การมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ศิลปะวัฒนธรรมท้องถิ่นของพระสงฆ์

Main Article Content

พระอธิการอินทร์นุช สุวณฺโณ
พระครูสุตภัทรบัณฑิต
พระครูศรีปริยัตยารักษ์
พระครูวิสุทธิชยากร
พระมหาธงชัย สุนฺทราจาโร

บทคัดย่อ

พระพุทธศาสนาเป็นรากฐานสำคัญที่หล่อหลอมวิถีชีวิต ค่านิยม ประเพณี และศิลปกรรมของคนไทยมาอย่างยาวนาน ตั้งแต่การเป็นหลักคำสอนที่กำหนดแนวทางการดำเนินชีวิต การสร้างสรรค์ศิลปะและสถาปัตยกรรมในวัดวาอาราม ไปจนถึงการเป็นศูนย์กลางของการศึกษาและจริยธรรม ประเพณีต่าง ๆ เช่น สงกรานต์ เข้าพรรษา และทอดกฐิน ล้วนสะท้อนถึงความเชื่อมโยงระหว่างศาสนาและวัฒนธรรม นอกจากนี้ พระพุทธศาสนายังช่วยสร้างเอกลักษณ์และความเข้มแข็งให้สังคมไทย ผ่านการปลูกฝังคุณธรรม การอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น และการส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติและสังคม ทำให้วัฒนธรรมไทยมีความสมดุลและยั่งยืน พระพุทธศาสนาไม่เพียงเป็นศาสนาที่คนไทยนับถือ แต่ยังเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตและจิตวิญญาณที่หล่อหลอมให้สังคมไทยมีความเข้มแข็ง มีเอกลักษณ์ และมีคุณค่าทางวัฒนธรรมที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์และสืบทอด เพื่อสร้างความตระหนักและวางแผนการอนุรักษ์ที่สอดคล้องกับบริบทของชุมชน ผู้นำชุมชน เช่น พระสงฆ์ ครู หรือผู้ใหญ่บ้าน มีบทบาทสำคัญในการจัดกิจกรรมร่วมกัน เช่น งานบุญ ประเพณีท้องถิ่น หรือโครงการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม ซึ่งช่วยสร้างความสัมพันธ์ที่ดีและเสริมสร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์ศิลปะวัฒนธรรมให้คงอยู่คู่สังคมไทย


การอนุรักษ์ศิลปะและวัฒนธรรมท้องถิ่นเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยรักษาอัตลักษณ์      ของชุมชน ซึ่งพระสงฆ์มีบทบาทสำคัญในการปลูกฝังจิตสำนึกผ่านหลักทิฏฐธัมมิกัตถสังวัตตนิกธรรม ได้แก่ ความขยันหมั่นเพียร การรักษาทรัพย์และชื่อเสียง การคบหามิตรที่ดี และการดำรงชีวิตอย่างพอเพียง นอกจากนี้ การใช้หลักการบริหาร POSDC ซึ่งประกอบด้วยการวางแผน การจัดองค์กร การบริหารบุคลากร การอำนวยการ และการกำกับดูแล ช่วยให้      การดำเนินงานด้านอนุรักษ์เป็นระบบและมีประสิทธิภาพ


การพัฒนาการอนุรักษ์ศิลปะและวัฒนธรรมท้องถิ่นให้ยั่งยืนต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วนผ่านการสร้างเครือข่ายทางสังคม การใช้เทคโนโลยีเผยแพร่วัฒนธรรม และการส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ที่เชื่อมโยงกับวัฒนธรรมท้องถิ่น ดำเนินการอย่างเป็นระบบ     และต่อเนื่อง จะช่วยให้ศิลปะและวัฒนธรรมคงอยู่ได้อย่างมั่นคงและเกิดประโยชน์ต่อชุมชน   ในระยะยาว

Article Details

ประเภทบทความ
บทความ

เอกสารอ้างอิง

กรมศิลปากร. (24 มกราคม 2568). พระราชดำรัสในพิธีเปิดพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติรามคำแหง จังหวัดสุโขทัย. เรียกใช้เมื่อ 12 มกราคม 2568 จาก กรมศิลปากร: https://www.finearts.go.th/ayutthayahistoricalpark/view/รัชกาลที่ 9 กับการ เสด็จพระราชดำเนินจังหวัดสุโขทัย

กรมส่งเสริมวัฒนธรรม. (2566). มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม. กรุงเทพมหานคร: กระทรวง วัฒนธรรม.

กัญญารัตน์ เวชชศาสตร์. (2550). การศึกษาเรื่องหงศ์จากศิลปกรรมในประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: องค์การค้าของคุรุสภา.

คณะกรรมการดําเนินงานและประสานงานวันอนุรักษ์มรดกไทย. (2541). แผนแม่บทวันอนุรักษ์มรดกไทย. กรุงเทพมหานคร: ม.ป.ท.

คณาจารย์มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2551). วัฒนธรรมไทยกรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

ชลวิทย์ เจียรจิตต์. (2550). กรุงเทพมหานคร: หจก. อิลลาส กราฟฟิค ฿ พริ้นติ้ง.

ตะวัน ชัยรัต. (2563). ชีวิตกับสังคมไทย. เชียงใหม่: วิทยาลัยสารพัดช่างเชียงใหม่.

ธีระ ธีรเวคิน. (2562). ตัวตนบุคคลและความเชื่อมโยงกับวัฒนธรรมไทย. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

บุญเกียรติ การะเวกพันธุ์. (2563). เอกสารประกอบการบรรยายกระบวนวิชาการนำนโยบายไปปฏิบัติและการประเมินผลนโยบาย. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

เบญจมาส เปาะทอง. (2562). การจัดการเชิงกลยุทธ์. สุราษฎร์ธานี: มหาวิทยาลัยราชภัฏ สุราษฎร์ธานี.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2554). พจนานุกรมพุทธศาสน์ฉบับประมวลศัพท์. กรุงเทพมหานคร: สหธรรมิก.

ศิริมา ทองสว่าง. (2567). สังคมและวัฒนธรรม : ปริทัศน์ประเด็นร่วมสมัย. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.

สมคิด บางโม. (2563). องค์การและการจัดการ. กรุงเทพมหานคร: ซีเอ็ดยูเคชั่น.

สมชาย ภคภาสน์วิวัฒน์. (2564). การบริหารเชิงกลยุทธ์. กรุงเทพมหานคร: อมรินทร์.

สุนทร เพชรทอง. (2548). มาตรการทางกฎหมายในการรักษาคุ้มครองโบราณสถานตาม พระราชบัญญัติโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศิลปวัตถุและพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พ.ศ. 2504. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยรามคำแห่ง.