กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้นิเวศวิทยาวัฒนธรรมเชิงพุทธบูรณาการของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพระนครศรีอยุธยา

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษากิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้นิเวศวิทยาวัฒนธรรมของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพระนครศรีอยุธยา 2) เพื่อพัฒนากิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้นิเวศวิทยาวัฒนธรรมเชิงพุทธบูรณาการของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพระนครศรีอยุธยา 3) เพื่อเสนอกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้นิเวศวิทยาวัฒนธรรมเชิงพุทธบูรณาการของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพระนครศรีอยุธยา ดำเนินการวิจัยเชิงคุณภาพ และการวิจัยเชิงปฏิบัติการ กลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ คือ ผู้บริหาร ครู และนักเรียน จากโรงเรียนอยุธยาวิทยาลัย จำนวน 15 คน สนทนากลุ่มผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 10 คน และสอบถามผู้บริหาร ครู นักเรียนในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพระนครศรีอยุธยา จำนวน 50 คนจากการเข้าร่วมกิจกรรม เครื่องวิจัยคือ แบบสัมภาษณ์ แบบประชุมสนทนากลุ่มย่อย และแบบประเมินกิจกรรม

ผลการวิจัยพบว่า

1. ผลการศึกษากิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้นิเวศวิทยาวัฒนธรรมของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพระนครศรีอยุธยาด้วยการลงพื้นที่สัมภาษณ์ ณ โรงเรียนอยุธยาวิทยาลัย โรงเรียนมีกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้นิเวศวิทยาวัฒนธรรมที่ชัดเจน โรงเรียนอยู่ใกล้แหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์สำคัญของประเทศไทย มีแหล่งเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์ จำลอง เป็นพิพิธภัณฑ์ของโรงเรียนซึ่งส่งเสริมให้มีกิจกรรมการเรียนรู้ทางประวัติศาสตร์อย่างต่อเนื่อง ส่งเสริมให้นักเรียนได้เรียนรู้วัฒนธรรมด้วยตนเองเป็นประสบการณ์ตรงโดยให้ศึกษา ค้นคว้า วิเคราะห์ ศิลปะวัฒนธรรมในท้องถิ่น เพื่อให้เกิดความภูมิใจ ในมรดกทางความคิดการสร้างสรรค์ โรงเรียนอยู่ใกล้แหล่งเรียนรู้ทางวัฒนธรรม แต่ยังขาดการบูรณาการหลักธรรมในทางพระพุทธศาสนา


2. การพัฒนากิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้นิเวศวิทยาวัฒนธรรมเชิงพุทธบูรณาการของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพระนครศรีอยุธยา ผู้วิจัยได้พัฒนากิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้นิเวศวิทยาวัฒนธรรมเชิงพุทธบูรณาการของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพระนครศรีอยุธยา จำนวน 2 กิจกรรมโดยการบูรณาการหลักหลักสัปปายะ 7 และหลักภาวนา 4 ได้แก่ 1) กิจกรรมตักบาตรพระ ฟังดนตรีไทยในสวน 2) เวียนเทียนสร้างสรรค์ในโรงเรียน โดยประชุมร่วมกับตัวแทนของผู้บริหาร ครูและนักเรียนในกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้นิเวศวิทยาวัฒนธรรมเชิงพุทธบูรณาการผ่านเว็ปไซต์ของโรงเรียน แผ่นป้ายประชาสัมพันธ์ และเสียงตามสายของโรงเรียนเพื่อให้ผู้บริหาร ครู และนักเรียนได้ทราบถึงกำหนดการและการเตรียมความพร้อมในการร่วมกิจกรรม จัดเตรียมสถานที่ และกราบนิมนต์พระสงฆ์มาเป็นผู้นำในกิจกรรมร่วมกันประเมินกิจกรรมและสรุปเขียนเป็นแบนเนอร์ข่าวของโรงเรียนประชาสัมพันธ์ในเว็ปไซต์โรงเรียน


3. กิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้นิเวศวิทยาวัฒนธรรมเชิงพุทธบูรณาการของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพระนครศรีอยุธยา โดยมีผลการประเมินจากผู้บริหาร ครู นักเรียนในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพระนครศรีอยุธยา จำนวน 50 คนที่เข้าร่วมในกิจกรรมโดยภาพรวม 2 ด้าน พบว่า อยู่ในระดับมากที่สุด โดยกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้นิเวศวิทยาวัฒนธรรมเชิงพุทธบูรณาการของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาพระนครศรีอยุธยา ได้แก่ กิจกรรมตักบาตรพระ ฟังดนตรีไทยในสวน และกิจกรรมเวียนเทียนสร้างสรรค์ในโรงเรียน เน้นให้ผู้เรียนเกิดการส่งเสริมและสืบทอดพระพุทธศาสนา เรียนรู้ทางพระพุทธศาสนาในโรงเรียน รู้จักเสียสละสิ่งของโดยเป็นวัฒนธรรมการให้ของชาวพุทธ เรียนรู้ที่สนุกสนาน ได้สนทนาธรรม รับฟังธรรมหรือโอวาทจากพระสงฆ์สามารถนำไปบูรณาการใช้ในชีวิตประจำวันได้ เกิดสติและปัญญาจากการได้ฟังธรรมจากพระสงฆ์ ได้เรียนรู้วัฒนธรรมทางพระพุทธศาสนาสืบทอดพระพุทธศาสนา ปฏิบัติหน้าที่ของตนได้อย่างสมบูรณ์ ได้ฝึกอบรมกาย ได้เรียนรู้จากประสบการณ์จริงจากการปฏิบัติ