ศึกษาการบริหารกิจการคณะสงฆ์ตามหลักสาราณียธรรม 6 ของคณะสงฆ์ตำบลหมากแข้ง เขต 2 อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี

Main Article Content

พระมหาปฏิภาณ อิทฺธิปญฺโญ (ลินทอง)
พระมหาไพฑูรย์ สิริธมฺโม
สมเดช นามเกตุ
อริย์ธัช เลิศรวมโชค

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาหลักสาราณียธรรม 6 ในพระพุทธศาสนา (2) ศึกษาสภาพปัจจุบันของการบริหารกิจการคณะสงฆ์ตำบลหมากแข้ง เขต 2 อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี และ (3) สภาพปัจจุบันของการบริหารกิจการคณะสงฆ์ของตำบลหมากแข้ง เขต 2 อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ รวบรวมข้อมูลจากเอกสารและสัมภาษณ์เชิงลึกกับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 25 รูป/คน ผลการวิจัยพบว่า


  1. หลักสาราณียธรรม 6 ประกอบด้วย เมตตากายกรรม เมตตาวจีกรรม เมตตามโนกรรม สาธารณโภคี สีลสามัญญตา และทิฏฐิสามัญญตา ซึ่งเป็นแนวทางส่งเสริมความสามัคคี ความปรองดอง ความร่วมมือในหมู่คณะ สร้างเสริมประสิทธิภาพ ความโปร่งใสในการบริหารงานคณะสงฆ์

  2. สภาพปัจจุบันของการบริหารกิจการคณะสงฆ์ พบว่ามีโครงสร้างการปกครองที่ชัดเจน มีความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างคณะสงฆ์กับชุมชน อย่างไรก็ตาม ยังเผชิญปัญหาขาดแคลนทรัพยากร บุคลากร และความท้าทายในการปรับตัวสู่สังคมยุคใหม่ โดยเฉพาะในด้านการศึกษา การเผยแผ่ธรรมะ และการพัฒนาชุมชนที่ยังต้องการการสนับสนุนเพิ่ม

  3. การบริหารกิจการคณะสงฆ์ตามหลักสาราณียธรรม 6 ของคณะสงฆ์ตำบลหมากแข้ง เขต 2 อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี พบว่าด้านการปกครองใช้เมตตากายกรรมและสีลสามัญญตาเพื่อเสริมสร้างความสามัคคี ด้านศาสนศึกษามุ่งเน้นทิฏฐิสามัญญตาและเมตตามโนกรรมเพื่อพัฒนาการศึกษา ด้านการเผยแผ่พระพุทธศาสนาใช้เมตตาวจีกรรมเพื่อสร้างความสัมพันธ์ที่ดี ด้านสาธารณสงเคราะห์และการพัฒนาชุมชนใช้สาธารณโภคีและเมตตากายกรรมเพื่อช่วยเหลือสังคมโดยรวม การนำหลักสาราณียธรรม 6 มาปรับใช้ช่วยให้การบริหารกิจการคณะสงฆ์มีประสิทธิภาพ โปร่งใส และเกิดประโยชน์ต่อชุมชนและพระพุทธศาสนา

Article Details

ประเภทบทความ
บทความ

เอกสารอ้างอิง

กรมการศาสนา. (2550). แนวทางการบริหารกิจการคณะสงฆ์ในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงวัฒนธรรม.

จิรายุทธ พิทักษ์ธรรม. (2562). การบริหารงานคณะสงฆ์ตามแนวพุทธธรรมในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย. ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูโพธิกิตติคุณ (กิตติพงษ์ สุปญฺโญ). (2564). การบริหารกิจการคณะสงฆ์ตามหลักธรรมาภิบาลเชิงพุทธของคณะสงฆ์ภาค 3. ใน ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระไตรปิฎก ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2542). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย (เล่มที่ 10). กรุงเทพมหานคร: มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2555). พุทธธรรม ฉบับปรับขยาย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาจรัญ ภูริโกวิโท (พรมเลิศ). (2564). แนวทางการบริหารกิจการคณะสงฆ์ของพระสังฆาธิการจังหวัดนนทบุรีเชิงพุทธบูรณาการ. ใน ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระราชวัลภาจารย์ (ดาวเรือง อาจารคุโณ). (2564). ภาวะผู้นำของพระสังฆาธิการในการปกครองคณะสงฆ์อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี. ใน วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระศรีสัจญาณมุนี (สุมินทร์ ยติกโร). (2564). การพัฒนารูปแบบการบริหารงานกิจการคณะสงฆ์ในจังหวัดชัยภูมิ. ดุษฎีนิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา. มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

สมชาย วัฒนธรรม. (2561). แนวทางการบริหารงานคณะสงฆ์เพื่อพัฒนาชุมชนในประเทศไทย. วิทยานิพนธ์ปริญญาเอก คณะสังคมศาสตร์. มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (ป. อ. ปยุตฺโต). (2560). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลธรรม. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.