การถอดบทเรียนการพัฒนาคุณภาพชีวิตโดยการใช้ทุนทางวัฒนธรรมของชุมชนตำบลพระหลวง อำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่

ผู้แต่ง

  • มนัส จันทร์พวง วิทยาลัยชุมชนแพร่
  • วิยะณี ดังก้อง วิทยาลัยชุมชนแพร่
  • ปาริฉัตร กุลเกลี้ยง วิทยาลัยชุมชนแพร่
  • จุฬาภรณ์ ดวงตาดำ วิทยาลัยชุมชนแพร่
  • จอมขวัญ เวียงเงิน วิทยาลัยชุมชนแพร่
  • นุชนาฏ ชาวปลายนา วิทยาลัยชุมชนแพร่

คำสำคัญ:

การถอดบทเรียน, การพัฒนาคุณภาพชีวิต, ทุนทางวัฒนธรรม

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อการถอดบทเรียนทุนวัฒนธรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตของชุมชนตำบลพระหลวง โดยการใช้ทุนทางวัฒนธรรม 2) เพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้และจัด กระบวนการเรียนรู้ที่นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงของชุมชนตำบลพระหลวงโดยการใช้ทุนทาง วัฒนธรรม กลุ่มตัวอย่างเป็นแกนนำชุมชน ภูมิปัญญา ผู้สูงอายุ แกนนำอาสาสมัครสาธารณสุข (อสม.) ชุมชนตำบลพระหลวง จำนวน 60 คน วิธีการศึกษาข้อมูลใช้หลายวิธีร่วมกันได้แก่ ศึกษาข้อมูลจากเอกสาร การสัมภาษณ์แบบไม่มีโครงสร้าง การสนทนากลุ่ม และการสังเกต บันทึกภาคสนาม นำข้อมูลที่ได้มาวิเคราะห์โดยการจัดหมวดหมู่ ผลการวิจัย พบว่า ชุมชนตำบล พระหลวงมีทุนทางสังคมวัฒนธรรมที่สำคัญ มีการสร้างการเรียนรู้ร่วมกันของคนในชุมชน มีจุดศูนย์ของชุมชนที่รวบรวมเรื่องราวของชุมชนไว้ คือ วัดพระหลวง ซึ่งได้รวบรวมเรื่องราว ประวัติศาสตร์ของชุมชน
การจัดการความรู้และใช้ความรู้ที่มีอยู่ในตัวบุคคลของคนในออกมาใช้ ในการพัฒนาคุณภาพชีวิต โดยมีการสร้างกระบวนการเรียนรู้ด้วยแกนนำชุมชนที่เป็นข้าราชการบํานาญที่มีจิตอาสาร่วมกับภูมิปัญญา และแกนนำอาสาสมัครสาธราณสุข (อสม.) เพื่อให้เกิด แนวทางการปฏิบัติที่เป็นรูปธรรม ซึ่งปัจจัยสู่ความสำเร็จของการจัดกิจกรรมภายในชุมชนคือ ความสามัคคีก่อให้เกิดการทำงานร่วมกันจนประสบความสำเร็จ มีการทำงานที่ใช้ทุนทางสังคม และวัฒนธรรมภายในชุมชน จากการวิจัยครั้งนี้คณะผู้วิจัยได้รวบรวมและพัฒนาชุดองค์ความรู้ เกี่ยวกับชุมชนเกี่ยวการมีคุณภาพชีวิตที่ดีเป็นหลักการ 3 อ. คือ 1) อารมณ์ดี จากการมีสิ่งยึด มั่นทางจิตใจ
การเคารพผู้มีอาวุโส บรรพบุรุษ จัดทำเป็นชุดองค์ความรู้ เรื่องพิธีสืบชะตาและ ความเชื่อของคนพระหลวง
2) อาหาร จากค้นพบว่าในชุมชนมีสุขภาพดีและอายุยืน จัดทำเป็น ชุดองค์ความรู้ เรื่องสำรับอาหารบ้านพระหลวง 3) ออกกำลังกาย เพื่อสุขภาพแข็งแรง ชุดองค์ ความรู้ เรื่องราวประวัติศาสตร์และของดีชุมชนโดยสื่อสารด้วยบทเพลงและท่าฟ้อน “เล่าขาน ตำนานพระหลวง”

เอกสารอ้างอิง

กานต์ธิดา แก้วอาษา และภัทรธิรา ผลงาม. (2562). “การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมสุขภาพชุมชนโดยใช้ภูมิปัญญาพื้นบ้านด้วยพืชสมุนไพร: กรณีศึกษา บ้านดอกคำ ตำบลนาดอกคำ อำเภอนาดวง จังหวัดเลย”. วารสารการพัฒนาชุมชนและคุณภาพชีวิต. ปีที่ 7(2).

จรัญญา วงษ์พรหม และคณะ. (2558). “การมีส่วนร่วมของชุมชนเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ”. วารสาร Veridian E-Journal, Slipakorn University ฉบับภาษาไทย สาขามนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์และศิลปะ. ปีที่ 8(3).

จิราพัทธ์ แก้วศรีทอง. (2563). “การพัฒนาคู่มือฝึกอบรมทักษะอาชีพสำหรับผู้สูงอายุโดยกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน จังหวัดพิษณุโลก”. วารสารการพัฒนาชุมชนและคุณภาพชีวิต ปีที่ 8(1).

ฐิติรดา เปรมปรี. (2563). “การศึกษาแนวทางพัฒนาแหล่งเรียนรู้ศิลปวัฒนธรรมจากภูมิปัญญาท้องถิ่นในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลนาฝาย อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ”. วารสารการพัฒนาชุมชนและคุณภาพชีวิต ปีที่ 8(1).

พัณณ์ชิตา โยคะนิตย์ และนรินทร์ สังข์รักษา. (2553). “การถอดบทเรียนการเรียนรู้สุขภาพชุมชนตำบลหนองสาหร่าย อำเภอพนมทวน จังหวัดกาญจนบุรี”. วารสารศิลปากร ศึกษาศาสตร์วิจัย ปีที่ 2(1).

พระปลัดประพจน์ อยู่สำราญ และรัชฏาพร เกตานนท์ แนวแห่งธรรม. (2561). “การพัฒนารูปแบบการจัดการทุนทางสังคมเพื่อการพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืน”. วารสารปัญญาภิวัฒน์ ปีที่ 10(2).

วิภาวรรณ ถิ่นจันทร์. (2558). การแปรเสียงวรรณยุกต์ของภาษาไทยถิ่นในจังหวัดแพร่. กรุงเทพมหานคร : มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

อรพิน ปิยะสกุลเกียรติ. (2561). “การมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในตำบลท่าแค จังหวัดลพบุรี”. วารสารร่มพฤกษ์ มหาวิทยาลัยเกริก ปีที่ 36(3).

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

07-03-2025

รูปแบบการอ้างอิง

มนัส จันทร์พวง, วิยะณี ดังก้อง, ปาริฉัตร กุลเกลี้ยง, จุฬาภรณ์ ดวงตาดำ, จอมขวัญ เวียงเงิน, & นุชนาฏ ชาวปลายนา. (2025). การถอดบทเรียนการพัฒนาคุณภาพชีวิตโดยการใช้ทุนทางวัฒนธรรมของชุมชนตำบลพระหลวง อำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่. วารสาร มจร โกศัยปริทรรศน์, 1(1), 11–20. สืบค้น จาก https://so12.tci-thaijo.org/index.php/jmkr/article/view/2029