Statutes/Natio nalEducation.pdf>
วรรณา สายชล. (2567). การพัฒนาระบบการเรียนการสอนโดยใช้หลักธรรมทางพุทธศาสนาเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมเชิงบวกของผู้เรียน. วารสารศึกษาศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 7(1), 23–38.
วิจิตร มูลสาร. (2562). การพัฒนาระบบการเรียนการสอนในระดับประถมศึกษาโดยใช้หลักธรรมทางพุทธศาสนาเป็นฐาน. วารสารวิจัยทางการศึกษา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 24(1), 55–69.
วิภาพรรณ พินลา. (2560). แนวทางการจัดการเรียนรู้วิชาสังคมศึกษา เพื่อพัฒนาทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณสำหรับผู้เรียนในศตวรรษที่ 21. วารสารปาริชาต มหาวิทยาลัยทักษิณ, 30(1), 30 – 39.
วิภาวรรณ พินลาและวิภาดา พินลา. (2561). การจัดการเรียนรู้เชิงรุกแบบรวมพลังกับ PLC เพื่อการพัฒนา. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สถาบันทดสอบทางการศึกษาแห่งชาติ. (2559). รายงานผลการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพื้นฐาน. เรียกใช้เมื่อ 2 กรกฎาคม 2559 จาก http://www.new onetresult.niets.or.th/Announcement Web/PDF/pdf.
สมจิตร ศรีแสง. (2563). การพัฒนารูปแบบการเรียนรู้เชิงพุทธเพื่อเสริมสร้างคุณธรรมของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น. วารสารวิชาการศึกษาศาสตร์, 14(1), 34–48.
สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา.(2554). แนวทางการพัฒนาทักษะชีวิต บูรณาการการเรียนการสอน 8 กลุ่มสาระการเรียนรู้ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด
อัมพร ม้าคะนอง. (2561). การจัดการเรียนรู้สังคมศึกษาเพื่อพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรมของผู้เรียนระดับประถมศึกษา. วารสารครุศาสตร์ศึกษา, 9(2), 102–115.
Deming, W. E. (1986). Out of the Crisis. MIT Press.
Dick, W., & Carey, L. (2009). The Systematic Design of Instruction (7th ed.). Pearson.
Kilbane, R. C. & Milman, B. N. (2014). Teaching models: Designing instruction for 21st century learners. Boston: Pearson Education.
