การวิเคราะห์การบังคับใช้กฎหมายสิ่งแวดล้อมกับปัญหาการเผาในที่โล่ง: กรณีไฟป่าและไฟบนดินในประเทศไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการบังคับใช้กฎหมายสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องกับการควบคุมการเผาในที่โล่งในประเทศไทย วิเคราะห์ปัจจัยและอุปสรรคที่ส่งผลต่อประสิทธิภาพของการบังคับใช้กฎหมาย รวมถึงเสนอแนะแนวทางการพัฒนามาตรการและกลไกที่เหมาะสมเพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าวอย่างยั่งยืน งานวิจัยใช้วิธีวิจัยเชิงคุณภาพโดยเก็บรวบรวมข้อมูลผ่านการสัมภาษณ์เชิงลึกกับเจ้าหน้าที่รัฐ หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จำนวน 24 คน รวมถึงการวิเคราะห์เอกสารทางกฎหมายและข้อมูลภาคสนามอื่น ๆ
ผลการวิจัยพบว่ากฎหมายสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวข้องมีความครอบคลุมแต่ยังขาดความชัดเจนในบางประเด็น ส่งผลให้การบังคับใช้กฎหมายมีข้อจำกัด ทั้งในด้านการประสานงานระหว่างหน่วยงาน ขาดแคลนทรัพยากรบุคคลและเทคโนโลยี งานวิจัยเสนอว่าเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการบังคับใช้กฎหมายควรพัฒนากลไกการประสานงานระหว่างหน่วยงานและชุมชน เพิ่มการลงทุนในทรัพยากรและเทคโนโลยีสมัยใหม่ รวมทั้งส่งเสริมการมีส่วนร่วมและให้ความรู้แก่ชุมชน นอกจากนี้ยังจำเป็นต้องปรับปรุงกฎหมายและบทลงโทษให้มีความชัดเจนและเข้มงวดมากขึ้น งานวิจัยได้นำเสนอการบังคับใช้กฎหมายสิ่งแวดล้อมแบบบูรณาการที่ประกอบด้วยองค์ประกอบหลัก 4 ด้าน ได้แก่ กฎหมายและบทลงโทษ การประสานงานและความร่วมมือ ทรัพยากรและเทคโนโลยี และความรู้พร้อมการมีส่วนร่วมของชุมชน โมเดลนี้เป็นแนวทางสำคัญที่จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและความยั่งยืนในการจัดการปัญหาการเผาในที่โล่งของประเทศไทยในอนาคต
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กรมควบคุมมลพิษ. (2567). รายงานสถานการณ์และการจัดการปัญหามลพิษทางอากาศและเสียงของประเทศไทย ปี 2566. กรุงเทพฯ: กรมควบคุมมลพิษ.
ชัชฎาภรณ์ แสงมะณี. (2567). แนวทางการขับเคลื่อนการป้องกันและแก้ไขปัญหาไฟป่า ฝุ่นละอองขนาดเล็ก (PM2.5) และหมอกควัน อย่างยั่งยืน. วารสารการจัดการการท่องเที่ยว นันทนจิตและจิตบริการ, 6(2), 18-43.
เดือนเด่น นาคสีหราช. (2016). มาตรการทางกฎหมายป่าไม้ของประเทศไทยกับพลวัตแห่งภูมิภาคอาเซียนในการร่วมมือกันป้องกันปัญหาหมอกควันข้ามแดนจากไฟป่า. วารสาร การจัดการสิ่งแวดล้อมและความยั่งยืน, 12(1), 98–113.
ตุลญา โรจน์ทังคำ. (2563). การมีส่วนร่วมของประชาชน ชุมชนเกี่ยวกับการควบคุมการเผาวัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร. วารสารผู้ตรวจการแผ่นดิน, 13(1), 37- 56.
มัทนา ปัญญาคำ และพิชญ์ พงษ์สวัสดิ์. (2021). พัฒนาการนโยบายไฟป่าและหมอกควัน : กรณีศึกษานโยบายไฟป่าและหมอกควัน จ.เชียงใหม่. วารสารการบริหารปกครอง มหาวิทยาลัยกาฬสินธุ์, 10(1), 407–446.
อดิศร ภู่สาระ และสุมาลินี สาดส่าง. (2024). การระดมทรัพยากร: การจัดการไฟป่าพื้นที่ดอยผาหม่น อำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย. วารสารพัฒนศาสตร์ วิทยาลัยพัฒนศาสตร์ ป๋วย อึ๊งภากรณ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 7(1), 1–17.
Pasukphun, N. (2018). Environmental health burden of open burning in northern Thailand : A review. PSRU Journal of Science and Technology, 3(3), 11–28.
Ostrom, E. (1990). Governing the commons: The evolution of institutions for collective action. Cambridge: Cambridge University Press.
Talukdar, A. R., Ahmad, F., Goparaju, L., Choudhury, P., Qayum, A., & Rizvi, J. (2024). Forest fire in Thailand: Spatio-temporal distribution and future risk assessment. Natural Hazards Research, 4(1), 87–96.
