การบูรณาการพรหมวิหารธรรมในการพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนในสถานศึกษา
คำสำคัญ:
การบูรณาการ, พรหมวิหารธรรม, ระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน, สถานศึกษาบทคัดย่อ
บทความนี้นำเสนอการบูรณาการพรหมวิหารธรรมในการพัฒนาระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนในสถานศึกษา ระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนมีเป้าหมายเพื่อพัฒนานักเรียนให้เป็นบุคคลที่มีคุณภาพทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สติ ปัญญา ความสามารถ มีคุณธรรม จริยธรรม และมีวิถีชีวิตที่เป็นสุขตามที่สังคมมุ่งหวัง โดยผ่านกระบวนการทางการศึกษา มีครูที่ปรึกษาเป็นบุคลากรหลักในการดำเนินงาน และมีการประสานความร่วมมืออย่างใกล้ชิดกับครูที่เกี่ยวข้องหรือบุคคลภายนอก รวมทั้งการสนับสนุน ส่งเสริมจากโรงเรียน ดำเนินงานตามกลยุทธ์สู่ความสำเร็จ คือ การบริหารด้วยวงจรคุณภาพของเดมมิ่ง (PDCA) การทำงานเป็นทีม การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ การนิเทศติดตามและประเมินผล
การบูรณาการพรหมวิหาร 4 ในการพัฒนาระบบการดูแลและช่วยเหลือนักเรียนสามารถส่งผลดีต่อความเป็นอยู่โดยรวม และการพัฒนาอุปนิสัยของนักเรียน ประกอบด้วย 1) เมตตา ปลูกฝังทัศนคติด้วยความเมตตา ความรัก ความชื่นชมทั้งต่อตนเองและผู้อื่น ด้วยการสร้างสภาพแวดล้อมให้นักเรียนเกิดการยอมรับ มีความเห็นอกเห็นใจ มีความสัมพันธ์เชิงบวกระหว่างกัน 2) กรุณา สร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวยต่อความผาสุกทางอารมณ์ของนักเรียน ให้ความรู้ วิธีการแก้ไขข้อขัดแย้ง และใช้โปรแกรมที่ตอบสนองความต้องการด้านสุขภาพจิต 3) มุทิตา สร้างบรรยากาศเชิงบวกและมีส่วนร่วม ให้ความสำคัญกับความหลากหลาย และสนับสนุนการทำงานร่วมกันมากกว่าการแข่งขัน ส่งเสริมความรู้สึกยินดีร่วมกัน ให้นักเรียนสามารถพัฒนาภาพลักษณ์ของตนเองในเชิงบวกมากขึ้น และ 4) อุเบกขา สอนเทคนิคการจัดการความเครียดและการฝึกสติ รวมถึงการปฏิบัติต่อนักเรียนอย่างเท่าเทียมปราศจากอคติหรือเลือกปฏิบัติ การบูรณาการหลักการเหล่านี้เข้ากับระบบการดูแล และช่วยเหลือนักเรียนสามารถช่วยส่งเสริมชุมชนที่เอื้ออาทร และช่วยเหลือภายในสถาบันการศึกษา นำไปสู่การพัฒนาแบบองค์รวมของนักเรียนโดยการบ่มเพาะทักษะทางสังคมและอารมณ์ของนักเรียน ส่งเสริมบรรยากาศโรงเรียนในเชิงบวก และเสริมสร้างความเป็นอยู่ที่ดีโดยรวมของนักเรียน
เอกสารอ้างอิง
กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือครูที่ปรึกษาระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน. กรุงเทพฯ: ยูเรนัสอิมเมจกรุ๊ป, 2554.
กระทรวงศึกษาธิการ. พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2544 (ฉบับปรับปรุง). พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: คุรุสภาลาดพร้าว, 2556.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. เติมกำลังใจให้ครูสู่มืออาชีพ. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน, 2550.
____. แนวทางการดำเนินระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนสำหรับโรงเรียนขนาดเล็ก. กรุงเทพฯ: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด, 2547.
สำนักงานปราบปรามยาเสพติด. การป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติดในสถานศึกษา. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด, 2550.
สุชา จันทร์เอม. วัยรุ่น. กรุงเทพฯ: อักษรบัณฑิต, 2544.
