ศึกษาเปรียบเทียบเวสสันดรชาดกในคัมภีร์พระพุทธศาสนา และคัมภีร์ฉบับใบลาน อักษรธรรมล้านนา

บทคัดย่อ

การวิจัยเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาเวสสันดรชาดกในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาท 2. ศึกษาเวสสันดรชาดกในคัมภีร์ฉบับใบลานอักษรธรรมล้านนา 3. เปรียบเทียบเวสสันดรชาดกในคัมภีร์พระพุทธศาสนาและในคัมภีร์ฉบับใบลานอักษรธรรมล้านนา เป็นการวิจัยคุณภาพวิเคราะห์ข้อมูลเชิงเอกสาร

          ผลการวิจัยพบว่า

1. เวสสันดรชาดกในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาทปรากฏในพระไตรปิฎกภาษาบาลี ฉบับสยามรัฐ เล่มที่ 28 พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย มหานิบาต ข้อ 1045-1269 ส่วนเวสสันดรชาดกในคัมภีร์ฉบับใบลานอักษรธรรมล้านนา มาจากวัดเหมืองหม้อ จังหวัดแพร่ จารึกโดยอินทปัญญาภิกขุ กาวิไชภิกขุ และครูบาเจ้าคันธะ เมื่อ จ.ศ. 1270 (พ.ศ. 2451) มีอายุ 117 ปี


2. เวสสันดรชาดกในคัมภีร์ฉบับใบลานอักษรธรรมล้านนา พบว่า มีจำนวน 100 หน้าลาน โดยเนื้อหาได้กล่าวถึงคาถาใน 13 กัณฑ์ของเวสสันดรชาดกเป็นภาษาบาลี มีส่วนที่ใช้ภาษาล้านนาบอกจำนวนคาถาในแต่ละกัณฑ์ และกล่าวถึงช่วงเวลาที่จารึกพร้อมทั้งชื่อผู้เขียน และปัจฉิมบท


3. เปรียบเทียบเวสสันดรชาดกในคัมภีร์พระพุทธศาสนาและในคัมภีร์ฉบับใบลานอักษรธรรมล้านนา พบว่า เวสสันดรชาดกในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาทและฉบับใบลานอักษรธรรมล้านนามีความแตกต่างในสามด้านหลัก (1) ด้านที่มาและการนำไปใช้ ฉบับเถรวาทเป็นแหล่งข้อมูลทางการ เน้นการเผยแผ่ศาสนา ส่วนฉบับล้านนาสะท้อนภูมิปัญญาท้องถิ่น เน้นการอนุรักษ์ (2) ด้านโครงสร้างและเนื้อหา คัมภีร์ทั้งสองมีโครงสร้างคล้ายกัน แต่มีความแตกต่างในที่มาและการใช้ภาษาและ(3) ด้านประโยชน์และคุณค่า ฉบับเถรวาทใช้ในวงวิชาการและศาสนา ส่วนฉบับล้านนาเป็นมรดกวัฒนธรรมที่ช่วยอนุรักษ์ภาษาและภูมิปัญญา