พุทธศาสนากับการสร้างคุณธรรมและจริยธรรมในระบบการศึกษา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความวิชาการเรื่อง "พุทธศาสนากับการสร้างคุณธรรมและจริยธรรมในระบบการศึกษา" มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวคิด หลักธรรมทางพุทธศาสนา และการประยุกต์ใช้ในการพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรมในระบบการศึกษาไทย ปัจจุบันสังคมไทยเผชิญกับปัญหาความเสื่อมทางคุณธรรม โดยเฉพาะในหมู่เยาวชนที่เป็นอนาคตของชาติ การศึกษาเป็นกลไกสำคัญในการหล่อหลอมบุคลากรที่มีคุณธรรม จริยธรรม และความรับผิดชอบต่อสังคม พุทธศาสนาในฐานะศาสนาประจำชาติไทยมีหลักธรรมที่สามารถนำมาใช้ในการส่งเสริมและพัฒนาจิตใจของผู้เรียนได้อย่างเหมาะสม
บทความนี้นำเสนอแนวทางการสร้างคุณธรรมจริยธรรมผ่านหลักธรรมสำคัญของพุทธศาสนา ได้แก่ ศีล 5 เป็นหลักในการวางพื้นฐานความประพฤติที่ดีงาม หลักพรหมวิหาร 4 ส่งเสริมความรักและเมตตาต่อผู้อื่น หลักสังคหวัตถุ 4 ช่วยในการสร้างความสามัคคีและเกื้อกูลกันในสังคม และหลักอิทธิบาท 4 ช่วยสร้างความพากเพียรในการศึกษาและดำเนินชีวิต ตลอดจนการประยุกต์ใช้หลักธรรมเหล่านี้ในการจัดการเรียนการสอน การออกแบบกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน และการเป็นแบบอย่างที่ดีของครู
ผลที่คาดว่าจะได้รับจากการนำหลักพุทธศาสนามาประยุกต์ใช้ คือการสร้างผู้เรียนที่มีคุณธรรม มีความรับผิดชอบต่อสังคม และส่งผลให้สถาบันการศึกษามีสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อความดีงาม อันจะนำไปสู่การพัฒนาสังคมอย่างยั่งยืนในอนาคต
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กรมการศาสนา. (2561). หลักธรรมทางพระพุทธศาสนาเพื่อการพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรมในสังคมไทย. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงวัฒนธรรม.
กิตติ์ธัญญ์ พรหมจรรยา. (2564). การนำหลักศีล สมาธิ ปัญญา ไปใช้ในระบบการศึกษาไทย. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, 11(1), 45-60.
กุลธิดา รุ่งเรืองเกียรติ. (2563). บทบาทของครูในฐานะผู้ถ่ายทอดคุณธรรมและจริยธรรมในโรงเรียนวิถีพุทธ. วารสารการศึกษาศาสนาและวัฒนธรรม, 8(2), 57-72.
จรัสศรี ศรีบำรุง. (2560). รูปแบบการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมตามหลักพุทธธรรมในสถานศึกษา. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, 4(1), 95-108.
ธนัญชัย บุญยะจินดา. (2563). การพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรมของนักเรียนตามหลักพุทธธรรม. วารสารพัฒนาครู, 4(2), 55-64.
พระธรรมปิฎก (ป. อ. ปยุตฺโต). (2549). พุทธธรรม ฉบับปรับขยาย. กรุงเทพมหานคร: มหามกุฏราชวิทยาลัย.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2562). พุทธธรรม: ฉบับปรับขยาย. กรุงเทพมหานคร: มหามกุฏราชวิทยาลัย.
พิทยา ว่องกุล. (2564). การบูรณาการหลักธรรมทางพระพุทธศาสนากับการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมในสถานศึกษา. วารสารวิชาการศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 18(3), 100-114.
วรพจน์ วงศ์กิจจานนท์. (2560). พุทธศาสนากับการพัฒนาจิตใจและความเป็นพลเมือง. วารสารวิชาการสถาบันพระปกเกล้า, 25(1), 112-125.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2560). คู่มือการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมในสถานศึกษา. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2562). การส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และธรรมาภิบาลในสถานศึกษา. กรุงเทพมหานคร: สำนักพัฒนานวัตกรรมการจัดการศึกษา.
สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2562). แนวทางการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมในสถานศึกษา. กรุงเทพมหานคร: สำนักพัฒนานวัตกรรมการจัดการศึกษา.
สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ. (2561). หลักธรรมในพระพุทธศาสนาเพื่อการพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรมในสังคมไทย. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
อภิชัย พันธเสน. (2561). การพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรมในโรงเรียนด้วยหลักพุทธธรรม. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 5(2), 80-92.
อภิชาติ จริยาเลิศศักดิ์. (2563). บทบาทของครูในการเสริมสร้างคุณธรรมและจริยธรรมให้แก่ผู้เรียนในศตวรรษที่ 21. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร, 11(1), 45-58.
World Health Organization (WHO). (2021). Life skills education: Enhancing personal and social competence. Geneva: WHO Press.
