บทบาทของนักการเมืองท้องถิ่นในการพัฒนาชุมชนแบบมีส่วนร่วมของประชาชนตามหลักพุทธธรรมในเทศบาลเมืองแพร่ จังหวัดแพร่

ผู้แต่ง

  • จิรัฏฐ์ รัตนวงศ์ วิทยาลัยสงฆ์แพร่ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • สายัณห์ อินนันใจ วิทยาลัยสงฆ์แพร่ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
  • สมจิต ขอนวงค์ วิทยาลัยสงฆ์แพร่ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

บทบาทของนักการเมืองท้องถิ่น, การพัฒนาชุมชน, การมีส่วนร่วมของประชาชน, หลักพุทธธรรม

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาระดับบทบาทของนักการเมืองท้องถิ่นในการพัฒนาชุมชนแบบมีส่วนร่วมของประชาชนในเทศบาลเมืองแพร่ จังหวัดแพร่ 2) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างหลักสังคหวัตถุธรรมกับบทบาทของนักการเมืองท้องถิ่นในการพัฒนาชุมชนแบบมีส่วนร่วมของประชาชนในเทศบาลเมืองแพร่ จังหวัดแพร่ และ 3) เพื่อนำเสนอแนวทางการประยุกต์หลักสังคหวัตถุธรรมเพื่อการส่งเสริมบทบาทของนักการเมืองท้องถิ่นในการพัฒนาชุมชนแบบมีส่วนร่วมของประชาชนในเทศบาลเมืองแพร่ จังหวัดแพร่ เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Method Research) ทั้งการวิจัยเชิงปริมาณ (Quantitative Research) ใช้วิธีการวิจัยเชิงสำรวจ (Survey Research) จากแบบสอบถาม (Questionnaire) จากกลุ่มตัวอย่างจำนวน 1,226 คน ที่ได้จากการสุ่มตัวอย่างจากสูตรของ ทาโร่ ยามาเน่ (Taro Yamane) โดยใช้ระดับความคลาดเคลื่อนที่ 0.05 และการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยใช้การสัมภาษณ์เชิงลึก (In - depth Interview) ในการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ (Key Informants) จำนวน 9 รูปหรือคน

ผลการศึกษาพบว่า

  1. ระดับบทบาทของนักการเมืองท้องถิ่นในการพัฒนาชุมชนแบบมีส่วนร่วมของประชาชนในเทศบาลเมืองแพร่ จังหวัดแพร่ ทั้ง 4 ด้าน ได้แก่ 1. ด้านการพัฒนาระบบสิ่งแวดล้อม 2. ด้านการพัฒนาคุณภาพชีวิต
    3. ด้านการบริการสาธารณสุข 4. ด้านการเสริมสร้างความเข้มแข็ง โดยภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง
    (equation = 3.05, S.D. = 0.79)
  2. ระดับบทบาทของนักการเมืองท้องถิ่นในการพัฒนาชุมชนแบบมีส่วนร่วมของประชาชนในเทศบาลเมืองแพร่ จังหวัดแพร่ หลักสังคหวัตถุธรรม 4 โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก (equation = 4.30, S.D. =0.34)
  3. ความสัมพันธ์ระหว่างหลักสังคหวัตถุธรรม 4 กับบทบาทของนักการเมืองท้องถิ่นในการพัฒนาชุมชนแบบมีส่วนร่วมของประชาชนในเทศบาลเมืองแพร่ จังหวัดแพร่ โดยภาพรวม มีความสัมพันธ์เชิงบวกอยู่ในระดับค่อนข้างสูง (r = 0.726**)

เอกสารอ้างอิง

กรมการพัฒนาชุมชน. (2527). การพัฒนาชุมชน. กรุงเทพมหานคร : กรมการพัฒนาชุมชน.

โกวิทย์ พวงงาม. (2554). การปกครองท้องถิ่นไทย หลักการและมิติใหม่ในอนาคต. กรุงเทพมหานคร : วิญญูชน.

ชูวงศ์ ฉายะบุตร. การปกครองท้องถิ่นไทย. กรุงเทพมหานคร : บริษัทพิฆเนศพริ้นท์ติ้ง

ชูศักดิ์ เที่ยงตรง. (2518). การบริหารการปกครองท้องถิ่นไทย. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ฐิรวุฒิ เสนาคำ. (2549). มานุษยวิทยาข้ามพรมแดน. นนทบุรี : วัฒนศาลา.

ธนดล ขยันการ. (2565). บทบาทนักการเมืองท้องถิ่นในการพัฒนาชุมชนองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านเหล่า อำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่. สารนิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

นครินทร์ เมฆไตรรัตน์. (2547). สารานุกรมการปกครองท้องถิ่นไทย หมวดที่ 4 องค์ประกอบ ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ลำดับที่ 2 เรื่องภารกิจหน้าที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. นนทบุรี : สถาบันพระปกเกล้า.

ปธาน สุวรรณมงคล. (2547). การปกครองส่วนท้องถิ่นไทย ในบริบทของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย. นนทบุรี : มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมธิราช.

ประคอง กรรณสูตร. (2542). สถิติเพื่อการวิจัยทางพฤติกรรมศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพมหานคร : ด่านสุทธาการพิมพ์.

ประธาน คงฤทธิศึกษากร. (2525). ทฤษฎีการปกครองท้องถิ่น. กรุงเทพมหานคร : คณะรัฐศาสตร์ สถาบัน บัณฑิตบริหารศาสตร์.

ประเสริฐ ปอนถิ่น. (2551). พุทธธรรมกับงานสังคมสงเคราะห์. เชียงใหม่ : ดาวคอมฟิวกราฟฟิค.

ประหยัด หงส์ทองคำ. (2520). การปกครองท้องถิ่นไทย. กรุงเทพมหานคร : บัณฑิตวิทยาลัยจุฬาลงกรณ มหาวิทยาลัย.

ปาริชาติ วลัยเสถียร และคณะ. (2546). กระบวนการและเทคนิคการทำงานของนักพัฒนา. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.

พระใบฎีกาไพโรจน์ กนฺตธมฺโม (สุปินะ). (2567). การประยุกต์หลักพุทธธรรมเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมทางการเมืองแบบมีส่วนร่วมของประชาชนในการเลือกตั้งผู้บริหารท้องถิ่นเทศบาลตำบลจริม อำเภอท่าปลา จังหวัดอุตรดิตถ์. วิทยานิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2550). ธรรมนูญชีวิต. พิมพ์ครั้งที่ 82. กรุงเทพมหานคร : บริษัท พิมพ์สวย จำกัด.

พระมหาหน่อทราย รตนเมธี (นามแก้ว). (2565). การส่งเสริมการมีส่วนร่วมทางการเมืองภาคประชาชนตามวิถีประชาธิปไตยในชุมชนบ้านดง ตำบลสวนเขื่อน อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่. สารนิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรราชวิทยาลัย.

พัฒน์ บุณยรัตพันธ์. (2517). การสร้างพลังโดยขบวนการพัฒนาชุมชน. กรุงเทพมหานคร : ไทยวัฒนาพานิช.

พุทธทาสภิกขุ. บริหารธุรกิจแบบพุทธ. กรุงเทพมหานคร : อตัมมโย, มปป.

ไพโรจน์ แก่สาร. (2551). หลักการคิดอย่างมีเหตุผลและกระบวนการตกลงใจ. นครปฐม : สถาบันวิชาการ การทหารชั้นสูง.

มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ยุทธพงษ์ กัยวรรณ์. (2543). การวิจัยเบื้องต้น. กรุงเทพมหานคร : สุวิริยาศาสตร์.

วรวุฒิ โรมรัตนพันธ์. (2554). ทฤษฎีการพัฒนาชุมชน. กรุงเทพมหานคร : ฟิสิกส์เซ็นเตอร์.

วิชชุกร นาคธน. (2550). นักการเมืองถิ่นจังหวัดพระนครศรีอยุทธยา. นนทบุรี : สถาบันพระปกเกล้า.

วิญญู อังคณารักษ์. (2519). หัวอกอธิบดี. กรุงเทพมหานคร : บรรณกิจ.

ศักดิ์ไทย สุรกิจบวร. (2545). จิตวิทยาสังคม. กรุงเทพมหานคร : พิมพลักษณ์.

สมนึก ภัททิยธนิ. (2549). การวัดผลการศึกษา. พิมพ์ครั้งที่ 5. กาฬสินธุ์ : ประสานนักการพิมพ์.

สัญญา สัญญาวิวัฒน์. (2526). การพัฒนาชุมชน. กรุงเทพมหานคร : ไทยวัฒนาพานิช.

สิน พันธุ์พินิจ. (2547). เทคนิคการวิจัยทางสังคมศาสตร์. กรุงเทพมหานคร : บริษัทจูนพับลิชชิ่งจำกัด.

สุภาวดี ปันเต็ม. (2565). การมีส่วนร่วมทางการเมืองของประชาชนในการเลือกตั้งผู้บริหารท้องถิ่นเทศบาลตำบลห้วยอ้อ อำเภอลอง จังหวัดแพร่. วิทยานิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย : มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

อุทัย หิรัญโต. (2523). การปกครองส่วนท้องถิ่น รายงานพิเศษ ลำพูนนคราประชาธิปไตย ตอนที่ 1 ประชาธิปไตยไม่ได้หล่นมาจากฟ้า. กรุงเทพมหานคร : สหายบล็อกและการพิมพ์.

Adrian, Charles R. (1996). Local Government. Encyclopedia America Vol. 17 : Connecticut : Grolier Incorporated

Bruce, & J. Cohen. (1979). Introduction of Sociology. New York : McGraw Hill.

Hinkle, D.E. (1998). Applied Statistics for the Behavioral Sciences. Boston : Houghton Mifflin.

Levingson. (1964). Role Person Ality and Social Structure. New York : Macmillan.

Robson, William A. (1953). Local Government. Encyclopedia of Social Sciences, Vol. X. New York : Macmillan.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

เผยแพร่ 20-08-2025 — ปรับปรุง 23-08-2025

รูปแบบการอ้างอิง

จิรัฏฐ์ รัตนวงศ์, สายัณห์ อินนันใจ, & สมจิต ขอนวงค์. (2025). บทบาทของนักการเมืองท้องถิ่นในการพัฒนาชุมชนแบบมีส่วนร่วมของประชาชนตามหลักพุทธธรรมในเทศบาลเมืองแพร่ จังหวัดแพร่. วารสาร มจร โกศัยปริทรรศน์, 3(2), 39–55. สืบค้น จาก https://so12.tci-thaijo.org/index.php/jmkr/article/view/2409