ศึกษาวิเคราะห์จริยธรรมในประเพณีบุญผะเหวดของ ตำบลบ้านต้อน อำเภอรัตนวาปี จังหวัดหนองคาย

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาประวัติการเทศน์ผะเหวดของภาคอีสาน        2. ศึกษาสภาพปัจจุบันประเพณีบุญผะเหวดในตำบลบ้านต้อน อำเภอรัตนวาปี จังหวัดหนองคาย และ 3. ศึกษาวิเคราะห์จริยธรรมในประเพณีบุญผะเหวดของ ตำบลบ้านต้อน อำเภอรัตนวาปีจังหวัดหนองคาย การวิจัยเป็นเชิงคุณภาพ โดยศึกษาข้อมูลจากเอกสาร และสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 20 รูป/คน โดยใช้แบบสัมภาษณ์ในการเก็บข้อมูล แล้วใช้การวิเคราะห์เชิงเปรียบเทียบเพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูล

ผลการวิจัยพบว่า

1. ประวัติการเทศน์ผะเหวดของภาคอีสาน พบว่า มีรากฐานจากพุทธศาสนาเถรวาท โดยมีการเล่าเรื่องพระเวสสันดรชาดกแบ่งเป็น 13 กัณฑ์ สวดด้วยภาษาบาลีและภาษาอีสาน พร้อมใช้สำเนียงและคำคล้องจองเพื่อความเพลิดเพลิน งานเทศน์จัดขึ้นในเดือน 4 (มีนาคม-เมษายน) เป็นส่วนหนึ่งของฮีตสิบสอง ส่งเสริมความเลื่อมใสในศาสนาและความสามัคคีในชุมชน


2. สภาพปัจจุบันประเพณีบุญผะเหวดในตำบลบ้านต้อนยังคงรักษาเอกลักษณ์ดั้งเดิมพร้อมปรับตัวให้เข้ากับยุคสมัย ผ่านการใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ในงาน เช่น เครื่องเสียงและไฟส่องสว่าง การจัดขบวนแห่ด้วยวัสดุพื้นบ้าน และการมีส่วนร่วมของชาวบ้านทุกวัย นอกจากนี้ งานบุญยังช่วยกระตุ้นเศรษฐกิจชุมชนและส่งเสริมการท่องเที่ยว


3. วิเคราะห์จริยธรรมในประเพณีบุญผะเหวดของ ตำบลบ้านต้อน พบว่า ประเพณีนี้ส่งเสริมคุณธรรมในระดับปัจเจกบุคคล ครอบครัว ชุมชน วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อม โดยส่งเสริมความเสียสละและการดำเนินชีวิตอย่างมีคุณธรรม ภายในครอบครัวและชุมชนกิจกรรมทางศาสนาและวัฒนธรรมช่วยเสริมสร้างความสัมพันธ์และความสามัคคี พร้อมทั้งเป็นเวทีในการถ่ายทอดมรดกทางวัฒนธรรมและคุณค่าทางศาสนาให้กับคนรุ่นหลังเพื่อความยั่งยืนในสังคม