ความรัก ความหลอกลวง และศีลธรรม: วิเคราะห์การหลอกลวง ในสังคมออนไลน์ กรณีผู้ชายตกเป็น “เหยื่อ” ผ่านแนวคิดปิตาธิปไตยและจริยศาสตร์เชิงกรณียธรรม

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งศึกษาวิเคราะห์ความสัมพันธ์เชิงหลอกลวงในสังคมออนไลน์ โดยศึกษากรณีที่ผู้ชายตกเป็นผู้ถูกกระทำในฐานะ “เหยื่อ” ซึ่งเป็นประเด็นที่ยังไม่ค่อยได้รับความสนใจในทางวิชาการเท่าที่ควร บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 2 ประการ คือ (1) เพื่อศึกษาระบบปิตาธิปไตย ส่งผลอย่างไรต่อภาพลักษณ์ของผู้ชายในฐานะ “เหยื่อ” โดยเฉพาะกับค่านิยมที่สังคมคาดหวังให้ผู้ชายต้อง “เข้มแข็ง มีเหตุผล และไม่ยอมตกเป็น “เหยื่ิอ” ในความสัมพันธ์” (2) เพื่อวิเคราะห์การกระทำของทั้งฝ่ายผู้กระทำและผู้ถูกกระทำภายใต้แนวคิดจริยศาสตร์เชิงกรณียธรรมของอิมมานูเอล คานท์
ผลการศึกษาพบว่า ระบบปิตาธิปไตยมีอิทธิพลอย่างมากต่อผู้ชายในฐานะ “เหยื่อ” ในลักษณะที่ต้องปิดบังความเปราะบางของตน เพื่อต้องการที่จะรักษาศักดิ์ศรี หรือสถานภาพของความเป็นชาย จากนั้นเมื่อพิจารณาตามกรอบแนวคิดจริยศาสตร์เชิงกรณียธรรมของอิมมานูเอล คานท์ พบว่า ผู้กระทำ/ผู้หลอกลวง ทำผิดจริยธรรม อันเนื่องมาจากมนุษย์ใช้มนุษย์เป็นเครื่องมือในการแสวงหาผลประโยชน์ และยังละเมิดต่อกฎสากล อันเป็นกฎศีลธรรม ในส่วนของผู้ถูกกระทำ/เหยื่อ จะทำผิดจริยธรรมก็ต่อเมื่อเหยื่อที่ถูกหลอกนั้น ต้องการช่วยเหลือผู้หลอกลวง ด้วยทรัพย์สิน หรือสิ่งอื่น ๆ เพื่อหวังบางสิ่งบางอย่างจากเขา เพราะไม่ประกอบไปด้วย เจตนาดี ในขณะเดียวกันหากผู้ถูกกระทำ/เหยื่อ นั้นช่วยเหลืออันเป็นไปตามหน้าที่ (หน้าที่ความเป็นมนุษย์) ก็นับว่าถูกจริยธรรม ถึงแม้ว่าผลที่ตามมาจะนำมาซึ่งการสูญเสียบางสิ่งอย่างไป แต่หากเหยื่อเป็นประเภทโดนหลอกซ้ำซากถึงจะรู้ว่าตนนั้นถูกหลอกก็ยังยอมเป็นผู้ถูกกระทำ ก็นับว่าเป็นการผิดจริยธรรม อันเนื่องมาจากการไม่เคารพในหน้าที่ของตนเอง หรือการไม่เคารพในศักดิ์ศรีของตน และยอมให้ตนเองตกเป็นเครื่องมือของผู้อื่น