แนวทางการพัฒนาสมรรถนะการบริหารหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้ของครู เพื่อยกระดับผลการทดสอบพิซ่า (PISA) ของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพระนครศรีอยุธยา

Main Article Content

ต้นตระการ ทรัพย์ภักดี
ธีระวัฒน์ มอนไธสง

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพและปัญหาสมรรถนะการบริหารหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้ของครู เพื่อยกระดับผลการทดสอบพิซ่า (PISA) ของสถานศึกษา และ 2) นำเสนอแนวทางการพัฒนาสมรรถนะการบริหารหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้ของครูเพื่อยกระดับผลการทดสอบพิซ่า (PISA) ของสถานศึกษา โดยมี 2 ขั้นตอน คือ 1) ศึกษาสภาพและปัญหาสมรรถนะการบริหารหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้ของครู กลุ่มตัวอย่างคือ ครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพระนครศรีอยุธยา จำนวน 234 คน เครื่องมือคือ แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ 2) นำเสนอแนวทางการพัฒนาสมรรถนะการบริหารหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้ของครู ผู้ให้ข้อมูลหลักคือ ผู้บริหารโรงเรียนที่เน้นการสอนวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ ผู้บริหารโรงเรียนสาธิต ผู้บริหารโรงเรียนที่มีผล O-NET สูงกว่าระดับประเทศ ผู้อำนวยการกลุ่ม หรือนักวิชาการด้านวิชาการ จำนวน 7 คน เครื่องมือคือ แบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา


   ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพสมรรถนะการบริหารหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้โดยรวมอยู่ในระดับมาก (  = 4.29) และปัญหาสมรรถนะการบริหารหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้โดยรวมอยู่ในระดับน้อย (  = 2.31) 2) แนวทางการพัฒนาสมรรถนะการบริหารหลักสูตรและการจัดการเรียนรู้มี 5 ด้าน 38 แนวทาง ได้แก่ 1) ด้านการสร้างและพัฒนาหลักสูตร 7 แนวทาง เช่น ควรจัดให้มีการพัฒนาทัศนคติและความเข้าใจของครูต่อหลักสูตร ฯลฯ 2) ด้านความรู้ ความสามารถในการออกแบบการเรียนรู้ 7 แนวทาง เช่น ควรส่งเสริมการบูรณาการข้ามสาระวิชา ฯลฯ 3) ด้านการจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ 6 แนวทาง เช่น ควรสร้างความเข้าใจของครูเกี่ยวกับคุณค่าข้อมูล ฯลฯ 4) ด้านการใช้และพัฒนาสื่อฯ 6 แนวทาง เช่น ควรจัดให้มีคลังนวัตกรรมและการประกวดสื่อ/นวัตกรรม ฯลฯ และ
5) ด้านการวัดและประเมินผล 10 แนวทาง เช่น ควรส่งเสริม PLC และ Lesson Study ฯลฯ

Article Details

ประเภทบทความ
บทความ

เอกสารอ้างอิง

กัญญารัตน์ โคจร และคณะ. (2563). การศึกษาสภาพปัจจุบันปัญหาด้านการคิดขั้นสูงของนักเรียนโรงเรียนวัดแจ่มอารมณ์. วารสารการวัดผลการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม, 26(1), 67 - 84.

เกียรติธนาคินภัทร. KKP วิเคราะห์ 10 รากปัญหาการศึกษาไทยต่ำเกณฑ์ PISA – ไทยจะทำอย่างไรต่อไป?. เรียกใช้เมื่อ 13 พฤษภาคม 2568 จาก https://thaipublica.org /2023/12/kkp-research67-pisa/

คณะกรรมการตรวจสอบและประเมินผล ประจำกระทรวงศึกษาธิการ. (2567). รายงานผลการตรวจสอบและประเมินผลภาคราชการ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2567 ประเด็นการพัฒนาศักยภาพครูผู้สอน เพื่อยกระดับความฉลาดรู้ด้านการอ่านของผู้เรียนด้วยหลักฐานเชิงประจักษ์ จากโปรแกรมการประเมินสมรรถนะนักเรียนมาตรฐานสากล.กรุงเทพฯ: กระทรวงศึกษาธิการ.

คณะทำงานจัดทำรายงานสุขภาพคนไทย. “ผลการสอบ PISA” สะท้อนการปฏิรูปการศึกษา 20 ปี. สุขภาพคนไทย. เรียกใช้เมื่อ 20 มีนาคม 2568 จาก https://www.thai healthreport.com/th/articles_detail.php?id=248

จินดารัตน์ โพธิ์นอก. สมรรถนะ. เดลินิวส์. เรียกใช้เมื่อ 7 เมษายน 2568 จาก https://d.dailynews.co.th/article/217005/

จินตวีร์พร แป้นแก้ว และคณะ. (2562). การพัฒนาทักษะการคิดอย่างมีวิจารณญาณโดยใช้การสะท้อนคิด. เรียกใช้เมื่อ 13 พฤษภาคม 2568 จากhttps://cmudc.library. cmu.ac.th/frontend/Info/item/dc:48686

ชาริณี ตรีวรัญญู. (2560). การสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้เชิงวิชาชีพด้วยการพัฒนาบทเรียนร่วม: แนวคิดและแนวทางสู่ความสำเร็จ. วารสารครุศาสตร์, 45(1), 299 - 319.

นฤภัค สันป่าแก้ว. (2566). แนวทางการสงเสริมครูในการจัดการเรียนรูในยุค AI. วารสารวิจัยนวัตกรรมการศึกษาและเทคโนโลยี. 1(2), 44 - 50.

นัทธพงศ์ ส่งอำไพ และคณะ. (2564). การบูรณาการสหวิทยาการเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น. ภูเก็ต: มหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต.

นิภา เพชรสม. (2563). หลักสูตรบูรณาการสู่สะเต็มศึกษาเพื่อพัฒนาทักษะการคิดเชิงนวัตกรรม. วารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์ฯ. 7(2), 291 - 304.

ปิลันธร คงจุ้ย. (2566). กลยุทธ์การบริหารจัดการเพื่อเสริมสร้างชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (PLC) โรงเรียนเทศบาล 2 (วัดกะพังสุรินทร์). วารสารวิจัยเพื่อการปฏิรูปการเรียนรู้, 6(2), 1 - 19.

พระพันธวัฒน์ ธมฺมวฑฺฒโน (ภูมิรัง) และคณะ. (2565). การจัดการเรียนรู้แบบใช้ปัญหาเป็นฐาน (Problem–based Learning). วารสารมจร อุบลปริทรรศน์, 7(1), 967 - 976.

พรศักดิ์ สุจริตรักษ์ และคณะ. (2563). นวัตกรรมการพัฒนาสถานศึกษาสู่การเป็นโรงเรียนต้นแบบที่ส่งเสริมทักษะการคิด. วารสารสิรินธรปริทรรศน์, 21(2), 35 - 52.

พวงเพ็ญ อินทรประวัติ และคณะ. (2564). สมรรถนะของครู 4 ด้าน ที่ส่งผลต่อการเรียนรู้ของ ผู้เรียนมากที่สุด. วารสารการศึกษาศาสตร์, 22(1), 180 - 195.

ไพผกา ผิวดำ. (2564). ชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพสู่ความสำเร็จของสถานศึกษา. วารสารนวัตกรรมการจัดการศึกษาและการวิจัย, 3(1), 11 - 18.

ภณิดา ชูช่วยสุวรรณ. (2562). แนวทางการพัฒนาสมรรถนะการทำวิจัยในชั้นเรียนของครูผู้สอน ระดับประถมศึกษา : การประเมินความต้องการจำเป็นสมบูรณ์. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศิลปากร.

เมตตา มงคลธีระเดช. Personalized Learning เมื่อแผนการเรียนรู้เดียวไม่ตอบโจทย์กับผู้เรียนได้ทุกคน. เรียกใช้เมื่อ 13 พฤษภาคม 2568 จาก https://li.kmutt.ac.th/personalized-learning/knowledge/

รัฐวัลย์ เหมือนมาตร และคณะ. (2563). แนวทางการพัฒนาศักยภาพครูโรงเรียนขนาดเล็กใน ยุคไทยแลนด์ 4.0 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพระนครศรีอยุธยา เขต 1. วารสารปัญญา, 27(2), 72 - 86.

วิชัย วงษ์ใหญ่ และคณะ. (2562). การประเมินตามสภาพจริงอิงสมรรถนะ (Authentic competency–based assessment). กรุงเทพฯ: ศูนย์ผู้นำนวัตกรรมหลักสูตรฯ.

ศักดา กะแหมะเตบ และคณะ. (2561). แนวทางการพัฒนางานวิชาการ เพื่อยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของสถานศึกษาในสังกัดสำนักงานสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 2. วารสารนาคบุตรปริทรรศน์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช. 26(1), 67 - 84.

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. หนุนใช้ผลประเมิน PISA 2022 ให้เป็นประโยชน์ เร่งพัฒนาสมรรถนะครูจัดการเรียนรู้เพื่อสร้างทักษะสำหรับอนาคต. เรียกใช้เมื่อ 3 พฤษภาคม 2568 จาก https://www.ipst.ac.th/news/55661/20231226-pisa.html

สรัญญา จันทร์ชูสกุล. (2560). เอกสารประกอบการสอน รายวิชา 473 512 การวัดและประเมินผลทางการศึกษาสำหรับครู. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศิลปากร.

สาวิตรี ผิวงาม และคณะ. (2567). การพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ในการจัดการการเรียนรู้ดิจิทัล. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์. 10(3), 203 - 216.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. ศธ. แถลงผลการประเมิน PISA 2022 เร่งพัฒนาทักษะเด็กไทย ประเมินครั้งต่อไปต้องดีขึ้น. เรียกใช้เมื่อ 3 พฤษภาคม 2568 จาก https://www.obec.go.th/archives/926188

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560 - 2579. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา.

สำนักวิจัยและพัฒนาการศึกษา. สภาพแวดล้อมการเรียนรู้ (Learning Environment). เรียกใช้เมื่อ 3 เมษายน 2568 จากhttps://www.onec.go.th/th. php/page/view/Outstand/5854

อวัศยา แสงทอง. (2564). การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาของโรงเรียนวัดจันทราวาส (ศุขประสารราษฎร์). วารสารนาคบุตรปริทรรศน์ มหาวิทยาลัยราชภัฏ นครศรีธรรมราช. 26(1), 67 - 84.

OECD. (2020). Teaching and Learning International Survey (TALIS): Teachersand School Leaders as Valued Professionals. Searched on date 10 April 2025 From https://doi.org/10.1787/19cf08df-en

OECD. (2021). 21st-Century Readers: Developing Literacy Skills in a Digital World.Searched on date 10 April 2025 From https://doi.org/10.1787/a83d84cb-en

UNESCO. (2019). ICT in Education: Innovation for Quality, Access and Equity. Paris: UNESCO.