กลวิธีการตีกลองทัดเถา

บทคัดย่อ

บทความวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาการสืบทอดกลองทัดเถา 2) เพื่อวิเคราะห์บทบาทและกลวิธีการตีกลองทัดเถา วิเคราะห์ข้อมูลโดย ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการศึกษาเอกสาร งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง และการเก็บข้อมูลภาคสนาม ใช้วิธีการตรวจสอบแบบสามเส้า                    

          ผลการศึกษาพบว่า 1) การสืบทอดการตีกลองทัดเถา บ้านพาทยโกศลเห็นต้นกำเนิดรูปแบบการตีกลองทัดเถาที่เป็นเอกลักษณ์ในรูปแบบเฉพาะหรือที่เรียกโดยทั่วกันคือการตีกลองในรูปแบบบ้านฝั่งธน ต่อมาได้มีการแพร่กระจายทางวัฒนธรรมไปยังบ้านบางขุนเทียน และบ้านพาทยรัตน์โดยมีคุณครูเป็นคนไปถ่ายทอดไว้ให้ การสืบทอดโดยสำนักการสังคีต กรมศิลปากร เป็นการได้เรียนรู้ในรูปแบบของคนในองค์กรณ์เท่านั้น 2) กลองทัดในบริบทของนาฏกรรมไทย โดยพัฒนาการทางประวัติศาสตร์ ตั้งแต่การเป็นเครื่องมือส่งสัญญาณในสังคมโบราณและกลองเดี่ยวในพิธีกรรมทางศาสนา สู่การบูรณาการเข้ากับวงปี่พาทย์ในสมัยอยุธยาและรัตนโกสินทร์ ซึ่งมีการปรับปรุงลักษณะทางกายภาพและเพิ่มจำนวนเป็นสองลูกที่มีระดับเสียงต่างกัน แม้จะไม่ใช่เครื่องดนตรีหลักที่นำเสนอทำนอง แต่กลองทัดมีบทบาทสำคัญในการให้จังหวะหน้าทับ ประกอบบทเพลง และประกอบท่ารำในการแสดงโขน-ละคร กลองทัดยังมีความสำคัญในการบรรเลงเพลงโหมโรง ซึ่งเป็นเพลงแรกของการแสดงและพิธีกรรมต่างๆ โดยมีทั้งโหมโรงที่ใช้และไม่ใช้กลองทัด มีกลวิธีการตี 6 ประเภท ได้แก่ ไม้เดิน ไม้เดินพิเศษ ไม้รัว ไม้ลา ไม้ลัก และไม้ประดน ซึ่งถูกนำมาใช้ในการบรรเลงเพลงชุดโหมโรงเย็น โดยผู้บรรเลงจะผสมผสานกลวิธีเหล่านี้ในการตีในอัตราจังหวะต่าง ๆ ประกอบการบรรเลง